27 شهريور ماه اركستر «پادراماد» به مناسبت پاسداشت ياد و خاطره شهيدان والا مقام هشت سال دفاع مقدس قطعات فاخر بدون كلام را در تالار ايوان شمس اجرا ميكند. به همين بهانه گفتوگويي با محمدرضا اژدري رهبر اركستر «پادراماد» و ايمان شكورزاده سرپرست اركستر «پادراماد» داشتهايم.
آقاي اژدري! موسيقي را از چه زماني آغاز كرديد؟
اژدري: من موسيقي را از كودكي آغاز كردم و با قبولي در رشته ساز ايراني در دانشگاه تهران، تحصيلات آكادميك در موسيقي را ادامه دادم و رشته كارشناسي ارشدم نوازندگي بود. از نظر سبك اجرايي من از سال 78 در جشنواره موسيقي شركت كردم و از سال 81 تشكيل گروه دادم و علاقهمند بودم ثابت كنم كه در زمينه اجرايي ميتوانم حرفي براي گفتن داشته باشم و در سال 84 گروه اركستري به نام پاسارگاد را تأسيس كردم.
چه شد كه تصميم به تأسيس گروه «پادراماد» گرفتيد؟
شكورزاده: اركستر «پادراماد» فعاليتش را از سال 93 آغاز كرد، اين اركستر در ابتدا اركستر نوپايي بود و در اولين اجرا هم با استقبال مردم روبهرو شد. سرپرست اصلي گروه محمدرضا اژدي است. هدف ما اين بود كه اركسترمان با ساير اركسترها تفاوت داشته باشد چه از لحاظ بافت فني و چه از نظر بافت حرفهاي و اجراي كارها. آقاي اژدري اركستر پادراماد را تشكيل دادند و زماني كه من به عنوان سرپرست به گروه اضافه شدم، گروه فعاليت حرفهاياش را آغاز كرد. براي اجراي امسال گروه، روز 27 شهريور را انتخاب كرديم به مناسبت هفته دفاع مقدس و روز 10 مهرماه هم يك اجرا در تالار وحدت داريم به نفع كودكان سرطاني محك.
هدفتان از تأسيس گروه چه بود؟
شكورزاده: هدف ما اين بود كه بتوانيم براي دل مردم كار كنيم و آن سبك از موسيقي كه مردم دوست دارند را مقابل ديدگانشان قرار دهيم تا مردم در زمان دو ساعته كنسرت از بافت اركسترال موسيقي ما لذت ببرند. هدف اصلي ما اين بود كه تعريفي نو براي فرهنگ و موسيقي ارائه دهيم.
سبك قطعات گروه چيست؟
شكورزاده: موسيقي گروه ما بدون كلام و قطعاتي از استاد محمد نوري، بابك بيات، همايون خرم، امير توسلي و ياني نوازنده يوناني است.
تعداد نوازندگان گروه؟
اژدري: بيش از 50 نوازنده با گروه ما همكاري دارند. در كنار ساير اعضا مانند رهبر و اركستر مايستر و روابط عمومي همه دست به دست هم دادهايم تا سبكي از موسيقي را كه مورد علاقه مردم است ارائه كنيم.
فلسفهتان در انتخاب قطعات چه بوده است؟
اژدري: به باور من كسي كه ميخواهد اركستر سمفونيك ببيند، به تالار وحدت ميرود و بهترينش را ميبيند، كسي كه ميخواهد موسيقي كلاسيك ايراني ببيند، خب آقاي فخرالديني بهترين نمونهاش است. من تصميم گرفتم قطعاتي را عرضه كنم كه مردم با آن خاطره داشته باشند. من هيچ بايگاني نتي نداشتم هر چه بود از طريق ذهن خودم آناليز كردم. تمام سعيام را كردم كه اصل قطعات حفظ شود و به مردم ارائه شود. ما ميخواستيم كه قطعات كنسرت ما تداعيگر خاطرات باشد، مثلاً در اجراي شهريور ماه از قطعه «نگران مني» مرتضي پاشايي استفاده كرديم چون ميدانستيم عموم مردم او را دوست دارند. از ميان آثار احسان خواجه اميري، قطعات «سلام آخر» و «تاوان» را انتخاب كرديم، اينها قطعاتي هستند كه عموم مردم اين روزهاي جامعه دوستشان دارند. ما بافت سليقهاي عام را براي اين كنسرت استفاده كرديم تا مردم آثار خاطرهانگيز از خواجه اميري و ياني گرفته و همايون خرم و امير توسلي را بشوند. غالب مردم ما موسيقي را به صورت آلبوم گوش نميدهند و هميشه يك سري قطعات مورد علاقه در كنار هم تشكيل يك پكيج مطابق سليقه آدمها را ميدهد و تأكيد ما در انتخاب بر بيكلام بودن قطعات بود.
اين تأكيد بر موسيقي بيكلام از كجا ميآيد؟
اژدري: چون تأكيد ما بر موسيقيسازي است.
آيا اين تأكيد بر موسيقي بيكلام در ادامه فعاليت شما هم ديده خواهد شد يا پس از مدتي به دنبال خوانندهاي براي گروه خواهيد بود؟
اژدري: ما اين روند را ادامه خواهيم داد و اين مسئله ناشي از اين است كه ميخواهيم مردم با موسيقي كه ما دوست داريم، ارتباط برقرار كنند. تأكيد ديگر من هم بر اجراي بدون تغيير قطعات موسيقيايي است، بيشتر اوقات زماني كه يك موسيقي نواخته ميشد با تغييراتي همراه ميشود. اين در حالي است كه ما زماني كه قطعات موتزارت را اجرا ميكنيم، بدون كمترين تغيير است و به نظر من اين مسئله در زمينه آثار هنرمندان ايراني خودمان هم بايد رعايت شود.
تركيببندي سازها چگونه است؟
اژدري: تلفيقي است. 10 نفر نوازنده زهي با گروه ما همكاري ميكند و شش نفر سازهاي بادهاي و پنج نفر سازهاي كوبهاي و به طور كلي بيش از 50 نوازنده كه اركستر پاپ كلاسيك ما را تشكيل ميدهند. از سوي ديگر ما از سازهاي رنگ صوتي ايراني هم استفاده كردهايم. ما قطعات ولايت عشق و مختارنامه، بافت و حس اصلي كار را شبيهسازي كردهايم. موسيقي ذهن من موسيقي است كه چارچوب را خيلي دوست دارد و به باور من مردم بايد اجازه داشته باشند كه سبكي از موسيقي را بشنوند و به همين دليل ما ترتيب قطعات را محدود به يك سبك نكردهايم.
رسالتتان در ايجاد اين گروه چه بوده است؟
اژدري: ما به مناسبت روزهايي كه براي ملت ما ارزشمند است، كنسرت برگزار كرديم. به عنوان مثال كنسرت پيشين ما به مناسبت 3 خرداد ماه سالروز آزادي خرمشهر برگزار شد و كنسرت شهريورماه ما هم به مناسبت هفته دفاع مقدس و كنسرت بعدي هم به مناسبت روز ملي خليج فارس است. به نظر من حمايتهاي مسئولان اين روزها از موسيقي بيشتر شده است و هر چقدر اين حمايتها افزونتر شود، سطح موسيقي جوانان ما هم ارتقاي بيشتري پيدا ميكند.
اين روزها چه مشكلاتي بر سر راه تشكيل گروههاي موسيقي وجود دارد؟
شكورزاده: در بخش بعد فني تشكيل كنسرت مشكلاتي براي ما هم وجود داشت كه خوشبختانه مرتفع شد اما در بخش اجرايي اين كار سختيهاي زيادي داشتيم، اما در نهايت به موفقيت در برگزاري اين كنسرت ختم شد. اميدوارم زحمات گروه در نهايت به نتيجه مطلوبي كه مورد علاقه مردم است منتهي شود.
كنسرتتان چه روزي برگزار ميشود؟
شكورزاده: 27 شهريور ماه ساعت 17 الي 19 تالار ايوان شمس تهران. در بعد آموزشي هم با هدف ترويج فرهنگ آموزش صحيح و اصولي موسيقي از پايه به صورت آكادميك به نونهالان و نوجوانان، كنسرت آموزشي اجراي صحنهاي گروه را تشكيل داده كه با حضور اين هنرجويان آيندهدار صبح 27 شهريور ماه از ساعت 10 الي 12 در تالار كوثر به روي صحنه ميرود. البته اركستر «پادراماد» در مهر ماه سال جاري همچنين يك اجراي خيرخواهانه در حمايت از كودكان مبتلا به سرطان با همكاري موسسه محك در تالار وحدت تهران برگزار خواهد كرد.
تفاوت فعاليت گروه شما با ساير اركسترهاي متعددي كه اين روزها فعالند در چيست؟
اژدري: ما در كنسرت گذشته، قطعاتي را اجرا كرديم كه مردم با آنها خاطره داشتند و ديديم كه بعضي قطعات ارتباط بسيار نزديكتري با مردم برقرار كرد و رتبه اول غوغاي ستارگان همايون خرم و قطعه دوم مختارنامه بود. من به اين نتيجه رسيدم كه مردم با اين قطعات ارتباط عاطفي دارند و اين باعث شد كه در كنسرت جديد من در دو بخش مجزا به قطعات غربي و ايراني بپردازم و تأكيد ما بر قطعه آخر كنسرت است؛ قطعه آخر هم در ارتباط مستقيم با هفته دفاع مقدس است.
شكورزاده: ما ميخواهيم به جوانان بگوييم كه ارزشها با سياست تفاوت بسيار دارد، يك سري از آدمها يك روزي براي اينكه ما الان بتوانيم با امنيت و آرامش زندگي كنيم جانشان را كف دستشان گرفتند و به ميدانهاي نبرد حق عليه باطل رفتند، از خانوادههايشان گذشتند تا از كشور و ناموسشان دفاع كنند و ما اين قطعات را به آنها تقديم كرديم و خواستيم آدمهاي اين روزهاي جامعه بدانند چقدر به اين بزرگواران مديون هستيم. ما هيچ وقت نميتوانيم حتي ذرهاي از بزرگيهاي آنها را جبران كنيم و با اين كار تنها خواستيم يك قدرداني كوچك از اين همه از
خودگذشتگي داشته باشيم.
اژدري: يكي از اهداف «پادراماد» اجراي صحنهاي و كنسرت است و بخش ديگرش آموزشي است، بخش بعدي هم بخش خيرخواهانهاش است، يكي از افرادي كه در اجراي ما حضور دارد يكي از خلبانان جنگ تحميلي و شاگرد شهيد بابايي هستند و در اجراي ما ايشان در جريان كنسرت شعري را در خصوص دلاوريهاي جنگ تحميلي قرائت ميكند و هدف ما از برگزاري اين كنسرت را اعلام ميكنند.
شكورزاده: ما در اين مدت تلاشهاي بسيار كرديم تا بتوانيم اين كنسرت را برگزار كنيم و الان بسيار خوشحاليم كه زير لواي نام «پادراماد» به معني سرزمين باشكوه ايران ميتوانيم كنسرت برگزار كنيم.
وضعيت رقابتي ميان اركسترها در فضاي اين روزها را چطور ميبينيد با در نظر گرفتن گروههايي كه تشكيل ميشوند و پس از برگزاري چند كنسرت به ناگاه از هم ميپاشند و مهمترين دليلش هم مسئله مالي است؟
اژدري: متأسفانه اين روزها مسائل مالي براي كساني كه فعاليت هنري ميكنند مهمتر شده است و رهبر اركستر به عنوان اولين پرسش مسئله مالي را عنوان ميكند.
شكورزاده: به باور من هنر آدمها قيمت ندارد و من جسارت ميدانم اگر به نوازنده بگويم كه با اين مقدار پول براي من در گروه ساز بزن، اين فعاليتهاي هنري در كشور ما در وهله اول عشق و علاقه است. خدا را شكر گروه ما از نظر مالي مشكلي ندارد و اسپانسرهاي خوبي را براي اجرا داريم.
اژدري: يكي ديگر از مشكلات موسيقي ما نبود حمايت رسانه ملي از اين هنر است، ما اين همه بزرگان موسيقي در كشور داريم چه كسي مستندي در خصوص اين بزرگان ساخته است، چرا مردم كشور ما اصلاً نبايد مفهوم اركستر را بشناسند. اين همه آموزشگاه موسيقي در كشور ما در حال فعاليت است چند درصدشان به دفتر موسيقي ارشاد مرتبط است؟ متأسفانه برخي به جاي ترويج هنر، تجارت ميكنند. اينكه اركستري پس از چند اجرا به ناگاه از هم ميپاشد شايد يكي از دلايلش مسئله مالي باشد اما اينكه فرهنگسازي از كجا و چه زماني بايد آغاز شود، خدا ميداند. ما روي مؤلفههاي فرهنگ كشورمان سرمايهگذاري ميكنيم و موسيقي هم يكي از مؤلفههاي فرهنگ كشور ما است. مردم فكر ميكنند كه موسيقي تنها موسيقي پاپ است اما ما اينگونه فكر نميكنيم.
ايدهآلتان در موسيقي چيست؟
اژدري: من تا زماني كه سواد موسيقيام به آن ميزاني كه انتظارش را دارم نرسد، نميتوانم خودم را رهبر بنامم و عنوانهايي كه وجود دارد هم به نظر من منسوبي است. من چهار سال ديگر زمان ميخواهم تا به آن حد از علم اركستراسيون و هارمونيام برسم و تا زماني كه به نتيجه دلخواهم نرسيدهام تمام تلاشم را ادامه ميدهم و ميگويم براي اينكه مانند بزرگاني مثل آقاي رهبري و آقاي انتظامي باشم، زحمتهايي را كه آنها متحمل شدند، من هم تجربه كنم. به نظر من چه اشكالي دارد اگر فرهنگسراها را در اختيار گروههاي موسيقي قرار بدهند تا هنرمندان عرصه موسيقي بتوانند هنرشان را به عرصه ظهور برسانند. به باور من تا زماني كه حمايت همهجانبه از موسيقي اتفاق نيفتد، تحقق اهداف بزرگ در عرصه موسيقي هم به تأخير ميافتد.
سخن آخر:
اژدري: حرف آخر و تمام حرف من اين است كه كساني كه مسئولان امر هستند براي فرهنگسازي در زمينه موسيقي تلاش كنند موسيقي هم هنر است مانند همه هنرهاي ديگر و نياز به حمايت دارد. موسيقي آرامشبخش روح است و من دوست دارم شنيدن قطعات و اجراهاي ما روح انسانها را به آرامش نزديك كند.