اين اتفاق در شرايطي رخ داده که در گذشتهاي نه چندان دور زمينهاي کشاورزي شهرستان محلات با حداکثر ظرفيت به زير کشت ميرفت و کشاورزان در رفاه بيشتري به سر ميبردند، اما اکنون حتي در تامين مخارج اوليه زندگيشان هم ناتوان ماندهاند.
+++
سالهاست کشاورزان شهرستان محلات براي کشت محصول بر روي زمينهاي خود با موانع و مشکلات مواجه شده و زير سايه سنگين محروميت کمر خم کردهاند. زمينهايي که در چند دهه گذشته مملو از توليدات کشاورزي بود و پدران و اجداد کشاورزان محلاتي با تمام مشکلات و محروميتهاي تکنولوژيکي دهههاي قبل در رفاه به سر ميبردند. اما اکنون همين زمينهاي هميشه سرسبز به برهوت تبديل شده و خبري از آن همه محصول آماده برداشت نيست. تنها در بخشهايي کوچک از اين شهرستان حرفه کشاورزي ادامه دارد که توليدات آنها هم تنها کفاف زندگي خودشان را ميدهد. کشاورزان محلات مدتهاست که به دنبال حق آبه خود از رودخانه لعل بار هستند، حقی که با احداث سد کوچری در بالادست این رودخانه ناديده گرفته شده و بخشهايي از کشاورزي منطقه را به سمت نابودي کشانده است.
کشاورزي محلات در پيچ و خم مشکلات
کشاورزان محلاتي که مدتهاست اميد خود براي به زير کشت بردن بخش عظيمي از زمينهاي خود را از دست دادهاند، اکنون چارهاي ندارند جز اينکه به سبزی کاری، صیفی کاری و چند درخت میوه با محصولی ناچیز و مختصری گندم کاری دیم خود اکتفا کنند و چشم به نزولات آسماني بدوزند. در حالي که در گذشته نه چندان دور درست در همين فصل بهار کشاورزان غمي به خاطر کمبود آب نداشتند با شروع فصل بهار به دنبال لایروبی جویها ميرفتند تا آب رود روان تر جاری شود. رود همواره جاری بود و کشاورزی منطقه رونق فراوانی داشت. محصولات باغی این منطقه شهره خاص و عام بود و کشاورزی شغل اول مردم به حساب میآمد. کشاورزان منطقه از این آب خدادادی، سهم و حق آبه داشتند اما در دو دهه گذشته با احداث سد در بالا دست این رودخانه حق آبه اين قشر زحمتکش نادیده گرفته شد. اين اتفاق در حالي رخ داده است که کشاورزان از رودخانه لعل بار حق آبه داشتند و برخی کشاورزان سند حق آبه و برخی دیگر سند مشاع حق آبه را هم در اختیار دارند.
با شرايطي که پيش روي کشاورزي محلات قرار گرفته هرساله از ميزان وسعت زمينهاي زير کشت رفته کاهش مييابد، چرا که کشاورزان به دلیل کمبود آب نمیتوانند دوباره مثل سابق کشت وسیع انجام دهند. البته مشکل کشاورزان تنها به احداث سد بر روي ميسر رودخانه لعلبار ختم نميشود. کاهش نزولات جوی و وقوع خشکسالی در اين منطقه نيز شرايط سختتري را پيش روي کشاورزي محلات قرار داده است. علاوه بر اينها در مسیر رودخانه لعل بار و در اطراف آن چاههایی حفر شده که باعث شده آب چشمه اصلی کاهش یابد. همچنین سه سد در مسیر رودخانه احداث شده که جلوي جاري شدن آب از بالادست را ميگيرد و مانع آبگيري چشمه سارها ميشود. البته به کشاورزان اعلام شده که آب رودخانه در اواسط اردیبهشت ماه برای چند روز باز میشود اما این چند روز باز کردن آب و بستن مجدد آن دردي از کشاورزان دوا نميکند و باید آب به صورت دائمی روان باشد.
صادرات غيرنفتي در گرو تامين آب
نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وجود موانع بسيار بر سر راه کشاورزي محلات ميگويد: علاوه بر وقوع خشکسالي در اين منطقه، حق آبه کشاورزان محلات و دلیجان از رودخانه لعل بار مدتهاست که ناديده گرفته شده است. در حالي موضوع حق آبه اين روستاييان قانونی بوده و با احداث سد در مسیر رودخانه اکنون قطع شده است.علیرضا سلیمی با اشاره به ارسال اسنادی که نشان دهنده حق داشتن مردم اين منطقه از آب براي انجام فعاليتهاي کشاورزي به دست وزیر محترم نیرو ميافزايد: متاسفانه تا به امروز موضوع حق آبه کشاورزان به صورت مشخص حل و فصل نشده است. در مجلس شورای اسلامی جلساتی با معاونین محترم وزیر نیرو داشتیم و بارها تاکید شده باید در این راستا تصمیم گیری شود. به دنبال همين پيگيريهاي انجام شده نيز از طرف وزارت نیرو از منطقه بازدیدهايي انجام شده ولی هنوز به نتیجه دلخواه نرسیدهایم.
نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس شورای اسلامی ادامه مي دهد: در سال های اخیر با پیگیری های انجام شده برای مدت کوتاهی سد گلپایگان باز می شود و آب در سطح رودخانه جاری می شود ولی این آب علاوه بر متغیر بودن زمان جاری شدن آن، به دلیل اینکه مدتش نیز مشخص نیست و زمان کمی در رودخانه جاری می شود، نتوانسته زمینه کشت کشاورزان را فراهم کند.عباس سروش، مسئول نظام صنفی کشاورزی شهرستان محلات با اشاره به اينکه در صورت حمايت از کشاورزان، میتوان به افق ۱۰۰ میلیون دلاري صادرات محصولات غيرنفتي دست يافت، ميگويد: کشاورزی سرمایه ملی است که بايد این بخش به خوبی حمایت شود و ارتقا یابد.
در شهرستان محلات ۴۵۰۰ هکتار اراضی کشاورزی از این رودخانه سيرآب میشدند و کشاورزان منطقه در آن به کشت و زرع ميپرداختند اما طی سالهای اخیر حق مسلمی از کشاورزان منطقه ناديده گرفته شده که اميد است به زودي با اقدام متوليان حيات به اين زمينها برگردد.