مسئولین شهرداري نیز بدانند كه این نهادبراي خدمت به مردم و جامعه پايه ريزي شده است و اموال آن امانتي است در دست شهردار و كاركنان شهرداري.
شهرداري، سازمانی محلي (منطقه ای ) است كه بر طبق اصل عدم تمركز اداري و به منظور ادارهي امور محلي از قبيل: عمراني و آبادي، بهداشت شهر و رفاه ساكنان شهر، تأسيس شده است. شهرداري ماحصل نوعی سيستم اداره شهر است كه از دو واحد به نام شوراي شهر بعنوان ناظر و ادارهي شهرداري بعنوان مجری تشكيل شده است.
بخشی از وظايف شهرداري در حوزهي خدمات شهري، فرهنگي، و اجتماعي:
ماده 55 قانون شهرداري، تشخيص و تعيين اهداف شهرداري در زمينهي خدمات شهرداري و ابلاغ برنامهها و سياستهاي مصوب به واحدهاي تابعه، حفظ و نگهداري فضاي سبز، ايجاد خيابانها و كوچهها، ايجاد ميدانها و باغهاي عمومي، ايجاد مجاري آب و تأمين آب، تنظيف و نگهداري فاضلاب، توسعهي معابر، تامين روشنايي، تعيين محلهاي مخصوص دفع زباله، الزامي ساختن نصب برگهي قيمت از جانب كسبه، جلوگيري از فروش اجناس فاسد، جلوگيري از تكديگري، مراقبت و نظارت در صحت اوزان و مقياسها، ايجاد غسال خانه و گورستان، اتخاذ تدابير جهت حفظ شهر و سيل و حريق، رفع خطر از بناها، تامين اراضي موردنياز خدمات، تعيين ميدان هاي عمومي جهت خريد و فروش، زيباسازي شهر، جلوگيري از صنايع مزاحم، ايجاد باغ كودكان، ساخت رستوران و پاساژ، ساخت مساجد و ساختمانهاي عمومي، برگزاري مراسمهاي سنتي. را به شهردار تکلیف نموده است.
طبقه بندي كلي از وظايف شهرداري:
1ـ امور مربوط به كالبد شهر شامل : توسعه و گسترش جديد شهر، نوسازي و بهسازي حوزه هايي از شهر كه كالبدي فرسوده يافته اند.
2ـ امور مربوط به كاربري ها : ضوابط حوزه بندي، مقررات تفكيك زمين
3ـ امور مربوط به خيابان ها :احداث راههاي جديد ، تعمير و تعويض و حفظ راههاي موجود
4ـ امور مربوط به آب و فاضلاب
5ـ امور مربوط به نظافت و بهداشت شهر :جمع آوري و دفع زباله ، امور مربوط به ايمني شهر
، آتش نشاني
7ـ امور مربوط به تفريح هاي سالم :پاركها ، ورزشگاهها
با این مقدمه و تعریف وظایف و بخشهای کاری شهرداری به بیان پاره اي از مشكلات شهري در ايلام میپردازیم.
مسائل مربوط به كالبد شهر ايلام
1ـ يكي از مواردي كه در ايجاد سيماي نامطلوب و ناپسند در شهر ايلام مشاهده ميشود، وجود روستاهايي مانند هفت چشمه، چالسرا در وروديهاي اصلي شهر است كه اثر نامطلوبی بر سيماي شهر ايلام دارند. اين روستاها هم از مزايا و تسهيلات مربوط به روستاها بهره مندند و هم بدون پرداخت هزينهي شهري از خدمات شهري استفاده ميكنند .بهمین دلیل نظارت كافي بر ساخت و ساز در اين مناطق وجود ندارد. وروديها بعنوان پیشانی شهر، نقش زيادي در معرفي شهر به گردشگران دارند اما متأسفانه ما شاهد قرارگرفتن كارگاهها و تعميرگاههاي خودرو در وروديها هستيم كه چهرهي نازيبايي ايجاد كرده است.
2ـ سيماي ظاهري شهر ايلام نه به يك شهر باستاني و قديمي شبيه است نه به يك شهر مدرن و جديد، ساخت و سازهاي عجولانه، عدم مطالعه و برنامه ريزي منسجم، عدم توجه به نظرات مشاوران و معماران فضايي ناهمگون و غيرجذاب از شهرمان ساخته است. نبود زيرساختها و كم عرض بودن خيابانها در شهر ايلام، تمركز مراكز درماني پزشكي در نقطهِ ترافيكي و همچنين صنف ميوه فروشان از ديگر عوامل مشكل ساز در ايلام است.
3ـ از ديگر مشكلات شهر ايلام ميتوان به رعايت نكردن سرانه مطلوب فضاي سبز اشاره كرد. سرانه استفاده از فضاي سبزبرای هرنفر 7 مترمربع است كه در ايلام كمتر از 2 مترمربع ميباشد كه در شرايط كنوني اين امر كمتر به چشم ميآيد. رعايت نكردن محرميت و اشراف به علت عدم رعايت ارتفاع در برخي از ساختمانهاي چند طبقه عامل تسلط بر فضاي زندگي ديگر شهروندان ميباشد و به نظر مي رسد براي مقابله با اين كار صرفاً به كارگرفتن جريمه نقدي اكتفا نكرده و به عواقب رواني و اجتماعي كار كمتر توجه ميشود.
4ـ بحث ديگر در مورد انشعابات گاز و فاضلاب است كه بعد از حفاري (excavation) كوچه و خيابان و قرار دادن لولههاي ديگر آنها را به حال خود رها كرده و به سراغ يكسان سازي و هموارسازي آنها نميروند.
5ـ مورد ديگر مربوط به وجود عوامل غيرشهري در شهر است مانند زندانها كه به ايجاد مزاحمتهاي اجتماعي منجر ميشوند.
6ـ دفع نامناسب فاضلاب از ديگر مشكلات است كه در برخي نقاط جداول به گونهاي طراحي شدهاند كه با اندكي بارندگي دچار آب گرفتگي ميشوند و علاوه بر اين در طراحي كانالهاي هدايت فاضلاب به زيباسازي كمترين توجه شده است كه در نتيجه اين امر علاوه بر دفع نامناسب فاضلاب مشكلات زيست محيطي، بهداشتي، چهرهاي زشت و كثيف در شهر ايجاد كرده است. و همچنين در ايلام سيستم دفع زباله كاملاً ناكارآمد و قديمي و آسيب زا است كه بايد از شيوههاي نوين بازيافت استفاده شود.
7ـ كمبود پاركينگ و ظرفيت كم معابر در سطح شهر، عرض كم خيابانها و عدم احداث پاركينگ در بسياري از ساختمانها همه به مشكلاتي از جمله: پارك غيرمجاز، پارك دوبله، معضل پارك حاشيهاي خودرو و در نتيجه ترافيك شديد و محدود شدن عبور و مرور منجر ميشود كه آشفتگي چهرهي شهر و ايجاد معضلات اقتصادي، اجتماعي و مخاطره براي عابران پياده را بدنبال دارد.
اما باید د انست شهرداری علاوه برحوزهي عمران،خدمات شهری، ساخت و سازوظایف دیگری نیز دارد
8ـ مسائل مبتني بر فضاي سبز و احداث پارك و درختكاري و ترويج اين فرهنگ و همچنين ايجاد فضاي نشاط و اوقات فراغت در محلات مانند سراي كودكان، انجمن سالمندان، كانون سلامت خانوادهها، خانه هنرمندان، برگزاري جشنوارهها و همايشهاي مختلف در حوزهي كودكان و نوجوان و زنان، احداث و گسترش نمايشگاه هاي فرهنگي و هنري ذيل معاونت فرهنگي و هنري شهرداري تعريف قانوني شده كه در ايلام متأسفانه اين معاونت عملياتي نشده است.
9ـ ترويج و توسعه فرهنگ شهروندي و تبديل افراد از شهرنشين به شهروند مهمترين وظيفهي شهرداري در دنياي امروز است كه كار آموزش بر روي شهروندان در ايلام كاملاً تعطيل است حتي شهرداري توان بكارگيري درست بيلبوردها و تابلوهاي الكترونيكي و ديوارنوشتهها و اتوبوس نوشتهها را در راستاي ترويج فرهنگ شهروندي نداشته كه اين ميزان خشونت و قتل و ناهنجاريهاي اجتماعي به دليل فقدان فرهنگ شهروندي است كه بايد در مهدكودكها و دبستانها با تعامل درست شهرداري و آموزش و پرورش انجام پذيرد.
10ـ عدم پرداخت به موقع عوارض، توسط مردم و ساير شركتها و بنگاههاي اقتصادي به شهرداري توان مالي شهرداري ايلام را كاهش داده است و چون بسياري از طرحها چون بدون مطالعهي علمي اجرا مي شوند انسجام لازم را نداشته و سريعاً تغيير مي يابند مانند طرح ترافيك كه در طول سه سال گذشته چندين بار مسيرها تغيير پيدا كردند و باعث هرج و مرج ترافيكي در شهر و بالارفتن نارضايتي مردم شهر شده است.
حال با توتأمل در مطالب بیان شده باید دانست اگر خواهان پيشرفت و آباداني شهرمان هستيم بايد افرادي كه در رأس امور قرار گيرند متخصص، تحصيلكرده، داراي سوابق اجرايي مفيد و مرتبط و از همه مهمتر خدا ترس باشند و بايد ارتباط مستمري با مردم داشته، و حضور در ميان مردم و اطلاع از مشكلات آنها را وظيفهي خود بدانند.
البته بودند شهرداراني كه در دوران بازسازي پس از جنگ تحميلي با وجود اينكه ايلام يك شهر جنگ زده بود ولي آنها توانستند اين شهر و بخصوص شهرستانهاي مهران، دهلران، ملكشاهي و ديگر مناطق جنگ زده كه به ويرانه تبديل شده بودند را به آبادانی بکشند و نميتوان زحمات آنها را ناديده گرفت. اما همه به اين مسئله واقف باشيم كه استان ايلام و شهرستانهاي تابعهي آن به همت دلسوزانه دست اندركاران نياز دارند.
مسئولین شهرداري نیز بدانند كه این نهادبراي خدمت به مردم و جامعه پايه ريزي شده است و اموال آن امانتي است در دست شهردار و كاركنان شهرداري.
شهرداري، سازمانی محلي (منطقه ای ) است كه بر طبق اصل عدم تمركز اداري و به منظور ادارهي امور محلي از قبيل: عمراني و آبادي، بهداشت شهر و رفاه ساكنان شهر، تأسيس شده است. شهرداري ماحصل نوعی سيستم اداره شهر است كه از دو واحد به نام شوراي شهر بعنوان ناظر و ادارهي شهرداري بعنوان مجری تشكيل شده است.
بخشی از وظايف شهرداري در حوزهي خدمات شهري، فرهنگي، و اجتماعي:
ماده 55 قانون شهرداري، تشخيص و تعيين اهداف شهرداري در زمينهي خدمات شهرداري و ابلاغ برنامهها و سياستهاي مصوب به واحدهاي تابعه، حفظ و نگهداري فضاي سبز، ايجاد خيابانها و كوچهها، ايجاد ميدانها و باغهاي عمومي، ايجاد مجاري آب و تأمين آب، تنظيف و نگهداري فاضلاب، توسعهي معابر، تامين روشنايي، تعيين محلهاي مخصوص دفع زباله، الزامي ساختن نصب برگهي قيمت از جانب كسبه، جلوگيري از فروش اجناس فاسد، جلوگيري از تكديگري، مراقبت و نظارت در صحت اوزان و مقياسها، ايجاد غسال خانه و گورستان، اتخاذ تدابير جهت حفظ شهر و سيل و حريق، رفع خطر از بناها، تامين اراضي موردنياز خدمات، تعيين ميدان هاي عمومي جهت خريد و فروش، زيباسازي شهر، جلوگيري از صنايع مزاحم، ايجاد باغ كودكان، ساخت رستوران و پاساژ، ساخت مساجد و ساختمانهاي عمومي، برگزاري مراسمهاي سنتي. را به شهردار تکلیف نموده است.
طبقه بندي كلي از وظايف شهرداري:
دکتر شیرزاد نظری: 1ـ امور مربوط به كالبد شهر شامل : توسعه و گسترش جديد شهر، نوسازي و بهسازي حوزه هايي از شهر كه كالبدي فرسوده يافته اند.
2ـ امور مربوط به كاربري ها : ضوابط حوزه بندي، مقررات تفكيك زمين
3ـ امور مربوط به خيابان ها :احداث راههاي جديد ، تعمير و تعويض و حفظ راههاي موجود
4ـ امور مربوط به آب و فاضلاب
5ـ امور مربوط به نظافت و بهداشت شهر :جمع آوري و دفع زباله ، امور مربوط به ايمني شهر
، آتش نشاني
7ـ امور مربوط به تفريح هاي سالم :پاركها ، ورزشگاهها
با این مقدمه و تعریف وظایف و بخشهای کاری شهرداری به بیان پاره اي از مشكلات شهري در ايلام میپردازیم.
مسائل مربوط به كالبد شهر ايلام
1ـ يكي از مواردي كه در ايجاد سيماي نامطلوب و ناپسند در شهر ايلام مشاهده ميشود، وجود روستاهايي مانند هفت چشمه، چالسرا در وروديهاي اصلي شهر است كه اثر نامطلوبی بر سيماي شهر ايلام دارند. اين روستاها هم از مزايا و تسهيلات مربوط به روستاها بهره مندند و هم بدون پرداخت هزينهي شهري از خدمات شهري استفاده ميكنند .بهمین دلیل نظارت كافي بر ساخت و ساز در اين مناطق وجود ندارد. وروديها بعنوان پیشانی شهر، نقش زيادي در معرفي شهر به گردشگران دارند اما متأسفانه ما شاهد قرارگرفتن كارگاهها و تعميرگاههاي خودرو در وروديها هستيم كه چهرهي نازيبايي ايجاد كرده است.
2ـ سيماي ظاهري شهر ايلام نه به يك شهر باستاني و قديمي شبيه است نه به يك شهر مدرن و جديد، ساخت و سازهاي عجولانه، عدم مطالعه و برنامه ريزي منسجم، عدم توجه به نظرات مشاوران و معماران فضايي ناهمگون و غيرجذاب از شهرمان ساخته است. نبود زيرساختها و كم عرض بودن خيابانها در شهر ايلام، تمركز مراكز درماني پزشكي در نقطهِ ترافيكي و همچنين صنف ميوه فروشان از ديگر عوامل مشكل ساز در ايلام است.
3ـ از ديگر مشكلات شهر ايلام ميتوان به رعايت نكردن سرانه مطلوب فضاي سبز اشاره كرد. سرانه استفاده از فضاي سبزبرای هرنفر 7 مترمربع است كه در ايلام كمتر از 2 مترمربع ميباشد كه در شرايط كنوني اين امر كمتر به چشم ميآيد. رعايت نكردن محرميت و اشراف به علت عدم رعايت ارتفاع در برخي از ساختمانهاي چند طبقه عامل تسلط بر فضاي زندگي ديگر شهروندان ميباشد و به نظر مي رسد براي مقابله با اين كار صرفاً به كارگرفتن جريمه نقدي اكتفا نكرده و به عواقب رواني و اجتماعي كار كمتر توجه ميشود.
4ـ بحث ديگر در مورد انشعابات گاز و فاضلاب است كه بعد از حفاري (excavation) كوچه و خيابان و قرار دادن لولههاي ديگر آنها را به حال خود رها كرده و به سراغ يكسان سازي و هموارسازي آنها نميروند.
5ـ مورد ديگر مربوط به وجود عوامل غيرشهري در شهر است مانند زندانها كه به ايجاد مزاحمتهاي اجتماعي منجر ميشوند.
6ـ دفع نامناسب فاضلاب از ديگر مشكلات است كه در برخي نقاط جداول به گونهاي طراحي شدهاند كه با اندكي بارندگي دچار آب گرفتگي ميشوند و علاوه بر اين در طراحي كانالهاي هدايت فاضلاب به زيباسازي كمترين توجه شده است كه در نتيجه اين امر علاوه بر دفع نامناسب فاضلاب مشكلات زيست محيطي، بهداشتي، چهرهاي زشت و كثيف در شهر ايجاد كرده است. و همچنين در ايلام سيستم دفع زباله كاملاً ناكارآمد و قديمي و آسيب زا است كه بايد از شيوههاي نوين بازيافت استفاده شود.
7ـ كمبود پاركينگ و ظرفيت كم معابر در سطح شهر، عرض كم خيابانها و عدم احداث پاركينگ در بسياري از ساختمانها همه به مشكلاتي از جمله: پارك غيرمجاز، پارك دوبله، معضل پارك حاشيهاي خودرو و در نتيجه ترافيك شديد و محدود شدن عبور و مرور منجر ميشود كه آشفتگي چهرهي شهر و ايجاد معضلات اقتصادي، اجتماعي و مخاطره براي عابران پياده را بدنبال دارد.
اما باید د انست شهرداری علاوه برحوزهي عمران،خدمات شهری، ساخت و سازوظایف دیگری نیز دارد
8ـ مسائل مبتني بر فضاي سبز و احداث پارك و درختكاري و ترويج اين فرهنگ و همچنين ايجاد فضاي نشاط و اوقات فراغت در محلات مانند سراي كودكان، انجمن سالمندان، كانون سلامت خانوادهها، خانه هنرمندان، برگزاري جشنوارهها و همايشهاي مختلف در حوزهي كودكان و نوجوان و زنان، احداث و گسترش نمايشگاه هاي فرهنگي و هنري ذيل معاونت فرهنگي و هنري شهرداري تعريف قانوني شده كه در ايلام متأسفانه اين معاونت عملياتي نشده است.
9ـ ترويج و توسعه فرهنگ شهروندي و تبديل افراد از شهرنشين به شهروند مهمترين وظيفهي شهرداري در دنياي امروز است كه كار آموزش بر روي شهروندان در ايلام كاملاً تعطيل است حتي شهرداري توان بكارگيري درست بيلبوردها و تابلوهاي الكترونيكي و ديوارنوشتهها و اتوبوس نوشتهها را در راستاي ترويج فرهنگ شهروندي نداشته كه اين ميزان خشونت و قتل و ناهنجاريهاي اجتماعي به دليل فقدان فرهنگ شهروندي است كه بايد در مهدكودكها و دبستانها با تعامل درست شهرداري و آموزش و پرورش انجام پذيرد.
10ـ عدم پرداخت به موقع عوارض، توسط مردم و ساير شركتها و بنگاههاي اقتصادي به شهرداري توان مالي شهرداري ايلام را كاهش داده است و چون بسياري از طرحها چون بدون مطالعهي علمي اجرا مي شوند انسجام لازم را نداشته و سريعاً تغيير مي يابند مانند طرح ترافيك كه در طول سه سال گذشته چندين بار مسيرها تغيير پيدا كردند و باعث هرج و مرج ترافيكي در شهر و بالارفتن نارضايتي مردم شهر شده است.
حال با توتأمل در مطالب بیان شده باید دانست اگر خواهان پيشرفت و آباداني شهرمان هستيم بايد افرادي كه در رأس امور قرار گيرند متخصص، تحصيلكرده، داراي سوابق اجرايي مفيد و مرتبط و از همه مهمتر خدا ترس باشند و بايد ارتباط مستمري با مردم داشته، و حضور در ميان مردم و اطلاع از مشكلات آنها را وظيفهي خود بدانند.
البته بودند شهرداراني كه در دوران بازسازي پس از جنگ تحميلي با وجود اينكه ايلام يك شهر جنگ زده بود ولي آنها توانستند اين شهر و بخصوص شهرستانهاي مهران، دهلران، ملكشاهي و ديگر مناطق جنگ زده كه به ويرانه تبديل شده بودند را به آبادانی بکشند و نميتوان زحمات آنها را ناديده گرفت. اما همه به اين مسئله واقف باشيم كه استان ايلام و شهرستانهاي تابعهي آن به همت دلسوزانه دست اندركاران نياز دارند. تهیه کنندگان مریم مظفری ،شهنازقیطاسی،خدیجه نصری ،سمیه دارابی، دانشجویان کارشناسی ارشد رشته حسابداری دانشگاه ازاد واحد ایلام استاد محمدی پور