کد خبر: 835048
تاریخ انتشار: ۰۶ بهمن ۱۳۹۵ - ۱۹:۳۰
هاشمي رفسنجاني و تأليف كتاب سرگذشت فلسطين در آئينه يك سند تاريخي
آنچه پيش روي داريد، گزارش و متن بازجويي از عالم مجاهد مرحوم آيت‌الله اكبر هاشمي رفسنجاني درباره ترجمه كتاب «سرگذشت فلسطين» است كه در سال 1343 انجام پذيرفته است.
احمدرضا صدري
آنچه پيش روي داريد، گزارش و متن بازجويي از عالم مجاهد مرحوم آيت‌الله اكبر هاشمي رفسنجاني درباره ترجمه كتاب «سرگذشت فلسطين» است كه در سال 1343 انجام پذيرفته است. اهميت اين سند تاريخي در آن است كه بستر زماني و سياسي انتشار اولين اثر آگاهي‌بخش درباره جنايات اسرائيل دركشورمان را نشان مي‌دهد. اميد آنكه مقبول افتد.

گزارش بازجويي
محترماً معروض مي‌دارد: در اجراي اوامر صادره از اكبر هاشمي رفسنجاني در مورد ترجمه كتاب سرگذشت فلسطين بازجويي‌هاي لازم به عمل آمد و نتيجه ذيلاً به عرض مي‌رسد:
1ـ اكبر هاشمي كتاب سرگذشت فلسطين را از حاج ميرزا خليل كمره‌اي دريافت مي‌دارد. در ابتدا به وسيله ناصر پسر حاج ميرزا خليل كمره‌اي مطلع مي‌شود كه چنين كتابي هست و مطالب آن جالب است و سپس شخصي به نام صالحي كرماني ـ پيشنماز مسجد سبحان ـ در تهران واسطه دريافت از آيت‌الله مزبور و ارسال آن از تهران به قم مي‌شود.
2ـ اكبر هاشمي بعد از مطالعه كتاب و اخذ اجازه‌نامه كتبي از اكرم زعيتر، سفير كبير اردن در تهران و مؤلف كتاب مزبور اقدام به ترجمه كتاب مي‌كند.
3ـ در چهارده ماه قبل ترجمه كتاب مزبور در چاپخانه حكمت قم كه مدير آن اخوان برقعي است، دو بار مجموعاً دو هزار و پانصد جلد به چاپ رسيده و در ماه محرم سال گذشته در معرض فروش قرار گرفته و بالاخره همه آنها به فروش رسيده و چاپ سوم آن در ماه رمضان سال جاري در دو هزار جلد در چاپخانه رشديه، واقع در بازار بزرگ تهران انجام يافته ـ افست ـ شده است.
4ـ در چاپ و نشر اين كتاب از مقامات صلاحيت‌دار اجازه دريافت نداشته و مدعي است اولاً در قم هر نوع كتاب چه ترجمه و چه تأليف بدون كسب اجازه قبلي چاپ و منتشر مي‌شود، ثانياً قبل از فروش يك جلد آن بر حسب درخواست سازمان امنيت قم، توسط عبدالحميد مولانا مدير مؤسسه مزبور تحويل داده شده است.
5ـ مترجم مزبور به زبان عربي تسلط كامل دارد و بدون همكاري شخص يا اشخاص غير آن را ترجمه كرده است.
6ـ اين كتاب يك مقدمه نسبتاً مشروح به قلم خود مترجم دارد كه موضوع آن ربطي به اصل كتاب ندارد. اكبر هاشمي رفسنجاني در تحقيقات معموله اظهار داشت: «حس كردم حادثه فلسطين معلول استعمار است. بنابراين كاملاً اين مقدمه كه مربوط به استعمار است با مطالب كتاب مربوط مي‌شود و منظور من ـ نويسنده مقدمه ـ هم از نوشتن اين مقدمه اين بود كه روشن كنم علل اين‌گونه حوادث از كجا سرچشمه مي‌گيرد.»
7ـ مخارج اوليه در چاپ اين كتاب به وسيله خود مترجم با انتشار قبض پيش‌‌فروش انجام گرفته و از كسي كمك دريافت نداشته است.
8ـ كتاب ترجمه شده فوق اولين ترجمه اوست و تا به حال كتابي به صورت ترجمه با تأليفي كه به چاپ رسيده باشد نداشته است.
9ـ مسافرت‌هاي خارج از كشور او فقط محدود به اين بود كه دو بار به مكه مسافرت كرده و يك سفر هم به كربلا مشرف شده و حدود اطلاعات او در زمينه استعمار صرفاً بر اثر مطالعه كتب و ساير نشريات بوده است.
استحضاراً معروض شد.
بهزادپور

متن بازجويي

هويت خودتان را بيان كنيد.

نام اكبر، نام پدر علي، نام خانوادگي هاشمي بهرماني، شماره شناسنامه 308 صادره رفسنجان، تاريخ تولد 1313، محل تولد قريه بهرمان رفسنجان، مذهب اسلام (شيعه جعفري)، متأهل داراي يك پسر و دو دختر هستم، شغل محصل علوم ديني در قم، ميزان تحصيلات قريبالاجتهاد، محل سكونت قم، خيابان صفايي [: صفاييه]، كوچه پژويان، خانه آقاي دكتر مصفا.

شما به چه زبانهاي خارجي آشنا هستيد؟

آشنايي كامل به زبان عربي و خيلي مختصر به زبان انگليسي نيز آشنا هستم.

آشنايي شما به زبان عربي در مورد مكالمه نيز هست يا خير؟

به عربي كتابي به سبك ادبيات قديم عرب آشنا هستم و به اين شكل ميتوانم صحبت كنم، ولي به زبان عربي روزمره آشنايي كمي دارم، ولي مسلط نيستم و [اگر] جرايد عربي را بخوانم بيشتر مطالب آن را ميفهمم.

وضع تحصيلات خودتان را از ابتدا تا امروز بيان كنيد.

از پنج سالگي به مكتب رفتم. تا حدود چهارده سالگي در همان مكتب كه در ده واقع بود و آقا سيد حبيب روضهخوان معلم ما بود درس خواندم. بعد به قم آمدم و از آن موقع تا به حال مشغول [تحصيل] علوم ديني هستم و دوره آكادميك [را] طي نكردهام. ضمناً در مورد دروس دبستاني رياضيات، تاريخ و جغرافيا بهطور متفرقه مطالعاتي داشتهام.

آيا شما تا به حال تأليفات و ترجمه هم داشتهايد يا خير؟

كتاب سرگذشت فلسطين يا كارنامه سياه استعمار را ترجمه كردهام. اين نامي است كه من روي آن گذاشتهام و اسم اصلي آن القضيه الفلسطينيه است و ديگر كتابي تأليف يا ترجمه نكرده و فقط چند مقاله در سالنامه مكتب تشيع نوشتهام.

كتاب سرگذشت فلسطين به چه زباني نوشته شده است و شما آن را به چه وسيلهاي به دست آورديد؟

كتاب عربي بود و نوشته آقاي اكرم زعيتر كه سفير اردن در ايران است و اين كتاب را از آقاي حاج ميرزا خليل كمرهاي به توسط آقاي صالحي كرماني گرفتم.

آقاي صالحي كرماني چه كسي است و با شما چه نسبتي دارد؟

از دوستانم و پيشنماز مسجد سبحان در تهران است.

اين كتاب را خواستيد به شما دادند يا آنها به شما دادند و منظور از به دست آوردن اين كتاب براي چه بود؟

از آقاي ناصر پسر آقاي كمرهاي شنيدم كه پدر ايشان چنين كتابي دارند و جالب است براي تشريح قضيه فلسطين چاپ شده است و به آقاي صالحي پيغام دادم در تهران اين كتاب را تهيه كنند و بفرستند و ايشان هم فرستادند.

شما بعد از اينكه اين كتاب را خوانديد چه تصميمي درباره آن گرفتيد؟

بعد از آنكه خواندم ديدم كتاب مفيدي است و نامهاي به آقاي زعيتر نوشتم و از ايشان اجازه گرفتم كه آن را به فارسي ترجمه كنم و ايشان طي نامهاي موافقت كردند و در آن نامه از آن استقبال كردند.

شما اين كتاب را شخصاً ترجمه كرديد يا كساني هم در ترجمه آن به شما كمك كردند؟

نخير. كمكي در كار نبود، خودم ترجمه كردم.

ترجمه كتاب كي شروع و كي خاتمه يافت؟

ترجمه كتاب در حدود چهار[ده] ماه طول كشيد و تقريباً در حدود چهارده ماه قبل اين كار جريان پيدا كرد. به اين معني [كه] بعد از تابستان سال گذشته به ايشان ـ منظور آقاي زعيتر ـ نامه نوشتم، ضمناً مشغول ترجمه هم بودم. جواب ايشان كه رسيد با جديت ادامه دادم و حدود چهار[ده] ماه طول كشيد.

چاپ اين كتاب چه مدت طول كشيد و در كجا به چاپ رسيد؟

چاپ كتاب دو ماه طول كشيد و در چاپخانه حكمت در قم انجام گرفت.

شما براي چاپ [و] انتشار اين كتاب اجازه از مقامات صلاحيتدار گرفتيد يا خير؟

نخير. چنين كاري نكردم و علت آن اين است كه در شهرستان قم معمولاً تمام كتاب، چه ترجمه و چه تأليف بدون كسب اجازه از مقامات صلاحيتدار چاپ و منتشر ميشود. البته قبل از چاپ و انتشار كتاب قبض پيشفروش و اعلاميه معرفي كتاب در قم و ساير شهرستانها پخش شد.

ظاهراً كتب مذهبي در قم چاپ و انتشار ميشود، در حالي كه اين كتاب از نوع كتب مذهبي نيست. چطور شده است كه خود را مقيد به اجراي مقررات جاريه و اجازه كسب نكرديد؟

اولاً كه منحصر به كتب مذهبي نيست در قم و ثانياً اين كتاب جنبه مذهبي دارد، زيرا متعلق به حادثهاي است كه در يكي از سرزمينهاي مقدسه اسلامي رخ داده و مربوط به سرنوشت چند ميليون برادران اسلامي ماست كه از نظر مذهبي لازم است مسلمانان ديگر از حالات آنها مطلع شوند.

اين كتاب مقدمهاي به قلم جنابعالي دارد. اين مقدمه را شما نوشتهايد يا خير؟

بله، من نوشتهام.

در اين مقدمه يك سلسله مطالبي نوشته شدهاند كه ربطي به اصل كتاب ندارند. منظور شما از نوشتن اين مقدمه براي كتاب چه بود؟

من از خواندن كتاب احساس كردم حادثه فلسطين معلول استعمار است و بنابراين كاملاً اين مقدمه كه مربوط به استعمار است با مطالب كتاب مربوط ميشود و منظور من هم از نوشتن اين مقدمه اين بود كه روشن كنم علل اينگونه حوادث از كجا سرچشمه ميگيرد.

آيا شما با تشريح اين مقدمه فكر نميكنيد كه مطالب صرفاً سياسي بودهاند و اخذ اجازه از مقامات صلاحيتدار لازم بوده است؟

نخير. مقدمهاي كه باعث توضيح علل اساسي مطالب كتابي [ميشود] كه جنبه مذهبي دارد قهراً جنبه مذهبي پيدا ميكند.

نام مدير چاپخانه چيست؟

نام مدير چاپخانه آقاي اخوان برقعي است.

آيا آقاي برقعي در مورد اجازه چاپ و نشر كتاب مزبور با شما صحبتي نكرد؟

نخير.

تعداد چند نسخه از اين كتاب به چاپ رسيد و به هزينه كي انجام گرفت؟

اين كتاب تا به حال سه بار به چاپ رسيده كه مجموعاً چهار هزار و پانصد نسخه شده است.

تاريخ دفعات چاپ اين كتاب را بيان بفرماييد.

چاپ اول و دوم آن تقريباً به هم مرتبط بود، چون زمان چاپ احساس شد تقاضا زياد است و در آن موقع از نو مقدار ديگري چاپ شد و چاپ اول و دوم تقريباً در يك سال قبل انجام شد و به فروش رسيد و چاپ سوم هم در سال جاري در ماه مبارك رمضان در تهران به چاپ رسيد و دو هزار [و] پانصد عدد چاپ اول و دوم و دو هزار عدد چاپ سوم بود.

در تهران در كدام چاپخانه به چاپ رسيد؟

در تهران افست كرديم در چاپخانه رشديه و اين چاپخانه در بازار واقع است و مدير آن آقاي رشديه است.

هزينه اولي اين كتابها به وسيله چه كسي تأمين ميشد؟

تعدادي قبض پيشفروش كردم، از حاصل آن خرج اوليه تأمين شد و كسي كمك نكرد.

تعداد چند عدد كتاب تا به حال به فروش رسيده است؟

چاپ اول و دوم تا به حال به كلي تمام شده و چاپ سوم كتابها در شهرستانها منتشر شدهاند و اطلاعي ندارم چه تعداد به فروش رسيده است.

آيا توضيحات ديگري داريد؟ بيان بفرماييد.

در مورد اجازه، وقتي قبضها و اعلام كتاب انتشار شد اداره سازمان امنيت قم يك نفر از نمايندگان قبوض پيشفروش را به نام عبدالحميد مولانا احضار كرد و پس از توضيحاتي كه درباره كتاب از ايشان خواست، از ايشان تعهد گرفت قبل از انتشار يك نسخه به آن اداره بدهد و ايشان هم طبق تعهد عمل كرد و در اين مدت با اينكه سازمان امنيت اطلاع داشت براي گرفتن جواز چاپ كتاب دستوري نداد.

يك متن در زمينه همين استعمار كه تعريف كردهايد به قلم خودتان بنويسيد.

درباره استعمار و خطراتي كه از ناحيه آن دامنگير جهان بشريت شده است، خيلي چيزها ميشود نوشت و جناياتي كه از اين رهگذر به جوامع بشري وارد آمده بهقدري زياد است كه انسان حيران ميماند از كجا شروع كند. كشورهاي اسير استعمار تا آنجا كه ما ميدانيم از بيشتر مواهب طبيعي و امتيازات بشري محرومند. فرهنگ، بهداشت، صنعت، بهرهبرداري از منابع طبيعي و خلاصه بهرهگيري از تمدن عيني [و] واقعي در ميان ملتهاي استعمارزده كمتر به چشم ميخورد يا اصلاً به چشم نميخورد. آنچه كه در مقدمه كتاب سرگذشت فلسطين در اين باره نوشتهام فقط ميتواند فهرستي از كارنامه سياه، ننگين و آلوده به خون و اشك ملتهاي استعمارزده استعمار باشد و بهطور خلاصه [ميشود گفت كه] در جهان بشريت يكي از ريشههاي اساسي فلاكتها و بدبختيها[ست].

آيا تا به حال به خارج از ايران مسافرت كردهايد يا خير؟

بله. دو سفر به مكه و يك سفر هم به كربلا مشرف شدهام. ديگر به هيچ جا نرفتهام.

وضع زندگي شما به چه طريق [تأمين] ميشود؟

معدودي درخت پسته در بهرمان رفسنجان دارم و مقداري هم از راه منبر تأمين ميشود.

مقالاتي كه تا به حال منتشر كردهايد مشروحاً بيان بفرماييد.

اولين مقاله در سال فوت مرحوم آيتالله بروجردي در سالنامه سوم مكتب تشيع تحت عنوان «شيعه و مرجعيت» نوشتم. مقاله ديگر در سالنامه چهارم مكتب تشيع تحت عنوان «معجزه» نوشتم و مقاله ديگر در سالنامه پنجم مكتب تشيع تحت عنوان «اسرائيل و فلسطين» نوشتم. ضمناً كتابي به نام خانوادههاي خوشبخت نوشتهام، بهمنظور شركت در مسابقهاي كه يكي از مؤسسات فرهنگي وابسته به وزارت فرهنگ ترتيب داده بود تأليف كردم و يك نسخه را به مؤسسه مزبور فرستادم و نسخه ديگري هم پهلوي خودم هست كه هنوز چاپ نشده است.

جواب سؤالات خودتان را امضا كنيد.

بله. اكبر هاشمي.

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار