نویسنده: مهران ابراهیمیان
سرگرمی نرخ رشد بالا برای مردم نان و آب نمیشود و برای بهبود معیشت مردم باید اقتصاد مقاومتی را دنبال کرد. موضعگيري دو سويه رسانههاي منتقد و حامي دولت در باره نرخ رشد ديدني است. در يك سو رقمهاي بيسابقه نرخ رشد را كه در جهان نيز بيسابقه است بزرگنمايي ميكنند و سعي در پنهان كردن نرخ رشد منفي سال گذشته دارند كه با تأخير يكساله منتشر شده است و در سوي ديگر رسانههاي منتقد نرخ رشد 15/7 درصدي يك فصل امسال را شوخي انتخاباتي تلقي ميكنند و مينويسند كه چين هم آرزوي چنين نرخ رشدي را دارد. اما نه آن شوخي انتخاباتي و نه آن نرخ رشد افسانهاي بالا و ركود شكستن در جهان براي مردم نان و آب شده و معيشت آنها را بهبود بخشيده است.
كساني كه با اقتصاد توسعه آشنايي اندكي دارند به خوبي ميدانند كه نه اين نرخ بالاي ناشي از فروش نفت و آن نرخ پنهان شده منفي سال گذشته هيچ يك حاصل تدبير و اراده دولت نبوده بلكه تنها و تنها حاصل فروش نفت است و نرخ رشد ناپايدار هيچ تأثير مثبتي در اقتصاد ندارد، كما اينكه نه شغلي ايجاد كرده است و نه سفره مردم را رنگين يا حتي سفره مردم هم نفتي و بدبو نيز نشده است!
شايد براي اين سرگرميهاي رسانهاي در پايان شب عيد بيش از همه جيبهاي خالي مردمي كه در بازارها پرسه ميزنند بيمعني باشد اما برخي حرفها دردهايي را بر دل دهكهاي پايين جامعه تحميل ميكند كه ترميم آن زمانبر است.
متأسفانه دستگاه تبليغاتي دولت در مصاف با منتقدان بار ديگر دانسته يا ندانسته در جريان اين جدل بيهوده سعي دارد نشان دهد معيشت مردم بهبود يافته و سفره مردم چربتر شده است و با گلايههاي خود قصد دارد نشان دهد آنچه از منتقدان منصف و غير منصف مطرح ميشود تنها زير سؤال بردن نرخهاي رشد اقتصادي است كه آن هم غلط است !
در اين ميان اما درباره وضعيت معيشت مردم ميگويند موضعگيريهاي عجيبي ميشود كه به شعور مردم كوچه و خيابان بياحترامي ميشود. به عبارت ديگر با فرض درست بودن آمار نرخ رشد 11/7 درصد و 15/8 درصد يك فصل از سال جاري و نرخ تورم زير 10 درصدي آنچه مردم با قيمتها و تناسب آن با جيبشان احساس ميكنند به مراتب با احساس مسئولان فاصله بسيار دارد.
اين موضوع نيز واقعيتي انكارناپذير است كه هيچ منافاتي با اعداد و ارقام اعلامي دولت ندارد.
دليل اين احساس از برداشت تورم زير 10 درصدي و نرخ رشد بالا كه حاصل محاسبه اعداد و ارقام دولي است نتيجه اثرات وزني قيمتها در سبد خانوارهاي دهكهاي پايين با خانوارهاي مسئولان است. هر چند محمدباقر نوبخت در نشست خبري خود گفته باشد: «همه نهادهاي كشور نگران سفره مردم هستند و اين مسئله برايشان دغدغه است.»
لالهزاري بهتر ميفهمد يا من مسئول!
متأسفانه طي روزهاي گذشته با خلط مباحث آماري درباره تورم، نرخ رشد و معيشت و آثار آن در سبد خانوارها، مسئولان از خود تصويري متمايز از مردم نشان دادهاند كه همانطور كه اشاره شد ناشي از تفاوت اندازه جيبهاي مسئولان با مردم است.
محمدباقر نوبخت معاون رئيسجمهور روز گذشته در جمع خبرنگاران گفته است: «اينكه از محله لالهزار يكي را پيدا و مصاحبه كنيد كه اثر اقدام دولت در سفرهاش رفته يا خير درست نيست. اين كار زيبنده نيست، ما اين كار را تخريب دولت ميدانيم نه تبيين.»
محمد باقر نوبخت از تريبون سخنگوي دولت با اشاره به برخي انتقادات منتقدان دولت، يادآور شده: منتقدان ميتوانند چالش كنند، اما وقتي آمار رسمي ارائه ميشود عدهاي كليگويي ميكنند كه اينگونه نيست و با اين كار شبهه القا ميكنند. كيلويي حرف زدن جواب علمي و كارشناسي نيست. ايجاد شك و ترديد امروز مد شده و هر چيزي از سوي منتقدان «نه» گفته ميشود. بلافاصله با چهار نفر مصاحبه ميكنند كه آيا شما اين اثر اقتصادي را حس كرديد؟ آنها هم ميگويند «خير» و بعد مينويسند حس نشد!
حجتالاسلام والمسلمين مصطفي پورمحمدي نيز دو روز پيش در جمع مسئولان و كاركنان وزارت دادگستري اظهار داشت: براساس آمار مستند و قابل اثبات قدرت اقتصادي و خريد مردم افزايش پيدا كرده است.
پورمحمدي گفته است: رشد اقتصادي كشور در 9ماهه امسال 5/7 درصد و بدون نفت 5 درصد بوده است، در سفره مردم نيز تأثير مستقيم داشته و ضمن آنكه قدرت خريد مردم كاسته نشده، چند درصد هم افزوده شده است، البته بهدليل كاهش قدرت خريد طي سالهاي قبل هنوز اين افزايش حقوق بيش از تورم طي سه سال گذشته نتوانسته جوابگوي كاستيهاي به جاي مانده باشد اما در هر صورت با تلاشهاي گسترده همه اركان حاكميت و مردم و مديريت منسجم دولت هم در آمار كلان و هم در آمار خرد و قدرت خريد مردم با نتايج مثبت روبهرو هستيم.
خلط مسائل براي چيست؟
بديهي است از آقاي پورمحمدي به عنوان شخصي كه اقتصاد نخوانده نميتوان ايرادي در اينباره گرفت زيرا ايشان لابد براساس آمارهاي ارائه شده همه علامتهاي اقتصادي را مثبت ميبينند و براين اساس اظهارنظر ميكنند اما دكتر نوبخت كه سخنگوي دولت نيز هست با كمال تعجب اقتصاد خوانده است، لذا بعيد است كه تفاوت سبد هزينه خانوار و كوچك شدن سبد خانوار را با نرخ رشد بالاي ناشي از نفت يا نرخ تورم نداند چرا كه هنگام حذف يارانهبگيران با محاسبات دقيق رقمي را كه براي افراد حذف شده اعلام كرده بودند بالاي 2 ميليون بود.
به عبارت بهتر دكتر نوبخت بهتر از هر كسي ميداند كه امروز با توجه به افزايش قيمت مواد خوراكي و اساسي به خصوص در سال اخير و نسبت وزني سهم اين كالاها در خانوار چگونه قدرت خريد مردم به رغم ادعاهاي مسئولان درباره كاهش نرخ تورم و افزايش نرخ رشد، كاهش يافته است.
محض اطلاع ايشان و ساير مسئولان محترمي كه لابد براي آنها سبد هزينههايشان بهبود پیدا کرده و برای غم معيشت مردم قابل درك نيست، بايد به اطلاع رساند كه براساس تحقيقات انجام گرفته از سوي جامعه كارگري حداقل هزينه هر خانوار چهار نفره از رقم محاسبه دكترنوبخت (در زمان آغاز حذف يارانهبگيران) بيشتر شده و به 2 ميليون و 489 هزار تومان رسيده است، لذا اگر حداقل حقوق سال 95 را از آن رقم كم كنيم (رقم ۸۱۲ هزار و ۱۶۶ تومان) عددي حدود يك ميليون و ۶۷۷ هزار تومان و معادل ۶۷ درصد شكاف هزينهاي قابل رؤيت است كه لابد اين اختلاف نه با نرخ رشد اعلامي امسال و نه با تورم زير 10 درصد جاري قابل جبران است، لذا به تيم دولت پيشنهاد ميشود به جاي تمركز روي اعدادي مانند تورم زير 10 درصد و نرخ رشد كه حداقل درمدت سه ماه باقيمانده به انتخابات اثري روي معيشت مردم ندارد، زياد مانور ندهد.