کد خبر: 659840
تعداد نظرات: ۸ نظر
تاریخ انتشار: ۲۹ تير ۱۳۹۳ - ۱۶:۲۶
شرح اصل يازدهم ـ قسمت سوم
در قسمت‌هاي پيشين به اين موضوع پرداختيم كه بر اساس اصل يازدهم قانون اساسي «به حكم آيه كريمه.... «سوره انبياء، آيه 92» همه مسلمانان يك امت‌اند و دو‌لت جمهوري اسلامي ايران موظف است سياست كلي خود را بر پايه ائتلاف و اتحاد ملل اسلامي قرار دهد و كوشش پيگير به عمل آو‌رد تا و‌حدت سياسي، اقتصادي و فرهنگي جهان اسلام را تحقق بخشد.‌»

 بنابراين يكي از محور‌هاي اصلي اين بند «امت واحده» كه در آيه شريفه و اين اصل مورد تأكيد قرار گرفته است. به همين منظور براي فهم مباني اين اصل از قانون اساسي در مقام بيان مفهوم «امت» برآمديم و در همين راستا عناصر ايجاد يك دولت و كشور و مفهوم مرتبط با «امت» يعني «ملت» را مورد بررسي قرار داديم و گفتيم كه ملت مجموعه‌اي از افراد هستند كه به واسطه اشتراك در برخي عوامل نظير نژاد، سرزمين، زبان، فرهنگ و تاريخ عقايد و جهان‌بيني، به هم پيوند خورده و احساس تعلق و هويت مشترك دارند.

اما پس از شناختن مفهوم «ملت» و پيش از پرداختن به مفهوم «امت» لازم است چند مفهوم ديگر از قبيل «مليت و تابعيت» و «شهروند» نيز مورد تبيين قرار بگيرد تا مفهوم «امت» به نحو روشن‌تري تبيين شود. «مليت و تابعيت» بيانگر «رابطه قانوني به معناي عضويت در يك ملت يا دولت است، به طور كلي مليت شامل وظايف فرمانگزاري از سوي فرد و حمايت از سوي دولت است. افراد، شركت‌ها، كشتي‌ها و هواپيماها همگي از نظر حقوقي مليت دارند و از اين نظر «مليت» فراگيرتر از شهروندي است، گرچه «مليت» بيشتر در مورد افراد طبيعي به‌كار مي‌رود. مليت را عموماً «حقي جدايي ناپذير براي هر فرد بشري» شمرده‌اند. به بيان ديگر «تابعيت رابطه‌اي است معنوي و ذاتاً سياسي كه شخص را به كشور معيني مربوط مي‌سازد.» از آنجايي كه تابعيت، منشأ حق و تكليف است، رابطه‌اي حقوقي نيز مي‌باشد. به عنوان مثال ايراني الاصل بودن اين حق را براي فرد ايجاد مي‌كند كه امكان انتخاب شدن به عنوان رئيس‌جمهور را داشته باشد.

قانون مدني ايران در مواد 976 تا 991 ضوابط تابعيت را بيان نموده است. قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران نيز در اصول 41 و 42 يكي از حقوق ملت را حق تابعيت برشمرده و اعلام نموده است: تابعيت كشور ايران حق مسلم هر فرد ايراني است و دولت نمي‌تواند از هيچ ايراني سلب تابعيت كند مگر به درخواست خود او يا در صورتي كه به تابعيت كشور ديگري درآيد.

«شهروند» نيز فردي است در رابطه با يك دولت كه از سويي برخوردار از حقوق سياسي و مدني است و از سوي ديگر در برابر دولت، تكليف‌هايي برعهده دارد. بنابراين اَتباع يك كشور يا دولت، همان شهروندان مي‌باشند كه حقوق و تكاليف آنان توسط قوانين اساسي و مدني تعيين مي‌گردد. رابطه تابعيت، رابطه شهروندي نيز مي‌باشد.

اما در خصوص مفهوم «امت» بايد گفت كه مفهوم «امت» صرفاً مفهومي عقيدتي است كه از ريشه اَمَّ، يؤُمُّ مرادف قَصَدَ، يقْصُدُ مي‌باشد. اطلاق «اُمّ» بر مادر نيز بدان جهت است كه كودك در زمينه نيازمندي‌هاي خود يا به جهت احساس آرامش او را قصد مي‌كند. در واژه «اُمّ» حالت زايندگي كه در واژه «والده» وجود دارد نيست بلكه مقصد و مقصود بودن و ملجأ بودن مادر نسبت به فرزند مطرح است. بر اين اساس «امت» به مجموعه‌اي از انسان‌ها اطلاق مي‌گردد كه هدف و مقصد واحدي آنان را گرد هم جمع نموده باشد. مرز ميان «امت‌ها» مرزي عقيدتي است. همه آنان كه بر محور توحيد، نبوت و معاد متمركز گشته‌اند، امت واحده اسلامي را تشكيل مي‌دهند. از نظر اسلام «امت» مهم‌ترين ملاك تقسيم‌بندي جوامع بشري است.

بنابراين يكي از تفاوت‌هاي اساسي نظام سياسي اسلام با مكاتب سياسي و حقوقي معاصر در مرزبندي موجود ميان «ملت» و «امت» است. اسلام از آن جهت كه ديني جاوداني و جهان‌شمول است و جامعه بشري را مخاطب خويش مي‌داند، بدون توجه به مرزهاي سرزميني و تفاوت‌هاي نژادي، زباني، ملي و فرهنگي از ميان همه انسان‌ها سربازگيري مي‌كند و نام «امت واحده» را بر پيروان خويش مي‌نهد. اين مفهوم به كلي با مفهوم شهروندي كه افراد را به دولت حاكم در يك سرزمين معين مرتبط مي‌سازد متفاوت است.

غیر قابل انتشار: ۱
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۸
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۱:۰۵ - ۱۳۹۶/۰۸/۱۵
8
2
گزارش بدی نبود درکل خوب بود
محسن
|
France
|
۲۱:۴۱ - ۱۳۹۸/۱۱/۲۱
2
2
موضوع رومیتونستیدقبض وبسط بیشتری بدیدتانفهوم کاملتری بدست بیاد
شاهین
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۱/۰۴
2
4
بنده برای افزایش اطلاعات و یادگیری (موضوع دانشگاهی) به این مطلب مراجعه کردم و تفاوت ملت و امت رو متوجه نشدم!
پاسخ ها
بله من هم برای تعریف ملت که بسیار ابهام آمیزه مراجه کردم اما متوجه نشدم ملت مشخصا ینی چی
| Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۶/۱۵
له من هم برای تعریف ملت که بسیار ابهام آمیزه مراجه کردم اما متوجه نشدم ملت مشخصا یعنی چی
ایرانی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
4
5
خنده داره خیلیییی
علی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۴۱ - ۱۴۰۰/۰۵/۱۱
2
4
به نظر من این اصل قانون اساسی برای اداره مملکت صحیح نمی باشد. شاید از نظر عقیدتی بتوان گفت امت اسلام ولی الان دیگر حکومتها منتخب مردم آن کشور هستند برای پیشبرد امور آنها. بعبارتی همانگونه که مسلمانان از امکانات یک کشور حق دارند، دیگر اقوام هم حق دارند. مثلاً هر بشکه نفتی که استخراج می شود یک یهودی و نصرانی در ایران هم از آن حق دارد.حکومتها که از جای دیگری ایران را تصرف نکرده اند. بلکه خود مردم ایران اعم از شیعه،سنی،یهود،زرتشت و...یک عده ای را انتخاب کرده اند تا کشور را اداره کنند. لذا مثلاً حکومت حق ندارد از این پول برای شیعه گستری استفاده کند چون حق میلیونها سنی و یهودی و مسیحی را غصب کرده و برعلیه آنها خرج می کند. لذا بحث امت در اداره حکومت غلط است بلکه دولت ملت است
سینا هستم جزوی از ملت
|
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
|
۰۲:۲۱ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
0
1
ملت مفهوم جامع تری هست تا امت
حسن
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۰۲ - ۱۴۰۲/۰۷/۱۲
1
0
راجع به فرق ملت وامت رجوع كنيد به لغتنامه دهخدا
اما راجع به حقوق ساير اقشار اول تحقيق كنيد بعد نظربديد هيچ دولتی به اندازه جمهوری اسلامی به اقلیت های دینی بها نمی دهد.
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر