سيدمرتضي كياني مسئول مركز درمان اعتياد سازمان بهزيستي در يكي از مناطق جنوب تهران است؛ او كه خود زماني گرفتار بلاي اعتياد بود و در شرايط بدي به سر ميبرد با عنايت الهي به مدد آيات نوراني قرآن، زندگياش متحول شد و حالا شش سال است در مركز «معجزه ايرانيان» تلاش ميكند تا معتادان را با كمك قرآن به زندگي دوباره بازگرداند زيرا معتقد است قرآن بهترين منبع شفا و سلامتي است كه خداوند ميان ما به وديعه گذاشته و نبايد نگاه محدودي به آن داشته باشيم. شيوه درماني او با قرآن در اين چند سال زمزمه خيليها در سرتاسركشور شده است. همين موضوع ما را بر آن داشت تا با ايشان گپوگفتي داشته باشيم.
شما تابلونويسي داشتيد و خطاط بوديد چي شد كه وارد كار درمان معتادان و ايجاد چنين شيوه درماني جديدي شديد؟
من زماني گرفتار اين بيماري بودم به قدري درشرايط بدي به سرميبردم كه بيان آن حالات و اوضاع قبلي زندگي اذيتم ميكند اما خدا كمك كرد و قرآن را سر راهم قرار داد تا بتوانم با كمك قرآن سبك زندگيام را تغيير بدهم و كارم به گونهاي شد كه با آيات قرآني خيلي سروكار داشتم از صبح تا شب مدام با قرآن كار ميكردم. داستان از آنجا شروع شد كه من تابلونويسي ميكردم و خطاط بودم روزي آقاي طاهريان مجري طرح و نصب تابلوهاي قرآني درشهرهاي مختلف كشور سراغ من آمد و خواست تا آياتي را برايش بنويسم. اول كار تعداد تابلوها كم بود تا من را تست كند. او يك سري آيه با نشانهها و تفسير آنها به من داد از همان زمان بود كه خدا خواست و قلب من با نور قرآن روشن شد؛ هرچند از شدت بيماري اعتياد خيلي رنج ميبردم و اصلاً شرايط جسمي وروحي خوبي نداشتم اما كار را قبول كردم خطاطي آيات قرآن را هم انجام دادم كار را دوست داشت و سفارش بيشتري به من داد كمكم به دليل كار مداوم، قرآن من را مجذوب خود كرد و در اين مسير افتادم دو سال طول كشيد تا تغييركردم براي همين دوست داشتم تا ديگر بيماران گرفتار به اعتياد را با كمك قرآن مثل خودم براي بهبودي كمك كنم تا به آرامش جسمي و روحي دست پيدا كنند.
جو خانوادگي شما هم با قرآن انس دارند؟
خانواده من سنتي و مذهبي هستند قرآن هم درخانه ما جايگاه دارد اما نه به آن صورت كه از طريق خانواده با قرآن مأنوس شوم. خواست خدا بود كه زمينه تحولات را در زندگي من ايجاد كرد. خط خوبي كه داشتم اين فضا را ايجاد كرد اين شرايط برايم فراهم شد و همه اينها را عنايت الهي و معجزه خداوند ميدانم. دوسال طول كشيد تا به طور جدي كار را دنبال كنم و خدا هم نتيجه كارم را داد، با كمك قرآن زندگيام را زير و رو كرد و كاملاً متحول شدم. امروز هرچه دارم از بركت قرآن است.
آيات خاصي روي شما اثر گذاشت؟
در ابتدا بله هنوزم هم برخي آيات در ذهنم تداعي ميشود كه در آن شرايط بيماري و فشار اجتماعي واقعاً تكاندهنده بودند. مثلاً آياتي كه درباره شفا و رحمت بود اينكه هيچكس از رحمت خدا نااميد نميشود مگر از ستمگران باشد و... كه طبعاً چنين زباني روي هركس اثر ميگذارد چه برسد به ما كه مسلمان و شيعه هستيم. بعد كمكم آيات قرآن زندگي من را متحول كرد. باوركنيد اگر بخواهم زندگي قبل از بهبوديام را به شكل مصور ارائه دهم و با زندگي كنوني مقايسه كنم خواهيد ديد كه قرآن چگونه انسان را از صفر به صد ميرساند و اين در زندگي من كاملاً ملموس و محسوس است. امروز از لحاظ مادي و معنوي هيچ كمبودي ندارم و خدا را شاكرم.
اغلب به قرآن نگاه ابزاري داريم، براي مراسم عزاداري يا ازدواج از آن استفاده ميكنيم ولي شما نشان داديد كه ميشود از اين منبع نوراني در بطن زندگي استفاده كرد، درست است؟
حقيقتاً هم همين طور است. من لحظه لحظه نور قرآن را در زندگي ديدم و با تمام وجود حس كردم تغييراتي كه در زندگي خود من ايجاد كرد كه باور كردني نيست اميدوارم خدا همه را با قرآن محشور كند كه واقعاً نعمت بزرگي بين ما به امانت گذاشته است. اگر همه ما بدانيم قرآن يك منبع الهام بخش و نور در زندگي ماست قطعاً نگاه ابزاري و ساده به آن نخواهيم داشت. باور كنيد كليد خيلي از مشكلات و مسائل زندگي ما در قرآن است كه غافل از آنيم. همين معضل اعتياد كه دامنگير عدهاي شده با نور قرآن به راحتي قابل حل است. قرآن بركتي ميدهد كه بسيار كارساز و مشكلگشا براي همه ماست.
شما به مدد قرآن و مفاهيم آن به درمان معتادان و بهبودي آنها ميپردازيد، شيوه كار به چه صورت است؟
ما تنها مركزي هستيم كه قرآن را براي درمان و تحول زندگي معتادان بهكار گرفتيم من رئيس اتحاديه مراكز درماني جنوب تهران در شهرستان ري هستم سعي كردم در 54 مركز زير نظر اين شيوه را به كار بندم. ما با كمك حجتالاسلام مرادي فعاليت مذهبي در مركز داريم و به تقويت بنمايههاي مذهبي افراد ميپردازيم نمازجماعت، قرائت قرآن، تفسيرآيات، جلسات دعاي كميل و ادعيه مختلف با همراهي ايشان داريم. در ابتداي كار بيشتر از آياتي استفاده ميكنيم كه به شكلي شباهتهايي با وضعيت فعلي آنها دارد و ميتواند اميد و انگيزه به آنها بدهد.
از شيوههاي درماني پزشكي رايج هم استفاده ميكنيد؟
بله قطعاً در كنار درمانهاي پزشكي و روانشناسي كه همه در جاي خود لازم و مهم است و در مركز هم اجرا ميشود ما به تقويت مباحث معنوي ميپردازيم كه مانند خون تازه در رگهاي آنها به جريان ميافتد و درصد بهبودي را بالا ميبرد. در واقع اين دو شيوه درماني را تلفيق كرديم و نتايج خوبي هم بهدست آورديم.
اين شيوه ابداعي از خود شماست؟
بله از روي تجربه زندگي شخصي و تأثيرات قرآن اين شيوه را اجرايي كردم و الحمدلله موفق هم شديم. اين تز جديدي است كه نشان داديم ميشود با نور قرآن انسان را از ورطه نابودي نجات داد؛ البته در بحث اشتغال و رواندرماني آنها هم در تلاش هستيم ولي اصول اوليه ما آيات قرآني است كه باعث تمايز با ساير مراكز درماني و كمپها شده است.
برخورد سايركارشناسان مجرب در اين عرصه چطور بوده است؟
خوشبختانه استقبال خوبي از كار شده است از زماني كه فعال شديم كارشناسان مختلفي به مراكز ما آمدهاند حتي به صورت سرزده و افراد را تست كردهاند تا در مورد تأثير كار يقين پيدا كنند و از نزديك شاهد كار ما بودهاند. با توجه به آماري كه گرفتند متوجه شدند كه درصد بهبودي خيلي بالاست و اين به بركت قرآن است. با حجتالاسلام مرادي كارشناس مذهبيمان به هرجايي كه ميرويم شايد كمك مالي چنداني به ما نشود اما با اقبال خوبي روبهرو هستيم زيرا ميدانند و ديدهاند كه نتايج خوبي از كار داريم.
مسئولان بهزيستي چه حمايتهايي از شما كردهاند؟
يكي از بانيان ما از مسئولان بهزيستي بوده است كه عمدتاً در حد مكاتبات ما را معرفي ميكنند. جا دارد از دوستان سازمان بهزيستي براي كمكهايي كه به ما داشتهاند تشكر كنم اما به هرحال ما نياز به حمايت قوي مالي براي كار داريم.
مراكز شما به غير از شهرستان ري در ساير نقاط كشور هم داير است؟
نه فعلاً فقط در شهرستان ري اتحاديه تشكيل شده است كه مسئوليت اين مراكز را به عهده دارم اما اين اتحاديه در مناطق ديگر هم در حال شكلگيري است.
از شهرهاي ديگر هم مراجعهكننده داريد؟
خيلي زياد از همه جاي ايران اعم از شمال، غرب، جنوب و... متقاضي داريم مثلاً از بندرعباس يا بوشهر راغب هستند تا با شيوههاي قرآني بهبود شوند. ما كار تبليغي نداريم اما هركس اينجا بهبودي پيدا ميكند خودش يك مبلغ شفاهي براي ما ميشود.
چه خانوادههايي بيشتر جذب مركز شما هستند؟
فرقي نميكند از هر طيف به اينجا رجوع ميكنند اما بيشتر خانوادههايي كه بنيه مذهبي و اعتقادي ندارند وقتي فرزندانشان را اينجا ميآورند و با شيوه كار آشنا ميشوند خيلي علاقه نشان ميدهند و خودشان پيگير كار هستند. از اين موارد زياد داريم آنها خودشان اولين الگوهاي ما ميشوند.
شما آيات خاصي را براي مددجويان استفاده ميكنيد؟
البته امروز تمام قرآن را برايشان ارائه ميكنيم اما اوايل كارمان به شيوه تابلوهاي قرآني سطح شهر بود كه به اقتضاي فضا و مكان تابلوها نصب ميشود، ما هم به فراخور موقعيت و شرايط افراد از گلچين آيات قرآن استفاده ميكرديم تا روي آنها اثر بگذارد.
اين تفسير و تبيين آيات براي همه قابل درك است؟
افراد در موقعيتهاي سني و اجتماعي مختلف هستند براي همين گروههاي همخوان را در يك دسته قرار ميدهيم تا با توجه به ميزان درك و فهم و تحصيلات برايشان با شيوه قرآني عمل كنيم.
چه طيف سني عمدتاً به مراكز شما مراجعه ميكنند؟
معمولاً گروه سني 20 تا30 سال؛ البته برخي افراد هم هستند كه داراي موقعيت اجتماعي خوبي در اجتماع هستند، براي بهبودي اينجا ميآيند حتي با وجود مشغله كاري با ما همكاري هم دارند.
چقدر مطمئن هستيد با اين شيوه افراد به اعتياد بازگشتي ندارند؟
ما فقط درصد بهبودي را بالا ميبريم مدعي بهبودي صددرصد نيستيم اما وقتي كسي از 5 درصد بهبودي 35 تا40 درصد ميرسد و از طرفي اعتقادات ديني او هم تقويت ميشود رضايتبخش است.
وقتي اين درصد بالاي بهبودي را ميبينيد چه احساسي به شما دست ميدهد؟
هركس كه با نور آيات قرآن بهبودي كسب ميكند، يك معجزه آشكار اتفاق افتاده است. هر روز شاهد آن هستم و برايم شيرين و دلچسب است وقتي فرد بهبود يافته به ما سرميزند، وقتي نماز خواندن و قرآن خواندن افراد را ميبينم كه نه از روي جبر و تظاهر، بلكه از روي اختيار و رغبت قرآن برداشته و ميخوانند؛ بهترين حس وحال را به من ميدهد كه خستگي شش سالهام را برطرف ميكند و بهكار اميدوارتر ميشوم.
در اين شش سال قطعاً خاطرات تلخ و شيرين زيادي داريد؟
بله تمام زندگي من از قبل و بعد از تحول قرآني خاطره است البته بيان زندگي قبل برايم ناراحتكننده است و معذورم بداريد خوشايند نبود اما وقتي به مسئوليت براي بهبودي معتادان رسيدم اتفاقات زيادي افتاده است. برخورد اوليه معتادان جالب است زيرا تصور ميكنند ما حرفها و رفتارهاي تكراري داريم و باورشان نميشود، قرآن براي بهبودي آنها در نظرگرفته شده است. چهره ابتدايي آنها لاغر و نحيف و از بين رفته كه مضاف بر آن برخوردهاي اجتماعي اميد و انگيزه آنها را از بين برده است اما بعد از طي دوره به لحاظ ظاهري و معنوي فرد ديگري ميشوند. خودشان قرآن را برميدارند يا نماز ميخوانند بدون اينكه اجباري داشته باشند خيلي خوشحال ميشوم.
اين شيوه را مراكز ديگر هم به كار ميبندند؟
در حال حاضر اين شيوه را اشاعه دادم ولي اينكه به طوركامل دنبال كنند اطلاعي ندارم؛ البته يكسري جلسات در آينده نزديك براي معرفي بيشتر خواهيم داشت.
خارج از كشور هم بازخوردي داشته است؟
چند نفر ازخارج از كشور رجوع كردند ازجمله يك ايرانيالاصل سوئدي بود كه براي بهبود اينجا آمده بود و هنوز اقرار ميكند كه قرآن باعث نجات او از اعتياد شده و خوشحال است. از يك كشور عربي خواستند شيوه كار را برايشان تشريح كنيم اما قبول نكردم زيرا هدفم اين است تا اول درداخل كشور پايههاي كار تثبيت شود و به صورت ريشهاي نهادينه شويم تا به يك نتيجهگيري مطلوب برسيم و چارچوب منطقي بهدست بياوريم بعد به خارج ازكشور تسري بدهيم سپس آن را اشاعه بدهيم.
در پايان اگر صحبت خاصي داريد بفرماييد.
بياييم قرآن را در همه حوزههاي زندگي استفاده كنيم و چنگ به ريسمان الهي بزنيم تا رستگار شويم اين شعارنيست حقيقت مسلمي است كه در قرآن ميتوان پيدا كرد. من آن را به عينه تجربه كردهام و نتيجه آن را هم در زندگي خودم ديدهام. قرآن بزرگترين و بهترين ناجي بشر است كه نبايد از آن غافل باشيم.