تضاد بوم گردي، با معماري بي اصل و نسب

طرح بوم گردي در بيشتر شهرستانها به مورد اجرا در آمده است اما گويي برخي مسئولان نمي خواهند بپذيرند که مسئله ساختمان سازي در شهرستانها و روستا و توجه به نوع معماري آنها مکمل اين طرح است و نمي توان با آپارتمانهاي مکعبي شکل و بناهاي سربه فلک کشيده تاريخ و اصالت يه منطقه را حفظ کرد.

کافيست تا چشم هاي يک گردشگر را ببنديم و به خيابانها يا محله هاي يکي از شهرهاي اصفهان ، شيراز ، رشت و يا تبريز ببريم. اگر نگوييم در چه شهري قرار داريم، امکان ندارد از شکل و شمايل ساختمان ها و معماري اش بتواند نام شهر را بگويد.

در روزگاران نه چندان دور شرق و غرب و شمال ايران تعريف خاص خودش را داشت و جنوبي ها هم با معماري خاص بناهايشان شهره خاص و عام بودند.

حالا ديگر همه شهرهاي ايران شبيه هم شده اند. حتي سوغاتي هايشان هم در ميان معماري هاي ناهمگونشان گم شده و همه جا پر است از مجتمع هاي تجاري که جملگي مشغول فروش محصولات لوکس و بي کيفيت خارجي هستند.

*بادگيرهايي رو به دريا

مرکز و جنوب ايران. جايي که ساختمان‌هایی در ارتفاع بالاتر از سطح زمین و بادگیرهای برافراشته تنها بخشی از مؤلفه‌های معماری آن است. جایی که حالا در میان انبوه ساخت‌وسازهای نوين و بي اصل و نسب، از هویت اصیل خود فاصله گرفته است.

بدون شک خانه‌های قدیمی و معماری بومی هر منطقه بخشی از حافظه تاریخی آن نقطه به شمار مي آيند. در تمام نقاط ايران سبک معماری بومی، اصیل و تاریخی هر استان بر اساس اقلیم، مصالح بومی، فرهنگ و سبک زندگی مردم آن منطقه تعريف شده و ساخت خانه ها و تعريف امکانات درون آنها بر اساس نياز ساکنين بود.

به عنوان مثال جغرافیای تاریخی استان هرمزگان با تاریخ و جغرافیای خلیج‌فارس درهم‌آمیخته است. از ویژگی این اقلیم تابستان‌های بسیار گرم و مرطوب و زمستان‌های معتدل است. شهرهای بندرعباس، جاسک، بندرلنگه، میناب و بستک ازجمله شهرهای با این اقلیم هستند. با توجه به شکل‌گیری و ترکیب معماری بومی این مناطق این واقعیت آشکار می‌شود که خصوصیت اقلیمی منطقه به‌طور فراوانی در شکل‌گیری شهرها و ترکیب معماری این مناطق تأثیر داشته است.

در شهر بندرعباس، بندرلنگه، بندرکنگ، بندر لافت و بسیاری از روستاهای جزیره قشم و به جهت تعدیل جریان هوای داخل ساختمان از بادگیر در معماری بومی استفاده مي کردند که این بادگیرها روبه‌دریا قرار داشته و از نسیم‌های دریایی برای خنک کردن ساختمان بهره می‌بردند.

اما طی ۲۰ سال گذشته هیچ نشانی از هویت و معماری بومی هرمزگان در ساخت‌وسازهای شهری استان دیده نمی‌شود. حتی شرایط آب و هوایی هم در معماری کنونی جایگاهی ندارد و شاهد رشد ساختمان‌های بی‌هویت و خالی از ایده و معماری هستیم.

با کمال تاسف بايد گفت عرضه و تقاضا در فضای کنونی برای معماری ساختمان‌ها تصمیم‌گیرنده است و نظارت‌ها از سوی دستگاه‌های متولی هم دراین‌بین به فراموشی سپرده‌شده است.

بهر حال براي توجه به بوم گردي و حفظ اصالت شهرها نياز است که مسئولان تاريخ معماري مناطق را يکبار ديگر مرور کرده و بر اساس آن پيش بروند