هر دم از اين باغ بري ميرسد؛ پس از تهديدات رؤساي دانشگاههاي علوم پزشكي اصفهان، قزوين و ساري و انجمن داروسازان اين بار نوبت به پزشكان بيمارستان قلب فرشچيان همدان رسيده است تا ويزيتهاي سرپايي و اقدامات الكتيو خود را از ۱۴ اسفند ماه تعليق كنند. همه اين اعتراضات كه به شكل متوالي از گوشه و كنار كشور به گوش ميرسد، تأخير در پرداخت كارانههاست! كارانههاي چند ده و چند صد ميليوني كه كشتي طرح تحول را به گل نشانده هر چند بنا به تعبير قائم مقام وزارت بهداشت از شير مادر حلالتر است! حالا اما اين پولهاي چند ده و چند صد ميليوني از شير مادر حلالتر هم براي مردم دردسرساز شده، هم خود وزارت بهداشتي كه پايهگذار اين هزينهها بود و هم بيمهها به گونهاي كه معاون رفاه اجتماعي وزير رفاه از پزشكي ميگويد كه طي حدود يك سال 37 ميليارد تومان نسخه پيچيده است.
يكي از نخستين آثار طرح تحول سلامت و برگ برنده منتقدان اين طرح افزايش تقاضاهاي القايي با گران شدن مزد درمان و افزايش نيافتن نظارتها بود؛ موضوعي كه حالا پرداخت كارانه پزشكان را به چالشي جدي بدل كرده و اين معضل رفتهرفته ميرود تا ساختار ارائه خدمت به مردم در حوزه سلامت را به شكلي جدي تحتتأثير قرار دهد. در اين بين شايد همكاري نكردن بيمهها عمق فاجعه را بيشتر كرده باشد، اما نميتوان سياستگذاريهاي نادرست وزارت بهداشت در تحميل ميلياردها تومان بار مالي به ساختار بيمهها را هم ناديده گرفت؛ امري كه حالا دستمايه فشار پزشكان و مراكز درماني به مردم و تهديد بيمهها و حتي وزارت بهداشت به توقف ارائه خدمات بهداشتي درماني است.
از نسخههاي نجومي تا كارانههاي نجومي نسخه 6 ميليارد توماني يك پزشك عمومي يكي از نشانههاي وضعيت نابسامان نظارت بر عملكرد پزشكان از سوي وزارت بهداشت و حتي بيمههاست. محسن سرخو، عضو هيئت مديره سازمان تأمين اجتماعي در همايش سالانه حسابرسان داخلي شستا گفته بود: طبق آخرين آمار در شش ماه سال جاري بالاترين رقم نسخههايي كه توسط سازمان تأمين اجتماعي به پزشكان طرف قرارداد پرداخت شده، حدود ۶ ميليارد تومان است كه مربوط به يك پزشك عمومي بوده است.
سرخو ادامه داد: شش پزشك ديگر هم بالاي ۶ ميليارد و ۴٠٠ ميليون تومان هزينه ايجاد كردهاند و در اين ليست تا 2/5 ميليارد تومان هزينه هم ٢٠ نفر آنها پزشكان عمومي هستند.
بنا به تأكيد وي وظيفه نظارت بر هزينهها در اين حوزه بر عهده وزارت بهداشت است. سرخو معتقد است وقتي كه در نسخ وضعيت به اين صورت است، در مورد اعمال جراحي و هزينههاي بستري چه اطميناني ميتوانيم بكنيم. دكتر احمد ميدري، معاون رفاه اجتماعي وزارت كار و رفاه اجتماعي هم در واكنش به انتشار خبري مبني بر نسخه پيچي شش ميليارد توماني يك پزشك عمومي ميگويد: ما آمارهاي بالاتر از اين رقم را در نسخ تعدادي از پزشكان داريم؛ پزشكي داشتيم كه طي حدود يك سال 37 ميليارد تومان نسخه نوشته است.
وي در پاسخ به اين پرسش كه مسئوليت نظارت بر نسخ بر عهده كيست، ميگويد: وزارت بهداشت حدمجازها را تعريف نكرده است. ما شماره نظام پزشكي و نسخههايي را كه پزشك نوشته است داريم و به بيمهها دادهايم. اطلاعات كامل داروهاي تفاهمنامهاي هم مشخص است. بيمهها كارنامهاي به پزشك ميدهند و اگر مقادير بالايي دارو در نسخ نوشته باشد بايد برود و توضيح بدهد.
ميدري در خاتمه افزود: بيش از يكسال است كه سامانه جامع رفاهي در حال جمعآوري اطلاعات است و قبلاً امكان چنين تحليلهايي كمتر وجود داشت، اما اكنون در صدد تقويت نظارتها و رصد دقيقتر هستيم تا جلوي سوءاستفادههاي احتمالي و هدررفت منابع را بگيريم.
سكوت در برابر شورش و بيقانوني بخش ديگر بدهي بيمهها به نظام سلامت اما كارانههاي نجومي پزشكان است كه انباشتشان صداي اعتراض آنها را در آورده چون معتقدند از شير مادر حلالتر است. وزير بهداشت هم در برابر اين موضوع از روي پزشكان شرمنده است و در صفحات اجتماعياش به خاطر ديركرد كارانهها متأسف است و عاملان موضوع را نكوهش ميكند. هاشمي در برابر سرگرداني مردم بابت بد عهدي بيمهها و لجبازي مراكز درماني هيچ تأسفي ابراز نكرده است و حتي در برابر پرداخت نشدن حقوق بهداشت كاران هم موضع سكوت اختيار كرده است. از سوي ديگر قائم مقام وزير بهداشت در برابر موضوع كارانههاي نجومي پزشكان گفته بود: « پزشك ما در يكي از محرومترين مناطق فعاليت ميكند، متخصص زنان است و در شبانه روز 15 زايمان انجام داده است. اگر اين فرد دريافتي بالاي 100 ميليون تومان داشته باشد از شير مادر برايش حلالتر است، اگر چنين فردي نباشد وضعيت مادران و نوزادان ما چه ميشود؟ از اين جوّي كه ساخته شده چه كسي نفع ميبرد؟» همچنانكه وزير بهداشت معتقد است: «دريافت كارانه موجب ميشود پزشكان بيش از آنچه وظيفه قانوني آنهاست به درمان بيماران بپردازند و از اين طريق مشكل كمبود پزشك به خصوص در مناطق محروم جبران شود.»
مرثيهاي براي اخلاق پزشكينه وزير و نه هيچ كدام از معاونانش هيچگاه توضيحي درباره چگونگي انجام 15 زايمان در شبانهروز توسط يك پزشك ندادهاند؛ موضوعي كه شايد با افزايش مشهود خطاهاي پزشكي در كشورمان بيارتباط نباشد و بتواند پاسخي منطقي براي اين آمار افزايشي باشد. علاوه بر اين بهرغم شورشهاي هر روزه پزشكان و تيم درمان براي دريافت كارانه و تهديد و اعلام زمان براي توقف خدمترساني وزارت بهداشت هيچ موضعي نگرفته است و اجازه داده تا اين شورشها ادامه يابد. علي نوبخت، رئيس كميسيون بهداشت مجلس ميگويد: در مجلس شنيديم كه تعدادي از پزشكان براي طبابت و ويزيت بيماران شروطي را تعيين كردند. موضوع مطالبه پزشكان و داروخانهداران مطرح است و ما نيز در كميسيون بهداشت وزراي مرتبط را براي پيگيري اين موضوع دعوت كرديم و تفاهمنامههايي آماده شده اما اين موضوع نبايد دستاويزي براي رفع خدمترساني به بيماران شود. وي تأكيد ميكند: هرگونه اهمال در انجام وظيفه طبابت به هر دليلي خلاف سوگند پزشكي است و ما در كميسيون نيز مطالبات پزشكان را دنبال خواهيم كرد. كليد اين همه بينظمي را بايد در انتقادات هميشگي مسعود پزشكيان، نايب رئيس مجلس به طرح تحول سلامت جستوجو كرد؛طرحي كه وي از ابتدا معتقد بود خلاف قانون است.