در اجتماع امروز و با گسترش فضاي رسانهاي همواره شاهد نمايش آثاري با معرفي شخصيتي در سيماي جمهوري اسلامي هستيم كه به صورت مقطعي به الگوهاي روز آمد براي جوانان و نوجوانان تبديل ميشود. اين آثار با پرداخت و بهرهگيري از مديريتهاي هنري توانستهاند ذهنها و گرايشات را براي مطالبات نسل امروز ما ايجاد كنند كه در سايه غفلت متوليان فرهنگي قهرمانان ملي ما كه بخشي از تاريخ ما هستند به حاشيه رانده شدهاند. قريب به سه دهه از خلق حماسه شهيد فهميده ميگذرد؛ شخصيتي که ميتوانست الگوي عملي نسل امروز و فرداي اجتماع بشري باشد. هنوز حقايق بسياري از شهيد حسين فهميده، بازگو نشده است از اين رو اثر فاخري كه در مقياس جهاني ميتوان آن را ارائه كرد، خلق نشده است. مجيد فهميده، برادر شهيد حسين فهميده با ساخت مستند رهبر روحالله ناگفتههاي بسياري از زندگي و مبارزات شهيد فهميده را بازكاوي کرده اما براي پخش آن با بيمهري متوليان فرهنگي روبهرو شده است. آنچه در پي ميآيد حاصل گفتوگويمان با ايشان است.
در عصر كنوني شاهديم كه الگوهاي بسياري در جهان ارائه ميشود. غالب اين الگوها كه نوجوانان و جوانان ما هم از آن تأثير ميپذيرند الگوهاي ساختگي هستند كه با گذشت زمان به فراموشي سپرده ميشوند. اين مهم در عالم هنر اين روزها در رسانههاي ديداري ما نيز ارائه ميشود در حالي كه پرداخت به شخصيتهاي ماندگاري چون شهيد فهميده ميتواند به الگوي جهاني تبديل شود. در اين باره توضيح دهيد؟ تصور من بر اين است كه الگو سازي به شرح و بيان نيست و ما بايد در راستاي عملي كردن اين الگوها گام برداريم و اين حوزهاي است كه در آن بسيار ضعيف عمل كردهايم. نمونه عملي آن در ديداري كه به همراه خانواده و بسيج دانش آموزي با مقام معظم رهبري داشتيم، رهبر معظم انقلاب به حالت دستوري فرمودند كه ما بايد فهميدهها را در سطح جهان مطرح كنيم چگونه است كه پتروس فداكار در سطح جهان مطرح شده است.بايد بگويم انتظاراتي كه از بخشهاي فرهنگي براي الگوسازي ميرود بسيار ضعيف است، از اين رو الگوهاي عملي براي نسل امروز ارائه نميشود. واضح است كه نسل نوجوان و جوان اگر الگوهاي ذهني، فكري و عملي نداشته باشند به الگوهاي ساختگي كه در دسترسشان است رو ميكنند. از همين رو فاصله زباني ما با فاصله عملي ما بسيار زياد است. نمونه بارز آن پس از گذشت چند سال از فرمايش مقام معظم رهبري درباره ضرورت توجه براي الگوسازي شهيد فهميده و تلاش براي الگو سازي در حوزه عمل، من حتي يك جزوه به زبان ديگر نديدهام. كساني كه فرمايشات رهبر معظم انقلاب را شنيدهاند تنها مستمع بودند و اين سخنان بايد عملي شود كه در صورت عملي شدن آن به عرصهاي كه اعتقاد و ايمان ماست دست خواهيم يافت. در اين حوزه بايد آثاري در مقياس جهاني توليد شود و متوليان اين حوزه براي اين امر بايد از مراودات فرهنگي و جهاني براي عملي شدن ديدگاههاي مقام معظم رهبري استفاده كنند. بدون ترديد آزاديخواهان بسياري در جهان به دنبال راه شهيد حسين فهميده هستند.باور رهبر معظم انقلاب در قياس با آنچه شهيد فهميده و پتروس انجام داد، چگونه بود؟رهبر معظم انقلاب اعتقاد داشتند كه حماسهاي كه شهيد فهميده خلق کرد بسيار بزرگتر از كاري بود كه پتروس فداكار انجام داد. هر چند پتروس انگشت خودرا در سوراخ سد فرو كرد ولي شهيد فهميده با فدا كردن جان خود دشمن را متوقف كرد. هر دو فداكاري كردند اما مراتب آن تفاوت بسياري دارد. خواسته ايشان اين بودكه اين الگو همانند پتروس براي كودكان جهان ارائه شود. با گذشت قريب به سه دهه از شهادت شهيد فهميده اشاره كنيد به آثاري كه در اين باره توليد شده است؟ در حوزه مكتوب، حوزه هنري پنج جلد كتاب در حد جزوه منتشر كرده است. در کلاس چهارم دبستان درسي درباره نوجوان بسيجي نه به صورت داستان بلكه زندگينامه توضيح داده شده است. مؤسسه فرهنگي شاهد نيز چندي پيش مجموعهاي 13 قسمتي با نام بچههاي بهشت توليد کرد كه از سيماي جمهوري اسلامي پخش شد.چندين انيميشن نيز در اين باره توليد شده است اما با رصدكردن توليد اين آثار به صرافت دريافتم كه تنها به همت فردي خالقان اين آثار بوده است و انگاره ديگري كه براي توليد اثر در اين حوزه باشد وجود ندارد بر اين باورم كه براي توليد اثر شاخص درباره شهيد فهميده نيازمند سياستگذاري جامعي هستيم كه بتواند اين فرهنگ را در سطح اجتماع ترويج كند وگرنه با توليد آثار ضعيف و رنگ پريده به چشم انداز مطلوب دست نخواهيم يافت.از همين رو است كه افسانه جومونگ مورد اقبال گسترده اجتماع ما قرار ميگيرد اما ما حقايق بزرگتري داريم كه در صورت توجه و صرف هزينه قادريم آنها را به جامعه ارائه دهيم. نمونه شاخص آن بازتابي بود كه سريال حضرت يوسف(ع) در جهان داشت و ما ميتوانستيم با يوسفهاي خودمان اين آثار را توليد كنيم. اثر مستند هم در اين حوزه توليد نشده است؟ خير، تاكنون اثر مستندي، درباره شهيد فهميده توليد نشده است. تا اينكه خودم به اين صرافت افتادم اثري توليد كنم كه در آينده بفهمند شهيد فهميده كه بود و مثل بقيه برداشتي از نارنجك و تانك نكنند. شهيد فهميده بخشي از تاريخ معاصر ماست كه بسياري از شاهدان آن هنوز در قيد حياتند و ميتوانيم از برايند ذهني آنها براي آيندگان استفاده كنيم. جوان ايراني در عصر امروز ميداند كه شهيد فهميده بخشي از اين تاريخ معاصر است اما هيچ داشته ذهني از ايشان ندارد. از شجاعت ايشان چيزي نميداند بنابراين شجاعت را از الگوهاي ساختگي كه رسانه ملي به او ميدهد وام ميگيرد. اگر اين الگو برداري را بسط دهيم ميتوانيم الگوسازي كنيم. از اين رو ما از شش سالگي حسين الگو داريم كه به همراه پدر وضو ميگرفت و نماز صبح را هميشه اقامه ميكرد. اين برداشت براي پدر و مادري كه ميخواند و فرزندي كه مطالعه ميكند تأثير گذار است. درباره توليد اين اثر توضيح دهيد و اينكه آيا كسي از شما حمايت كرد؟ آن گونه كه گفتم تنها تلاش فردي و گروهي به صورت خود جوش نسبت به توليد آن اقدام كردم. بنابر اين از كساني كه شهيد فهميده را ديده بودند و با او همراه بودند 400 ساعت راش گرفتم.اين اثر براي پخش از سيما در هفته دفاع مقدس آماده نمايش بود. ما براي پخش به شبكه 2 سيما مراجعه كرديم و با بيمهري كه سيماي جمهوري اسلامي در حق ما روا داشته است. هنوز در بلاتكليفي به سر ميبريم.بايد بگويم كه در اين عرصه با مظلوميت خاصي مواجه هستيم و براي ما راه مهم است، چرا كه اگر براي توليد اين اثر اقدام نميكرديم بيترديد بسيج دانش آموزي هم اين كار را نميكرد. شما مراجعه كرديد؟ بله، من مراجعه کردم نه از اين بابت كه نامم فهميده است. بسيج دانش آموزي اصلاً اقبالي نشان نداد و گفتند ما خودمان شهيد فهميده را معرفي ميكنيم. من پيش از آن در سال 85 اين مستند را در 9 قسمت نوشتم و به بنياد شهيد ارائه كردم. پاسخ بنياد و به صراحت اين بود كه براي شهيد صياد شيرازي يك قسمت توليد كردهايم آن وقت براي شهيد فهميده 9 قسمت توليد كنيم؟ براي اين اثر بودجه نداريم. داعيه من داعيه فردي نبود، داعيه تاريخ و ماندگاري حماسهاي است كه توسط اين نوجوان ايراني خلق شده است، بنابراين به مراكز ديگري نيز مراجعه كردم اما هيچ پاسخ روشني نگرفتم.ما شاهديم در سالروز شهادت شهيد فهميده بودجههاي ميلياردي هزينه ميشود اما اين بودجه كجا صرف ميشود اين هزينه به جاي اينكه در طول اين سالها هويت نوجوان و جوان ايراني را بسازد بيرويه صرف ميشود اين رويكرد فرهنگي نيست. دشواري شما در مواجهه با كساني كه شهيد فهميده را درك كرده بودند، چه بود؟دشواري جبران ناپذير اينكه همه شاهدان در حال حاضر زنده نيستند. بسياري از بستگان من كه خاطرات نابي از شهيد فهميده داشتند در قيد حيات نيستند و گذر زمان باعث شده است بسياري از خاطرات در ذهن بازماندگان كمرنگ شود. ما براي توليد، پولي در بساط نداشتيم. اما به همت دوستان جوانم جبههاي را باز كرديم. درد مضاعف ما در بين بيمهري متوليان فرهنگي اين است كه اين حقايق مطالبه است كه بايد بيان شود وگرنه مديون خون شهدا هستيم. در هر صورت در ديداري كه با رهبر معظم انقلاب داشتيد ايشان هم اين مطالبه را از مسؤولان داشتند؟ قطعاً اينگونه است و من به سربازي ايشان اين كار را ميكنم و اين مطالبه ايشان است. در اين بين هوشياري بسياري از مديران نه تنها به داد ما نرسيده است بلکه در راه خود به بنبست رسيدهايم، رجعت كردهايم به سخنان رهبر معظم انقلاب و ديدهايم كه اداي تكليف كردهايم. در اين مستند به چه حقايقي دست يافتيد كه پيشتر نميدانستيد؟ تلاش ما در اين اثر اين بود كه حلقه گمشدهاي را بيابيم كه مدتها به دنبال آن بوديم و آن نفس لحظه شهادت شهيد فهميده بود. اينكه شهيد فهميده چگونه اين عمليات را انجام داده است و آن كه شاهد عيني بوده، چه كسي بوده است؟ چه كسي شرح واقعه را به حضرت امام (ره) منتقل كرده است؟ من براي يافتن آن تلاش بسياري كردم. هشت سال پيش به شخصي به نام حسين صالحي دست يافتم. صالحي به فردي منزوي از اجتماع تبديل شده است كه با گريه از من استقبال كرد و با گريه مرا بدرقه كرد. امسال مواجه شدم با رزمندهاي به نام جابر موسوي كه خاطرات بسيار نابي داشت. ايشان پس از مجروح شدن به بيمارستاني در جماران منتقل ميشوند و واقعه شهادت حسين را براي يكي از جانبازان تعريف ميكند. مادر بزرگ اين جانباز از دوستان همسر حضرت امام(ره) بودند که پس از شنيدن ماجرا ايشان هم شرح اين حماسه را براي همسرامام(ره) بيان ميكنند و همسر حضرت امام(ره) هم خدمت حضرت امام(ره) بيان ميكنند و از اين طريق حضرت امام (ره) آقاي موسوي را به حضور ميطلبند و از آنچه روي داده است آگاه ميشوند.درباره آقاي موسوي و ارتباط ايشان با شهيد فهميده بيشتر توضيح دهيد. ايشان 10 - 15 روز با شهيد حسين فهميده همسنگر بودند و برخي از روي عناد و برخي از روي جهالت واقعه شهادت شهيد فهميده را به گونهاي ديگر بيان كردند. آنان كه عناد دارند حتي حضرت امام(ره) را زير سؤال ميبرند، چرا كه با ولايت مشكل دارند و تلاش ميكنند از اين حماسه استفاده سياسي كنند. اين روايت تاريخ معاصر ايران است در حالي كه بسياري از شاهدان آن زندهاند.شهيد فهميده عضو گروهي به نام گروه سيد مجتبي هاشمي در خرمشهر بود كه پيدا كردن آن گروه با مرارت بسياري همراه بود و شهيد فهميده هم عضو اين گروه است. روايت آقاي صالحي درباره زخمي شدن خود و ديدن واقعه را بيان كنيد؟ روايت ايشان اينگونه بود كه درمدرسهاي در خرمشهر مستقر بودند كه زخمي ميشوند. از محل درگيري به محله 400 دستگاه ميروند. سه نفر به آن منطقه اعزام ميشوند كه يكي از آنها حسين فهميده، ديگري محمدرضا شمس و نفر سوم را نميدانيم كيست؟ نفر سوم كه مجهول است باز ميگردد و ميگويد محمدرضا شمس و حسين فهميده در حلقه محاصره گرفتار شدهاند. شهيد فهميده، محمدرضا شمس را كه مجروح شده بود به منطقه امنتري در عقب بازگرداند. وقتي نيروهاي كمكي به استمداد محمدرضا شمس ميروند، او ميگويد به كمك حسين فهميده برويد كه خودش به تنهايي به سمت پل خرمشهررفته است.محمدرضا شمس در اين روز به شهادت مي رسد. زماني كه به كمك شهيد فهميده رفتيم ديديم كه كار از كار گذشته است. ستون تانكهاي عراقي در حال حركت بود و حسين به سمت تانك سرستون حركت كرده بود. سيد مجتبي هاشمي تاكيد كرده بود كه تانك ها نبايد از پل خرمشهر عبور كنند چرا كه در آن صورت آبادان هم سقوط مي كرد. تير بارچي روي تانك ايشان را هدف قرار داده بود اما با پاي مجروح به سمت تانك حركت ميكرد. با رسيدن تانك، نارنجكها را باز ميكند، انفجار تانك باعث متوقف شدن تانك سرستون ميشود. تانكها دچار آشفتگي ميشوند و نيروهاي رزمنده خودشان را باز مييابند كه اين واقعه باعث نجات جان بسياري ميشود. پيكر مطهر حسين آن روز آنجا ميماند و فرداي آن روز كه تكاورها راه را باز ميكردند پيكر مطهر ايشان را بازگرداندند. نقلي كه به گوش حضرت امام(ره) رسيده است، همين است. بنابر اين پيام تاريخي حضرت امام(ره) با فاصلهاي از واقعه صادر ميشود؟ رهبر كبير انقلاب در پيام تاريخي خود فرمودند كه رهبر ما آن طفل 13 ساله است كه با قلب كوچك خود كه ارزشش از صدها زبان و قلم ما بزرگتر است با نارنجك خود را به زير تانك دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و خود نيز شربت شهادت نوشيد. اين پيام استراتژي بزرگي به جهان اسلام القا ميكند.شهيد فهميده به شدت ولايت پذيري داشتند. ماحصل زندگي شهيد فهميدهها ولايت پذيري محض بود. در عصر کنوني اين ولايتپذيري در بين دانشآموزان امروز به چشم ميخورد اما غفلت معلمهايي كه پذيرش ولايت را ندارند، حرکت در اين مسير را دشوار ميكند. اگر كسي در خط ولايت پذيري دچار شك و شبهه شد به ريشه خودش رجعت كند، كتب ولايت فقيه را مطالعه و پايههاي خودش را محكم كند. ما در جنگ فرهنگي كه شديداً با آن درگير هستيم بايد بدانيم كه اين جبهه رزمنده و شهيد ميخواهد و نقش خودمان را مشخص كنيم. در برخورد با ديدگاههاي بيگانگان درباره شهيد فهميده مواردي را بيان كنيد؟ موارد بسياري بوده است که از ديگر كشورها مراجعه كردهاند. محققي از فرانسه، آمريکا و ... مستندساز فرانسوي به نام رابرت بين اساس اثر دو قسمتي خود به نام آيين انتحار را شخصيت شهيد فهميده قرار داد او در مسير تحقيقات خود به حماسه شهيد فهميده برخورده بود كه باعث حيرت بسيار ايشان شده بود. ايشان سال 84 اين مستند را توليد كردند كه در آن شهيد فهميده بسط انديشه خود را از حضرت امام (ره) تأسي كرده بودند. همين طور درباره شخصيت حضرت امام (ره) كه چگونه شاه را سرنگون كردند و تأسي حضرت امام(ره) به حماسه عاشورا. ايشان در اثر خود جلوههايي از مراسم تعزيه را قرار داده بودند. اين اثر از تلويزيون فرانسه پخش شد و آقاي رابرت بين بر اين باور بودند كه حماسه شهيد فهميده نخستين حركتي است كه در تاريخ به اين گستردگي انجام شده است و ايشان در ادامه اين حركت در فلسطين و لبنان جلوههاي اين حماسه نمادين را برداشت ميكنند. هر چند تلاش كرد ابتدا آن را انتحاري جلوه دهد اما وقتي پاسخ قاطع ما را درباره استشهادي بودن شهيد فهميده دريافت كرد به صراحت در اثر خود براي مخاطبان به اين نكته تأكيد كرد.همچنين آقاي ريضا از كشور آلمان با مطالعات ميداني كه خود صورت داده بود اثري درباره حماسه شهيد فهميده تأليف نمود. برادر شهيد فهميده بودن در اجتماع امروز چگونه است؟ برايمان افتخار بزرگي است همچنين دشواري و مسؤوليت خطير كه همانند پلاكي بر گردن ماست كه اگر در زندگي درست قدم بر نداريم قداست شهيد به مخاطره ميافتد. درباره شهيد داوود فهميده هم توضيح دهيد؟ شهيد داوود، مظلوميت خاصي داشت كه در مظلوميت خودش ماند. شهيد داوود پسر بزرگ خانواده بود و از باب شخصيتي داراي شخصيت بزرگي بود. ايشان هادي حسين بود. ما همواره درگير شهيد حسين فهميده هستيم و كمتر از شهيد داوود بهره گرفتهايم. ايشان پس از شهادت حسين به خدمت سربازي رفت اما هويت خود را آشكار نميكرد اما پس از اينكه فهميدند برادر شهيد فهميده است عذر ايشان را از خدمت سربازي خواستند. ايشان با گروه 20 نفري از بچههاي محل به جبهه رفتند و در عمليات والفجر 2 در منطقه حاج عمران به همراه هشت نفر از آن گروه به شهادت ميرسند. اخيراً در يكي از سايتهاي اصلاح طلب مطلبي با مضمون انتحاري با برداشتي از حماسه شهيد فهميده عليه يكي از فرماندهان عاليرتبه سپاه درج كرده بودند. موضع شما درباره اين حركت چيست؟ آنان در جبهه فرهنگي استراتژي نظامي را بررسي كردهاند. اين انديشهها نشأت گرفته از خلق انديشه طالباني دارد. ما دو عمليات انتحاري و استشهادي داريم. عمليات استشهادي استراتژي نمادين و پشتوانه ديني دارد و نام آنها در تاريخ ماندگار و سرلوحه آزادگان جهان خواهد بود.عمليات انتحاري پشتوانه مادي و دستوري دارد و چون كارهاي گروه تروريستي ريگي منفور جامعه بشري و انساني است آنان اين حركت طيب و طاهر را به سخره ميگيرند، چرا كه خودشان مسخرهاند و بايد در سرشت خود ترديد نمايند. با شنيدن اين سخنان متأسف ميشويم اما حماسه شهيد فهميده در ذهن اين کوردلان نيز نفوذ كرده و آن قدر تأثيرگذار بوده است كه مثال خود را از اين حركت طيب و طاهر برگزيدهاند. حماسه شهيد فهميده پيام روشني براي بشريت است.