تاريخ حوزه‌هاي علميه شيعه مملو از فداكاري‌ها، رنج‌ها، رشادت‌ها و شهادت‌هاست؛ روحانيتي كه پاسدار ارزش‌هاي راستين اسلام در طول 1400 سال بوده و همواره با درد و رنج به نگاهباني از ارزش‌هاي انساني و اسلامي پرداخته است.
علماي راستيني كه با قلم و قدم و خطبه‌هاي جانسوز از حريم و استقلال و عزت دين اسلام و ميهن پاسداري كرده و به گواهي تاريخ هيچ‌گاه هيچ سند خيانتي را امضا نكرده و آزادانه تبعيدها، شكنجه‌ها را لمس كرده و نهايتاً مظلومانه بر بالاي دار رفته‌اند...
كنكاشي در حوزه‌هاي علوم ديني به‌خوبي نشان مي‌دهد سراسر حيات علماي كفرستيز، روشنگري و هدايت نفوس و استقامت و پايداري در حفظ استقلال دستاوردهاي بزرگاني چون شيخ مفيد، شهيد اول و ديگر علماي سلف بوده و جاي جاي آن از مَدرس و محراب گرفته تا فضاي اجتماعي، رنگ مبارزه و استقامت داشته است و تعالي فقه و فقاهت... تا جايي كه برخي از همين علما و بزرگان امت توانسته‌اند مسير حركت تاريخ را دگرگون سازند و انقلابي نوين در راستاي تحول حوزه‌هاي علميه تشيع به وجود آورند كه بحق مي‌توان در اين راستا مرجع عظيم‌الشأن جهان تشيع، حضرت آيتاللهالعظمي سيد محمدرضا گلپايگاني را مصداق بارز آن دانست؛ عالم بزرگ و فقيه نام‌آوري كه نزديك به نيم قرن مقام مرجعيت و زعامت حوزه را داشت و با فكري بلند در راه استقلال و گسترش آن رنج‌ها كشيد و مظلومانه آلام و دردهاي نظام ستمشاهي و استبداد پهلوي را متحمل شد. معظم‌له پس از پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي ايران بيشترين تلاش خود را در راه گسترش حوزه، مقام منبع فقه و فقاهت و شريعت محمدي مصروف داشت و بر اين باور بود كه با تربيت طلاب متعهد و آگاه، نداي اسلام را به گوش جهانيان برساند و روح معنويت را در جهان ماشينيسم و تكنولوژي پيشرفته و دنياي غرق در ستم و شهوات حاكم كند.
حاصل دهها سال تدريس و تحقيق ايشان در فقه تشيع در قالب دهها جلد كتاب بسيار باارزش با موضوع فقه آل‌محمد چاپ و منتشر و به عنوان مرجع و منبعي مهم در قلمرو علوم اسلامي شناخته شده است.
او هم اهل قلم بود و هم بيان و در هر دو وادي توفيق وافري داشت. معظم‌له تمام عمرش را صرف مطالعه، تحقيق و نوشتن كرد و اجازه نداد گوهر عمرش به بطالت صرف شود و تمام تلاش و كوشش خود را در خدمت به حوزه‌هاي علميه و مكتب اهل بيت به كار گرفت. سدي استوار در مقابل حملات فرهنگي و علمي استعمار بود.
اين كتاب‌شناسي در شش فصل به معرفي آثار مرجع عظيم‌الشأن جهان تشيع، حضرت آيتاللهالعظمي گلپايگاني پرداخته است:
فصل اول: فقه استدلالي (تأليفات، تعليقات و تقريرات)؛ در اين بخش كتاب‌هايي كه به قلم ايشان نوشته شده است يا تقريراتي كه برخي از شاگردانشان داشتند به همراه چكيده توصيفي آنها معرفي شده است.
فصل دوم: فقه فتوايي؛ در اين بخش كتاب‌هايي معرفي توصيفي شده است كه برخي از محققان حوزوي بر اساس كتاب‌هاي فقهي ايشان با موضوع احكام و پاسخ به استفتائات مردم به رشته تحرير درآورده‌اند.
فصل سوم: ابعاد شخصيتي، علمي و معنوي حضرت آيتاللهالعظمي گلپايگاني؛ در اين بخش كتاب‌هايي معرفي توصيفي شده كه برخي از محققان و انديشمندان حوزه و دانشگاه درباره ابعاد شخصيتي، علمي و معنوي حضرت آيتاللهالعظمي گلپايگاني نوشته‌اند.
فصل چهارم: انديشه‌هاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي حضرت آيتاللهالعظمي گلپايگاني؛ در اين بخش كتاب‌هايي معرفي توصيفي شده كه برخي از محققان و انديشمندان حوزه و دانشگاه درباره انديشه‌هاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي حضرت آيتاللهالعظمي گلپايگاني نوشته‌اند.
فصل پنجم: ترجمه به زبان‌هاي خارجي؛ در اين بخش برخي از آثار فقهي و فتوايي ترجمه شده حضرت آيتاللهالعظمي گلپايگاني به زبان‌هاي انگليسي، عربي، تركي آذري، تركي استانبولي، اردو و... معرفي شده است.
فصل ششم: مقالات؛ در اين بخش گزارشي فهرست‌گونه از مقالاتي كه در نشريات مختلف درباره زندگي ابعاد شخصيتي، علمي و معنوي حضرت آيتاللهالعظمي گلپايگاني نوشته‌اند، آمده است.
