نزدیک به سه سال است که آفت به جان باغات دزفول افتاده و مرکبات این شهر که زمانی علاوه بر تامین نیاز اهالی در سبد میوه استان های مجاور هم جا خوش کرده بود حالا دیگر کفاف نیاز ساکنین شهر خودش را هم نمی دهد. پرتقال و نارنگی و لیمو شیرین و لیموترش دزفول با کیفیت و طعم و رنگ بی نظیر که روزی به میزان قابل توجهی به خارج از کشور صادر می شد، حالا دیگر جوابگوی نیاز داخلی هم نیست، چرا که طی دو سه سال اخیر ۵۰ درصد دسترنج باغداران به جای راه یافتن به بازارهای داخلی و خارجی، طعمه آفات شده است!
*****
محصول باغات دزفول به ویژه مرکبات آن همواره از لحاظ کیفیت هم در خوزستان و هم در سایر استانها جایگاه ویژه ای را از آن خود داشته اما مدتی است که با مشکلاتی روبروست. فرید غلامی رییس اتحادیه باغداران دزفول، خشکسالی و کمبود بارندگی طی دوسه سال اخیر را یکی از مهترین علل شیوع آفات و کاهش تولید میوه باغات دزفول دانست و گفت: از سال ۱۳۸۸ وارد شدن میوه های آفت زده از استان های دیگر سبب شیوه انواع و اقسام آفات از جمله شپشک و مگس سفید بالک در باغات دزفول شد و از آنجا که سیستم قرنطینه ای برای میوه های وارداتی از شهرهای دیگر نداریم نتوانستیم مانع ورود این آفات شویم. غلامی افزود: خشکسالی و کاهش بارندگی نیز مزید برعلت شد و بستر جولان این آفات را فراهم کرد تا آنجا که به تخریب نیمی از محصولاتمان منجر شد. با وجود آنکه تولید مرکبات باغات دزفول می تواند پاسخگوی نیاز مردم این منطقه باشد اما از استانهای بوشهر، فارس و برخی کشورهای خارجی نیز این نوع میوه ها وارد دزفول می شود. غلامی ارزانتر بودن میوه های وارداتی (به علت پایین بودن سطح کیفی آنها در مقایسه با تولیدات دزفول) را دلیل رغبت برخی مردم به خرید این نوع محصولات دانست.
تیغ دولبه سرما بر گردن درختان!
در زمستان سال جاری، سطوح زیرکشت باغات دزفول که مساحت آن به ۵۵۰۰ هکتار می رسد از گزند سرما در امان نماند و همه باغات و بیش از ۱۵ درصد انواع مرکبات آن خسارت دید. در این میان میزان خسارت وارده به محصول لیموترش که نسبت به سرمازدگی حساسیت بیشتری دارد به حدود ۷۰ درصد رسید. رییس اتحادیه باغداران دزفول، یخ زدگی میوه ها، ریزش ونامرغوب شدن مرکبات این شهر را نتیجه سرمای امسال عنوان کرد و افزود: علاوه بر مرکبات، درختان جوان و مسن تا ارتفاع یک متر نیز آسیب دیدند. از طرفی دیگر بنا به گفته غلامی همین سرما و بارندگی ماههای اخیر خود آفت جان بزرگترین آفت باغات دزفول شد و توانست به غلبه بر سفیدبالک به طرز چشمگیری فعالیت این نوع مگس را مهار کند!
کفش دوزک به جای آفت کش!
از سال ۱۳۸۸ به دلیل اهمیت موضوع، ستادی با همکاری تعاونی باغداران، اداره حفظ نباتات جهاد کشاورزی، اداره باغبانی جهاد کشاورزی و انجمن صنفی کشاورزان برای مبارزه با آفات و بیماری های مختص باغات دزفول تشکیل شد که پس از بررسی و شناسایی انواع آفات و بیماری ها با استفاده از راهکارهایی توانسته اند تا حدودی از شیوع آفات جلوگیری کنند. غلامی برگزیدن روش کنترل بیولوژیک ازطریق پرورش و تولید کفش دوزک به جای استفاده از سموم شیمیایی را یکی از بهترین راهها عنوان کرد و افزود: برای تولید محصول سالم و ارگانیک و از بین بردن آفت، از تولید و رهاسازی حشرات مفید مانند کفش دوزک که دشمن سفید بالک است، استفاده می کنیم و با وجود اینکه تاحدودی هزینه زاست اما تاکنون به نتایج مفیدی دست یافته ایم. علاوه بر آن تولید محلول هایی از جمله نیمارین که از شیره نوعی درخت به دست می آید و همچنین ژل صابونی روش های دیگری است که در جلوگیری از شیوع سفیدبالک مفید واقع شده است. بنا به گفته غلامی این محلول ها که مانع تغذیه حشرات از درختان می شود به صورت پایلوت در برخی باغات مورد آزمایش قرار گرفته و پس از حصول نتیجه مثبت و با وجود دربرداشتن هزینه ای معادل ۲۰۰ میلیون تومان، به صورت رایگان بین باغداران توزیع و مورد استفاده قرار گرفته است.
دولت و جبران خسارات!
رییس اتحادیه باغداران با شاره به اینکه تولید مرکبات باغات دزفول طی دو سه سال اخیر به یک دهم کاهش یافته، میزان خسارت وارده به باغداران را در حدود ۲۰ میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: به دلیل کمبود بودجه تخصیص یافته در این حوزه کمک چندانی از دولت دریافت نشد اما پس از پیگیری های فراوان وعده پرداخت مبلغ ۱ میلیارد تومان برای خرید محلول آفت کش و انجام تحقیقات در این زمینه از سوی دولت داده شد که تاکنون ۳۰۰ میلیون تومان ان دریافت شده و امیدواریم با وجود تغییر مسیر ورود اعتبارات مابقی آن نیز به موقع تحویل داده شود.
