نگاهي منقدانه به حواشي و كيفيت مديريت جشنواره فيلم فجر

اين جشنواره نه نشاني از «فجر» دارد و نه تناسبي با «انقلاب»

جشنواره فيلم فجر انقلاب اسلامي چند سالي است به لطف رخنه و نفوذ مديران و تفكرات شبه روشنفكري و غرب زده نه جشنواره فيلم است و نه نشاني از فجر انقلاب اسلامي در آن قابل احصا و رصد است...

جشنواره فيلم فجر انقلاب اسلامي چند سالي است به لطف رخنه و نفوذ مديران و تفكرات شبه روشنفكري و غرب زده كه خاستگاه عمده و اصلي اين وادادگي و استحاله مسئولان برگزار كننده جشنواره فيلم فجر انقلاب اسلامي، همان تفكرات ليبراليستي غربي است؛ نه جشنواره فيلم است و نه نشاني از فجر انقلاب اسلامي در آن قابل احصا و رصد است.

جشنواره اي كه ديگر فجر انقلاب نيست

جشنواره فيلم فجر انقلاب كه با آمال و آرزوهاي اتوپيايي براي هنر و سينماي جمهوري اسلامي آغاز به كار كرد، اصلاً حال و اوضاع مناسب و در خور شأن نظام اسلامي ندارد. شايد دست اندركاران برپايي اولين دوره هاي اين جشنواره هرگز گمان نمي كردند روزگاري برسد كه آثار حاضر در اين جشنواره با گرفتن پوزيشن انتلكتوئلي وضعيتي اپوزيسيوني و يا به كلام دقيقتر استهزاء و استخفاف ملت ، كشور وديگر وجوه قابل تفاخر تمدني و فرهنگي بشود؛ و يا مدعوين و شركت كنندگانش تحت هر عنوان و شكلي، فضاي عمومي آن را با استيج و سالن آرايش اشتباه بگيرند و فرش قرمز جشنواره را به سالن نمايش مد و مدلينگ لباس هاي جلف و حتي مستهجن تبديل كنند.

هر چه هست اتفاق ناگواري براي توليدات سينمايي و فعالان اين عرصه رخ داده است و ظاهراً مسئولان برپايي اين جشن واره ها! نه تنها با چنين اوضاع و احوالي مشكل ندارند بلكه خيلي راغب اند كه از آنها به عنوان مديران روشنفكر و آوانگارد ياد شود. در اين بين هيچ كس به اندازه اندك هنرمندان واقعي كه هنوز هم حميّت و شرافت برايشان در اولويت است، نمي تواند زشتي و پلشتي اين جشن واره ها! و كم كاري همراه با تغافل و گاه تجاهل مسئولان برگزار كننده را تبيين كند. روال مرسوم سینمای هالیوود در جهت بازاریابی آثار ساخته شده با برگزاری مراسم فرش قرمز و رژه مانکن های فریبنده ای همراه می شود که به دنبال جذب مخاطبان از طریق چشم هایی دلربا هستند و در کشوری معنوی همچون ایران هم شاهد ترویج چنین رویه ای به شکلی پیدا و پنهان هستیم که در واقع سرمایه گذاران آثار با برگزاری اکران های خصوصی و حضور ناهنجار بازیگران ریز و درشت بساط فریب بینندگان را فراهم می سازند. رویه ای که نیاز به ورود عاملین مراقب امنیت روانی به ماجرا و جلوگیری از تثبیت بی بند و باری در چنین محافلی خواهد بود تا بساط هرگونه بی قیدی در اخلاق رفتاری و بی هویت پوشش مندی برچیده شود  .

سلبريتي هايي كه مخاطبانشان را به بهشت نمي برند

در جريان برپايي و بازه ايام جشنواره فيلم فجر هر روز مناظری تلخ و بی هویت به واسطه استيلاي تفکر مرعوب غرب كه با نمايش بلاهت آميز برخي شبه روشنفكران وطني همراه است را شاهد هستيم و در عين حيرت عده اي سعي دارند تا بر چهره و صورت خورشيد درخشان عفت و حميّت كه برگرفته از تعاليم و مفاهيم اسلام عزيز و مظلوم هستند، مشتي خاك به اميد واهي خاموشي اش پاشيده شود. افسوس از تفکر مندرج در جامعه و هنرمندی که برخلاف ادعاهای خود چنان دور افتاده از قافله دانایی است که نمی داند برهنگی نشانه ای از تفاخر نیست و قطع به يقين اين سلبريتي هاي تازه به دوران رسيده با چنين ظوارهي هرگز مخاطبانشان را به بهشت رهنمون نخواهند شد.

پر واضح است از جماعتی که نه سیر و سلوك عرفاني را تنفس كرده و نه بر بستر فلسفه وجودي خلقت انسان غور و قوص كرده اند، نمی توان انتظار داشت که حدود و ثغور نسیم تعالی بخش هنر اصيل را با روحي كه هيج قرابتي با لطافت طبع و ضياء ضمير نداشته،استنشاق و تنفس کنند. اما باید این مساله را در نظر داشت که حفظ ارزش های پایدار هر جامعه ای حتی اگر در قلب پذیرش فرد قرار نیافته باشد، اما هنجاری پذیرفتنی است که می بایست مورد قدر و منزلت افراد جامعه قرار گیرد. از این رو هنرمندانی که در مجامع عمومی حضور می یابند حتی اگر به فضیلت حجاب كه منبعث از تفكرات ناب اسلام عزيز و مظلوم است هم نظری نداشته باشند، لااقل باید در حفظ حرمت جامعه ای دینی و فرهنگی كه بر اساس قوانين اسلامي و صادر شده از جانب شارع مقدس اداره مي شود ، به حكم شرع ، عقل ، قانون و عرف استنكاف و كرنش نمايند. چرا که این مملکت بر پایه اسلام مظلوم و عزيز و همچنين با ضمانت خون شهیدان گرانقدری بنا شده که در راستای از میان برداشتن تفکرات غربزدگی و غرب پرستي که حيا و عفت بخش اصلي و اعظمي از آن است، جان شيرين شان را فدا كرده اند. متاسفانه فضای سینمای ایران در این سال های اخیر چه به لحاظ محتوا و داستان گزینش شده و چه از منظر نحوه پوشش و رفتار عوامل اجرایی سینما مسیری منحرف به سینمای غربی را در پیش گرفته است و اخیرا با ردیابی جریانات و نوع مناسبات و مراودات اهالی سینما با یکدیگر در محافل عمومی و در مجرای خصوصی شاهد افزایش شیب بی هویتی و بیگانگی با روح استوار اسلامیت و ایرانیت بوده ایم. آن چنان که در زنجیره ای به هم پیوسته از سرمایه گذاران، تهیه کنندگان و مجریان تا بازیگران اصلی و فرعی می توان ردپایی از مناسباتی غلط را ردیابی کرد.

ویروس بی حجابی که متاسفانه از نسل های مختلف گذر کرده و به بازیگرانی از نسل بعد سرایت می کند و در نهایت به مخاطبان اصلی که مردمان الگوپذیر این افراد شناخته شده هستند، نفوذ می یابد. در تحلیل جریان رشد یافته بی حجابی در تارک تفکر هنرمندان می توان به جریانی دیگر رسید و آن نقش سردمداران عرضه فیلمسازی و در واقع مجریان طرح و پدیدآورندگان آثار سینمایی است که انسان را همچون کالای خریداری شده می پندارند و به جای انتخاب هنرمند به دنبال مانکنی با ظاهر و اندامي فريبنده و اغوا كننده برای بازیگری هستند!

دخالت سیاست ، پول و رفاقت در جشنواره فجر

اما رويكرد دوم اين نوشتار مايل است ذهن مخاطبان را به تصميمات قبيله اي و تدابير احساسي و خالي از تعقل و تفكر مديريتي و استراتژيكي مسئولان و دست اندركاران جشنواره فيلم فجر و سازمان سينمايي رهنمون كند.

جبار آذین منتقد و مدرس سینمای کشور با بیان اینکه روزگاری جشنواره دولتی فیلم فجر با توجه به آرمان های جامعه پایه گذاری شد و تا سال ها افتان و خیزان در مسیر دستیابی به این آرمان حرکت می کرد ولی با دخالت سیاست و پول و رفاقت از جاده اصلی منحرف شد اظهار داشت: جشنواره فجر دچار بیگانگی و هویت گم کردگی گشته است. جشنواره ای که ادعا داشت افزون بر طلایه داری سینمای کشور در میان جشنواره های معتبر سینمای جهان خواهد درخشید نه تنها در داخل کشور رغبت و انگیزه را از مخاطبان خود گرفته که به دلیل ضعف های فراوان جشنواره ای و تولید و نمایش فیلم های غیر استاندارد جایگاهی در جهان سینما ندارد.

این مدرس سینما در ادامه مي افزايد: از همین رو چنانچه مسئولان کشوری نخواهند در جهت زدودن ولنگاری فرهنگی از پیکره فرهنگ و سینما اقدام های عاجل به عمل آورند غفلت ها، بی سوادی ها، ناتوانی ها و اقدام های ضد فرهنگی اساس فرهنگ و هنر و جامعه را از بین خواهد برد و ویرانه ای برجای خواهد گذاشت که تنها دشمنان جغداندیش بر روی آن آوازخوانی خواهند کرد.

نگرش سیاسی و جناحی جايگزين نگاه فرهنگی و تخصصی

آذین در بخش دیگری از صحبتهايش تاكيد مي كند: جشنواره فیلم فجر که در واقع باید نمایشگر بضاعت، توانایی و قابلیت موجودیت، هویت و عملکرد سینمای ایران، سینماگران و مدیران سینمایی باشد در سال های اخیر به دلیل قرار گرفتن سکان اداره آن به دست گروهی که به جای نگاه فرهنگی و تخصصی سینما به نگرش سیاسی و جناحی تمایل دارند از مسیر اهداف و آرمان های اجتماعی به دور افتاده و از منظر اجرا و برگزاری به جشنواره ای تکه پاره و به دور از مضمون و محتوای ایرانی و اسلامی تبدیل شده است.

وی همچنين اظهار مي دارد: نامدیران حاکم بر عرصه سینما با اقدام ها و عملکردهای غیرتخصصی و غیرطبیعی باعث ورود آسیب های فراوان به سینمای ایران، جشنواره فیلم فجر و جامعه هنرمندان شده اند. ندانم کاری و بی دانشی مدیران و از جمله مدیر اشتباهی سازمان سینمایی در استفاده نابجا از حکم حکومتی باعث شده است تا دستاوردهای فرهنگی و هنری جامعه و به ویژه سینما و جشنواره دولتی فجر با آسیب های فراوان و غیرقابل جبران روبرو شود.

جشنواره فجر از رواج دادن فرهنگ غربی توأم با دیدگاه های روشنفکرانه پرهیز كند

جهانگیر الماسی بازیگر پيشكسوت و کارگردان سینما نيز با اشاره به چيستي و چرايي شكل گيري جشنواره فیلم فجر مي گويد: جشنواره فیلم فجر متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران و نشأت گرفته از آرمان های نظام انقلاب اسلامی است و از این رو تفکرات روشنفکرمآبانه و سرمایه داری باید از جشنواره فجر دور شود و جای خود را به تفکرات و اندیشه های اسلامی دهد. جشنواره فیلم فجر باید ترویج دهنده نگاه و اندیشه انقلابی در نقد شرایط جامعه و انقلابی باشد. این جشنواره همانطور که از عنوان «فجر» پیدا است باید تمام توان خود را به کار بندد تا آرمان های یک ملت را که در مقابل ظلم و استکبار به پا خواستند و چه در انقلاب و چه در دوران ۸ سال دفاع مقدس خون های زیادی در این راه دادند را به تمامی جهانیان عرضه کند و به طور جدی از رواج دادن فرهنگ غربی توأم با دیدگاه های روشنفکرانه بپرهیزد.

الماسی خاطرنشان مي كند: مردم، نیروهای انقلابی و مسئولان عالی رتبه کشور به هنرمندان این مرز و بوم اعتماد کرده اند و از این رو هنرمندان همگی وظیفه دارند در تولید آثار خود آرمان ها و اهداف ایرانی و اسلامی را ترویج دهند و از هرگونه اقدامی که در جهت منافع دشمنان این مرز و بوم و آب و خاک است به طور جدی پرهیز نمایند. ما باید در آستانه نزدیک شدن به هزاره پانزدهم پس از هجرت هویت واقعی اسلام را که اینک در سراسر دنیا بسیاری درصدد هستند آن را مخدوش سازند به جهانیان بشناسانیم و از این رو نباید راه هایی را که اروپایی ها در گذشته رفتند و اینک به بن بست رسیده اند را تقلید کرده و بخواهیم که جا پای آن ها بگذاریم تا عده ای روشنفکرمآب ما را مورد تقدیر قرار دهند!

سینمای جمهوری اسلامی باید در حال طراحی موضوعات سیاسی و استراتژیک باشد

این هنرمند پيشكسوت با بیان اینکه سینمای جمهوری اسلامی ایران باید همواره در حال طراحی موضوعات سیاسی و استراتژیک باشد مي افزايد: تمامی هنرمندان موظفند تا وظایف تاریخی و اجتماعی خود را در مقابل اسلام، انقلاب و مردم به درستی انجام دهند و به دور از نگاه های سطحی نگر، سینمای ایران به رشد و تعالی برسانند. مدیران درگیر ظاهرسازی و سطحی نگری شده اند؛ در حالی که سینما با ظاهرسازی به آنچه که لیاقتش را دارد دست پیدا نخواهد کرد و جایگاه حقیقی خود را از دست خواهد داد. سینمای ایران امروزه به محتوای غنی نیاز دارد و این مسأله ای است که ما از آن به صورت جدی وامانده ایم.

برخي مديران سينما تبليغات معرفتي و سياسي را گناه مي دانند

بازیگر سينما و تلويزيون با اشاره به اينكه بسیاری از مدیران و دست اندرکاران امروز سینمای کشور هرگونه تبلیغات معرفتی و سیاسی را به نوعی گناه قلمداد می کنند و سینما را تنها محلی برای کاسب کاری و کسب پول و سرمایه می دانند؛ تصريح مي كند: متأسفانه این نوع تفکرات سرمایه داری به سینمای کشور ما لطمات زیادی را وارد ساخته و هرچه سریعتر باید با اتحاد نیروهای انقلابی جلوی آن ها را بگیرند. یکی از مهمترین اتفاقات این است که ما درگیر اجرائیات شده ایم و از محتوا دور مانده ایم؛ ما در عالم هنر از زمان حکومت پهلوی به این سمت رفتیم تا از محتوا دور شده و تنها به سمت شکل و فرم گرایش پیدا کنیم. در آن دوران اگر یک اثر هنری با توجه و اتکا به محتوا تولید می شد چنان آن را بی هویت جلوه می دادند که دیگر هیچ هنرمندی رغبت به تولید آثار با محتوا نکند.

وی در خاتمه مي گويد: متأسفانه طی سال های اخیر نگاه های سلیقه ای مدیران ضربات زیادی را به کشور وارد ساخته است که یکی از همین ضربات تولید فیلم هایی است که در آن بخش اعظمی از جامعه دیده نمی شوند؛ سینمای ایران باید همواره خود را از معرض تصمیمات ناگهانی و دیدگاه سلیقه ای و الگوبرداری شده از سینمای غرب دور نگه دارد و به اهداف استراتژیک کشور توجه داشته باشد و من امیدوارم در جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشور شاهد این اتفاق شایسته باشیم.

سال های درازی است که جشنواره فیلم فجر از اهداف اصلی خود دور شده است

مهدی عظیمی میرآبادی معاون اسبق نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی نيز با تأكيد بر اينكه جشنواره فیلم فجر باید بر اساس قانون برگزار شود و دیدگاه های باندی و جناحی مدیران نباید در آن دخیل باشد مي گويد: متأسفانه ما همه ساله شاهد آن هستیم که دبیران جشنواره بر اساس سلایق و دیدگاه های جناحی و سیاسی مدیران بالادستی خود مبادرت به تغییراتی در روند برگزاری جشنواره می کنند. جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشور نیاز جدی به بازنگری اساسی در سیاست های خود دارد؛ سال های درازی است که این مهم احساس می شود جشنواره فیلم فجر از اهداف اصلی خود دور شده است اما متأسفانه هیچ گاه یک بازنگری جدی و اساسی صورت نگرفته تا آسیب هایی که این جشنواره را با مخاطره جدی روبرو ساخته است از میان برود.

«فجر» و «انقلاب» بیشتر اهمیت دارد یا برگزاری یک فستیوال

این کارشناس فرهنگی سپس با بیان اینکه در این اساسنامه باید به این موضوع توجه شود که آیا موضوع و عنوان «فجر» و «انقلاب» بیشتر اهمیت دارد و یا برگزاری یک فستیوال فیلم، اظهار مي دارد: جشنواره فیلم فجر عنوان «فجر» را با خود به یدک می کشد چرا که در زمان ایام الله دهه فجر برگزار می شود اما متأسفانه گاهی اوقات دیده شده که مسئولان و دست اندرکاران برگزار کننده آن برگزاری یک جشنواره فیلم برایشان از اولویت بیشتری برخوردار است تا اینکه بخواهند به موضوع مهم انقلاب اسلامی توجه داشته باشند و همین امر باعث آسیب های جدی به این رویداد مهم فرهنگی در کشور ما شده است.

هر سال دريغ از پارسال

عظيمي ميرآبادي تصریح مي كند: مدیران سینمایی ما باید آگاه باشند که هر جشنواره فیلم مهمی که در سطح دنیا برگزار می شود بر اساس سیاست گذاری های استراتژیک کشور خود برنامه ریزی می شود و ما نیز اگر می خواهیم با انجام امور فرهنگی و تولیدات سینمایی در سطح جهان به یک تأثیرگذاری جدی و اساسی برسیم بایستی هرچه سریعتر مبنای خود را برای برگزاری این جشنواره روشن کنیم.

جشنواره فيلم فجر هر سال بدتر از سال گذشته از نظر سطح و تراز كمّي و كيفي برگزار مي گردد و جمله معروف «هر سال دريغ از پارسال» مصداق خوبي براي توصيف اوضاع اين جشنواره است. متأسفانه جشنواره فیلم فجر هدف اصلی خود را که جریان سازی و ایجاد موج در سطح جهان بوده به فراموشی سپرده و بدل به یک محفل شده است چرا که دیدگاه های سیاسی و جناحی مدیران سینمایی آن گونه طلبیده تا این جشنواره به جای آنکه قدرتمند ظاهر شود حرکتی منفعلانه داشته باشد و تمامی این ها به دلیل نبود یک سیاست گذاری درست در روند انجام امور سینمایی کشور است. مدیران سینمایی باید به جای آنکه افرادی را در روند اجرایی جشنواره فیلم فجر به کار بگیرند که بر اساس اهداف جناحی و باندی آن ها حرکت کند باید مدیرانی را به کار گیرند که به اصل انقلاب اسلامی پایبند و مقید باشند و دستیابی به اهداف و استراتژی های نظام اسلامی برایشان حائز اهمیت باشد.