مواضعي كه از طرف حاكميت كابل اين روزها علني ميشود، به عقيده برخي از كارشناسان حوزه افغانستان حول دو محور دور بعدي انتخابات رياست جمهوري و خروج نيروهاي خارجي از اين كشور است. مواضعي كه دو روز پيش اعلام شد مبني بر شركت افغانها در انتخابات ذيل هر موضوعي، يك امر پسنديده است و طبيعتاً هر افغاني حق دارد از اين موقعيت استفاده كند، لذا بايد براي همه جريانهايي كه ذيل عنوان افراط جمع شدهاند، حتماً بايد برايشان فرش قرمز پهن كرد، اما جريان افراط طوري رفتار ميكند كه يك انتقاد از طرف مردم به آنها وارد است و آن اينكه قانون را رعايت نميكنند.
جريان افراط اصولاً به جرياني اطلاق ميشود كه مردم افغانستان را براي تحميل عقايدشان به خاك و خون كشيده و به قانون عمل نميكنند. هم اكنون اپوزيسيوني در افغانستان هست كه هم در مشراجرگه و هم مشرانوجرگه حضور داشته و حتي در انتخابات رياست جمهوري گذشته كانديدا معرفي كردند، اما هيچ گاه مردم را قرباني خواستههاي خود نميكنند. مردم افغانستان پس از سه دهه مبارزه به اين بلوغ رسيدهاند كه چه اتفاقي در حال رخ دادن است. به بيان ديگر، دست حاكميت براي مردم رو شده است. اين مواضع متناقض حاكميت بازي با افكار عمومي است و نتيجه آن هم توسعه ناامني است كه براي مردم افغانستان بسيار ملموس است و بارها طعم خون را چشيدهاند.
در گذشته مذاكرات مخفيانه طالبان و امريكا را در دفتر سياسي قطر داشتيم. اين مذاكرات در واقع بين يك جريان اپوزيسيون برانداز با كشوري بوده كه حضور نظامي در افغانستان دارد. پس نميتوان نام چنين مذاكراتي را حتي در راستاي رسيدن به مذاكرات صلح گذاشت. اعتراضاتي كه از طرف حكومت افغانستان همواره به اين مذاكرات مبني بر حضور دولت افغانستان در مذاكرات صلح وارد شده، صحيح است. اين حرف درستي است كه براي هر مذاكراتي بايد يك دستورالعمل جلسه وجود و حاكميت آن كشور حتماً حضور داشته باشد. از طرفي شايد بيربطترين جايي كه ميشد براي مذاكرات صلح انتخاب شود، يك كشور كوچك در حاشيه خليج فارس بود. اگر قرار است مذاكراتي هم برگزار شود بايد يا در همان كشور يا در يك مركزي مانند سازمان ملل باشد. انتخابي اين چنين بسيار متناقض بود.
حالا كشوري كه ميخواهد از افغانستان خروج نظامي داشته باشد، ميخواهد در اين اثنا توافقنامه امنيتي امضا كند. در كنار امريكا هم يك جريان اپوزيسيون وجود دارد. با توجه به زمانبر شدن امضاي نهايي توافقنامه امنيتي از سوي دولت افغانستان و مخالفتهايي كه از طرف مردم و مشراجرگه شده بود، آنچه مسلم است اين كه امريكا اگر بخواهد در افغانستان بماند، بايد مصونيت نظامي بگيرد و افكار عمومي هم اين حضور را قبول ندارد. بايد ديد حاكميت افغانستان چقدر به افكار عمومي توجه دارد.
* سفير سابق جمهوري اسلامي در افغانستان و پاكستان