درحالي كه معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازي اعلام كرد نخستين ايده‌اي كه براي رفع معضل ترافيك به ذهن متخصصان شهري در ايران مي‌رسد، گسترش معابر است و توسعه ظرفيت معابر، راه‌حل چالش ترافيك نيست براين اساس اين مسئول فراموش كرده است كه دولت به عنوان متولي در توسعه زيرساختهاي شبكه‌هاي حمل و نقل عمومي خود را عقب كشيده است تا مشكلات در اين بخش مضاعف شود و تبعات آن يعني آلودگي هوا، مصرف سوخت بيشتر و تخريب محيط‌زيست دامان شهر و شهروندان را بگيرد.
مهرداد تقي‌زاده در جلسه بررسي پيشنهادهاي معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازي براي كاهش آلودگي هوا در تهران و كلانشهرهاي ايران در سازمان حفاظت از محيط‌زيست گفت: متأسفانه گسترش نگرش غلط براي توسعه شهري توسط شهرداري‌ها در كشور منجر به نگرش غلط ترافيكي شده است به نحوي كه نخستين ايده‌اي كه براي رفع معضل ترافيك به ذهن متخصصان شهري در ايران مي‌رسد، گسترش معابر همچون پل، بزرگراه و تونل، همچنين افزايش پاركينگ‌هاست در حالي كه توسعه ظرفيت معابر، راه حل چالش ترافيك نيست.
وي ضمن تأكيد بر اين موضوع كه راهكار حل معضل ترافيك و آلودگي هوا، توسعه حمل و نقل عمومي و كاهش ظرفيت معابر براي خودروهاي شخصي است، تصريح كرد: طي دو بار مطالعه روي ۸۵ شهر دنيا مشخص شد كه افزايش ظرفيت معابر نه تنها در رابطه‌اي مستقيم با افزايش ظرفيت تقاضا براي سفر با خودروي شخصي قرار دارد، بلكه مي‌تواند به افزايش ظرفيت تقاضا براي سفر با خودروي شخصي به ميزان چند برابر افزايش ظرفيت معابر منجر شود.
وي خاطرنشان كرد: امروز تمام كارشناسان توسعه شهري دنيا معتقد و متحد هستند كه توسعه ظرفيت معابر به ويژه در كلانشهرها ترافيك‌زاست و به همين دليل شما مي‌بينيد در حالي كه تهران داراي ۵۰۰ كيلومتر بزرگراه است و همچنان خواستار افزايش اين ظرفيت بزرگراهي هستيم، لندن تنها ۱۰۰ كيلومتر بزرگراه دارد.
معاون وزير راه و شهرسازي با يادآوري اين موضوع كه در تمام دنيا علاقه به بهره‌مندي از خودروي شخصي به دلايل متعدد از جمله صرفه‌جويي در هزينه و زمان، بيش از علاقه به بهره‌مندي از ظرفيت سيستم حمل و نقل عمومي است، خاطرنشان كرد: به همين دليل متخصصان جهاني، راهكارهاي متعددي براي كاهش استفاده از خودرو شخصي يا به عبارت بهتر افزايش سخت‌گيري‌ها براي استفاده از خودرو شخصي مطرح مي‌كنند.
تقي‌زاده با اشاره به يكي از ملاقات‌هاي خود با نماينده اتحاديه بين‌المللي حمل و نقل عمومي، گفت: در آن ديدار، اين پرسش مطرح شد كه استراتژي شما در كلانشهر تهران چيست؟ زيرا از يكسو براي توسعه حمل و نقل عمومي و از سوي ديگر براي توسعه حمل و نقل با خودرو شخصي گام بر مي‌داريد و هزينه مي‌كنيد.
وي افزود: اين موضوع از آنجا مورد پرسش قرار گرفت كه رويكرد جهاني كاهش ظرفيت معابر و افزايش سختي‌هاي حمل و نقل با خودرو شخصي به رغم علاقه‌مندي مردم به آن است.
به گفته اين مسئول، افزايش خطوط ويژه اتوبوسراني، افزايش خودروهايي با ظرفيت جابه‌جايي تعداد افراد بيشتر در خطوط حمل و نقل عمومي و توسعه خطوط ويژه دوچرخه سواري برخي از راهكارهاي مقابله با آلودگي هواست.
تقي‌زاده با نقد از انقطاع صورت گرفته در مديريت حمل و نقل درون شهري و برون شهري، اظهار كرد: يكي از طرح‌هاي در دست بررسي، ايجاد خطوط اتوبوسراني سريع بين تهران و كرج براي حمل و نقل مسافران و كاهش استفاده از خودرو شخصي و بار ترافيك و آلودگي است كه تهران و كرج را درگير كرده است.
وي با بيان اينكه بودجه مورد نياز براي كاهش آلودگي هوا در تهران مي‌تواند از طريق توقف پروژه‌هاي ترافيك‌زا و توليد‌كننده آلودگي بيشتر هوا همچون تعريض، توسعه و احداث معابر بزرگراهي و غير بزرگراهي تأمين شود، گفت: حل معضل آلودگي هوا و ترافيك، راهي جز كنترل و كاهش ميزان استفاده از وسايل حمل و نقل شخصي ندارد و از اين رو اولويت نخست برنامه‌هاي مقابله با آلودگي هوا بايد توسعه كمي و كيفي حمل و نقل عمومي باشد.
دولت در توسعه زيرساختهاي حمل و نقل عقب مانده است
متأسفانه در كلانشهرها به دليل ناكارآمدي دولت در توسعه زيرساختها شبكه‌هاي حمل‌ونقل عمومي راه براي استفاده از وسايل نقليه شخصي و تك سرنشين فراهم شده است. نپرداختن سهم دولت در توسعه مترو از يكسو و كارشكني بانك و خودروسازان در جايگزيني خودروهاي فرسوده و حتي وسايل نقليه عمومي فرسوده از سوي ديگر سبب شده است تا كلانشهرها زير طرح‌هاي مقطع و مسكني ترافيك دست وپنجه نرم كنند. وجود ترافيك‌هاي چند ده كيلو متري و نبود وسايل نقليه عمومي سبب شده است تا شهروندان قرباني كم‌كاري دستگاه‌هاي متولي و اجرايي شوند.
در حقيقت با وجود طرح جامع ترافيك، بازهم نواقص بسياري در حوزه جابه‌جايي مسافران درون شهري وجود دارد كه اين امر نشان مي‌دهد كه دولت تاكنون نتوانسته است به توسعه زيرساختها اهتمام ورزد. براين اساس اين انتظار مي‌رفت كه اين مسئول علاوه بر طرح موضوعات و معضلات شهري در اين بخش به راهكار‌ها و اقدامات دولت و كم‌كاري‌ها نيز اشاره كند. توسعه خودرو محور در كشور نشان از كم توجهي به توسعه انسان محور دارد كه بخش‌هاي اجرايي در اين زمينه بيشتر نقش دارند.
