شعيب بهمن*: مردم گرجستان روز یکشنبه، (۲۷ اکتبر) برای شرکت در انتخاباتی که به حکومت ده ساله میخائیل ساکاشویلی پایان مي دهد، به پای صندوق های رأی رفتند، تا از میان ۲۳ کاندیدای ریاست جمهوری، یکی را برگزینند. در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری، ۲۳ کاندیدا شرکت کردند و در نهايت گئورگی مارگویلاشویلی با کسب ۶۲.۹ درصد آرا به سمت رياست جمهوري گرجستان انتخاب شد. اين انتخابات در حالي پايان يافت که به نظر مي رسد براي اولين بار در گرجستان روند انتقال قدرت از طريق قانوني و بواسطه ساز و کاري شفاف صورت گرفته است. به نحوي که تمام نامزدهاي انتخابات، چه از روند انتخابات و چه از نتايج ان ابراز خشنودي و رضايت مي کردند.
برنده ها و بازنده ها
گئورگی مارگ ویلاشویلی که از متحدان نزدیک بیدزینا ایوانشویلی، نخست وزیر بشمار می‌رود، از پيش نيز به عنوان یکی از شانس‌های اصلی پیروزی این دوره از انتخابات نام برده می‌شد. این در حالی بود که ساکاشویلی از دیوید باکرادزه، رئیس پیشین پارلمان گرجستان که با کسب 22 درصد آراء در رده دوم قرار گرفت، حمایت مي کرد.
سومین کاندیدای پر طرفدار نینو بورجانادزه بود که از رهبران انقلاب گل رز محسوب مي شد و نتوانست آراء زيادي را جذب کند. شکست نينو بورجانادزه از رهبران انقلاب گل رز و همچنين دیوید باکرادزه، کاندیدای "جنبش متحد ملی" به رهبری ساکاشویلی، حکايت از بازگشت مردم گرجستان به عصر پيش از انقلاب هاي رنگي دارد. اگر چه روند شکست و ناکامي انقلاب گل رز از زمان به قدرت رسيدن ساکاشويلي آغاز شده بود، اما انتخابات اخير، تير خلاص به اين انقلاب محسوب مي شود.
ميخائيل ساکاشويلي در حالي بايد عرصه قدرت را ترک کند که در دوران ریاست جمهوری خود اصلاحات اقتصادی گسترده ای انجام داد و تلاش نمود با فساد مبارزه نماید. دوران ریاست جمهوری او همچنین شامل جنگ با روسیه و اتهامهایی مبنی بر نقض حقوق بشر از سوی دولت بود. به طور کلي درباره دوران 10 ساله رياست جمهوري وي دو نگاه متضاد وجود دارد. در حالی که هواداران وي معتقدند ساکاشویلی در دوران حکومتش با پایان دادن به فساد، گرجستان را به کشوری مدرن تبدیل کرد، اما مخالفانش او را به دیکتاتوری متهم می‌کنند. همچنين مخالفان به دليل از دست دادن آبخازيا و اوستياي جنوبي به شدت احساس تحقير مي کنند و ساکاشويلي را مقصر اصلي چنين امري به شمار مي آورند.
به هر روي این انتخابات به حکومت ده ساله ساکاشویلی که از طرفداران سیاست های غرب بشمار می رفت، پایان داد. علاوه بر اين، قرار است پس از این انتخابات، اصلاحاتی در قانون اساسی کشور با هدف کاهش اختیارات رئیس جمهور صورت بگیرد. به همين دليل نيز نخست وزیر گرجستان نیز گفته است که در ماه آینده از سمت خود کناره خواهد گرفت، و نخست وزیر جدیدی را نامزد خواهد کرد که بموجب سیستم جدید پارلمانی گرجستان، اکثر اختیارات و قدرتی که پیشتر بر عهده دست ریاست جمهوری بود را بدست خواهد گرفت.
نگاه به خارج
گرجستان كه پس از استقلال با بحران جنگ داخلى و جنبش هاى جدايى طلب روبه رو شده بود، هزينه هاى بسيارى را صرف بازگرداندن ثبات به كشور كرد. اين عامل به همراه بحران هاى اقتصادى و نابسامانى هاى ساختارى به جا مانده از اقتصاد دوره شوروى، بيكارى و فقر و فساد مالى مقامات بلندپايه، به شكاف عميق طبقاتى دامن زد.
در اين بين مردم گرجستان كه همواره احساسات ملى گرايى و ضدروسى شديدى از خود نشان مي‌دادند، مشكلات اقتصادى، عقب ماندگى و توسعه نيافتگى خود را با زيرساخت هاى نامناسب شوروى و رابطه با روسيه مرتبط مي دانستند. از اين رو گرايش به غرب براى رهايى از بحران اقتصادى به ايده اى ملى و آرمانى دولتى مبدل شد. اگرچه مشكلات اقتصادى گرجستان با پيوستن به ساختارهاى يورو - آتلانتيكى نيز لاينحل ماند، اما اين موضوع تاثير منفى بيشترى بر روابط مسكو و تفليس بر جاى گذاشت. در حال حاضر به نظر مي رسد سياست خارجي گرجستان تحت تاثير اين انتخابات قرار گيرد.
تنش زدايي با روسيه به معناي کاهش حرکت گرجستان به سمت غرب تلقي مي شود و لذا اين امر مي تواند سرآغاز جديدي در سياست خارجي اين کشور محسوب گردد. به نظر مي رسد در آينده، مارگویلاشویلی به تلاشهای ساکاشویلی در نزدیکی به غرب - از جمله تلاش برای پیوستن به پیمان دفاعی ناتو و اتحادیه اروپا - ادامه دهد.
او همچنین خواهان بهبود روابط با روسیه است، که در جنگ کوتاهی در سال ۲۰۰۸ به تیرگی انجامید. در عين حال مقام‌های اتحادیه اروپا نگرانی خود را از احتمال دستگیری ساکاشویلی رئیس جمهوری فعلی - بعد از اتمام دوره اش - ابراز داشته اند. به خصوص که تعدادی از مقام های سابق گرجستان، از جمله نخست وزیر سابق، از سال گذشته در زندان به سر می برند و دادگاهی، باخو آخالایا وزیر دفاع سابق را به زندان محکوم کرده است. از اين رو به احتمال زياد، آنگونه که مارگویلاشویلی گفته است، ساکاشویلی نيز مورد سوال واقع خواهد شد.
*كارشناس حوزه اوراسيا
