کد خبر: 741851
تاریخ انتشار: ۳۱ شهريور ۱۳۹۴ - ۰۸:۲۷
دكتر شهرام محمدي، جرم‌شناس و استاديار دانشگاه در گفت و گو با «جوان»:
بهنام صدقي
مصرف مخدرهاي صنعتي هر روز جلوه‌هاي بيشتري از آسيب‌هاي خود را نمايان مي‌كند. شكل‌گيري پرونده‌هاي جنايي كه در جريان آن مصرف‌كنندگان دست به اعمال مجرمانه فجيع مي‌زنند، حكايت از پيامدهاي ناگوار اين مخدرها دارد. نظر به اهميت موضوع، گفت‌و‌گوي ما با دكتر شهرام محمدي، جرم‌شناس و استاديار دانشگاه  در ادامه مي‌آيد.

 آقاي دكتر! گرايش دانش‌آموزان به مصرف مواد مخدر يكي از نشانه‌هاي پايين آمدن سن اعتياد در كشور است. به باور شما دليل اصلي پايين آمدن سن اعتياد چيست؟
در رابطه با بحث مواد روانگردان و ارتباط آنها با بزه و سن افراد بزهكار دو رويكرد وجود دارد؛ ابتدا بحث همسالان و دوستان و ارتباط افراد با دوستان ناباب مطرح مي‌شود و پس از آن نظارت و كنترل كم از سوي خانواده مدنظر است. در واقع دليل اصلي اينكه سن اعتياد در جامعه پايين آمده را مي‌توان نتيجه نبود نظارت بسنده از سوي خانواده‌ها دانست. وقتي نوجوان و جوان اين كنترل را كمتر احساس كند به سمت تعامل و ارتباط با دوستان ناباب سوق پيدا مي‌كند و در نهايت هم به اعتياد به مواد مخدر روي مي‌آورد.
از ديگر نكاتي كه بايد در اين راستا مد نظر قرار گيرد بحث نامناسب و آلوده بودن فضاي مدارس و همچنين سست و ضعيف شدن اعتقادات ديني است. در كنار تمام اين موارد سالم بودن فضاي زندگي نيز جاي بسي تأمل دارد، متأسفانه امروزه در كوچه‌ها و محله‌ها، در بين بستگان و فاميل‌ها شاهد گسترش استعمال مواد مخدر هستيم. آن هم به اين دليل كه مواد مخدر به راحتي در دسترس افراد قرار دارد.

علت در دسترس بودن مخدرها را چه مي‌دانيد؟
به نظر من چون مخدر و فروش آن عوايد مالي فراواني دارد دسترسي به آن آسان است. وقتي فروش جنسي سودآور باشد، شخص فروشنده هميشه به دنبال مشتري مي‌گردد. اغلب اين مشتري‌ها هم كساني هستند كه سن پاييني دارند. چون اين افراد از تجربه لازم در زندگي بهره‌اي ندارند و به راحتي فريب مي‌خورند.

از دلايل ديگر گرايش افراد به چه عواملي مي‌توان اشاره كرد؟
در اينجا وجود بحران‌هاي فردي و اجتماعي مطرح است، بحران‌هايي همچون افسردگي، انزوا، طرد شدن از خانواده و اجتماع، طلاق، درگيري و مشاجره روزمره پدر و مادر و همچنين اعتياد خود والدين به مواد مخدر.
فراموش نكنيم كه فضاهاي مجازي نيز جرم زا هستند. متأسفانه از طرفي جامعه تحرك ندارد و از طرف ديگر جوانان و نوجوانان ما پر تحرك، با نشاط و پويا هستند. نوجوانان و جوانان به دنبال شادي و نشاط هستند اما وقتي با كمبود آن در سطح جامعه مواجه مي‌شوند، ناخواسته به اين انگيزه كاذب روي مي‌آورند و پس از مدتي وابسته آن مي‌شوند. همين وابستگي است كه از فرد بانشاط يك معتاد شيشه باز، از او يك بزهكار و قاتل و از ديگري يك قرباني مي‌سازد.
آقاي دكتر! متهمان اغلب پرونده‌هاي جرائم خشن كه در دادسراها تشكيل مي‌شود، به مصرف مخدرهاي صنعتي هم اعتياد دارند. مخدرهاي صنعتي مثل شيشه چه ويژگي‌هايي دارند كه اين
متهمان بعد از استعمال آنها با اين درجه از خشونت مرتكب جرم مي‌شوند؟
مخدرهاي صنعتي خانمان‌سوز مثل شيشه و كراك، فرد مصرف‌كننده را از خود بي‌خود و او را به هرچه خشن‌تر انجام‌دادن جرم‌هايي همچون قتل تشويق مي‌كند. بارها ديده يا شنيده‌ايم معتاداني كه اين مواد را استعمال مي‌كنند، تحث‌تأثير آن قرار گرفته و اقدام به خودزني و خودكشي‌هاي فجيح كرده يا اينكه اعضاي خانواده خود را سر بريده يا جوارح آنها را تكه‌تكه كرده‌اند. به نظر من شيشه و ديگر مخدرها به نوعي مشوق هستند. تحريك‌كننده‌هايي قوي كه فرد معتاد را به سمت
جرم‌هاي خشن هدايت مي‌كند.
به زعم اينكه رسانه‌ها همواره درباره آسيب‌هاي مصرف اين مواد افيوني هشدار مي‌دهند، شاهد گرايش افراد به سمت مصرف مواد هستيم. دليل آن را چه مي‌دانيد؟
دليل اصلي اينكه افراد با وجود سيل عظيمي از اخبار و تبليغات باز هم به مواد مخدر روي مي‌آورند، اثر گذار نبودن مجازات‌هاي كيفري است. به منظور مبارزه با جرم‌هايي مثل مواد مخدر و... دو نوع پيشگيري وجود دارد. پيشگيري واكنشي يا كيفري و پيشگيري از نوع كنشي يا غير كيفري.  به نظر من پيشگيري از نوع كيفري كارساز و اثرگذار نيست، چراكه از حيث كيفري بودن بزه، كيفرخواست صادر شده و مجرم مجازات مي‌شود اما اين مجازات‌ها تأثيري در ممانعت كردن از آلوده شدن افراد ديگر ندارد و مدام مي‌بينيم كه مصرف اين مواد در جامعه رو به افزايش است.  بهتر است مسئولان ذيربط رو به پيشگيري غير كيفري آورند و با اقداماتي كه در اين راستا انجام مي‌دهند، آمار بزهكاران و قربانيان مواد مخدر را تقليل دهند. كارهايي همچون: ايجاد اشتغال، ايجاد فضاهاي تفريحي و آموزشي، بالا بردن رفاه عموم، شاد كردن و شاد نگه داشتن افراد جامعه و...
فراموش نكنيم كه افراد معتاد يك‌روزه به اعتياد روي نياورده‌اند تا ما بخواهيم با مجازات كردن يك‌روزه و شديد آنها مانع بازگشت دوباره‌شان به سمت مخدر شويم. برخي از معتادان بالقوه بزهكار هستند. مسئولان بايد در گام اول اين افراد را شناسايي كنند و به مراكز بازپروري تحويل دهند. متوليان بايد در اين امر مداخله‌اي زودهنگام كرده و گذر از انديشه به فعل مجرمانه را براي اين افراد مسدود كنند.  بدين صورت حضور معتادان در سطح جامعه كم‌رنگ‌تر شده و ما نيز كمتر شاهد ارتكاب جرم از سوي اين بيماران اعتياد خواهيم بود. شايان ذكر است كه براي انجام اين كار، ترك كردن معتادان و قاتل نشدن آنها به فرهنگ‌سازي در لايه‌هاي دروني جامعه نياز داريم كه در اين ميان خانواده‌ها، مدارس و متوليان امر نقش حائز اهميتي دارند.

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار