سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: پیکر شهید محمد بلباسی از شهدای مدافع حرم در خان طومان سوریه تفحص شده و به ایران بازگشته است. برای شناخت شهید بلباسی می‌توان از کتاب «برای زِین اَب» بهره برد. کتابی به قلم سمیه اسلامی و فاطمه قنبری که اولین چاپ آن در زمانی منتشر شد که پیکر شهدای خان طومان هنوز کشف نشده‌بود. «جوان» در گفتگو با سمیه اسلامی به موضوع نگارش این کتاب و حس و حال نویسنده آن از بازگشت پیکر شهید پرداخته است.
حال و هوای ایران با خبر بازگشت شهدای خان طومان به میهن دگرگون شده‌است، به عنوان کسی که کتاب زندگی شهید را نوشته‌اید، شما نیز در این حال و هوا قرار گرفته‌اید؟!
حقیقاً من منتظر بازگشت پیکر شهدا بودم. از زمان تفحص در خان طومان، کشف پیکر‌ها و انجام آزمایش DNA برای مشخص شدن هویت شهدا، در جریان اخبار آن بودم؛ این گونه نبود که ناگهانی در جریان بازگشت پیکر شهید بلباسی قرار بگیرم و حال و هوای خاصی به من دست دهد، اما می‌توانم بگویم که از بازگشت پیکر شهید بسیار خوشحال شدم، چون فرزندانش زینب، حسن، مهدی و فاطمه می‌توانند دست‌کم با حضور در کنار مزار بابایشان آرام شوند.
در این روز‌ها با خانواده شهید بلباسی در ارتباط بودید؟
من فقط به برادر شهید پیام دادم و حتی تماس تلفنی نگرفتم، چون می‌دانم در این روز‌ها سرشان خیلی شلوغ است.
«برای زِین اَب» چندمین کار شما است؟
«برای زِین اَب» هشتمین کتاب من است که منتشر شده‌است. ولی اگر در اینترنت جست‌وجو کنید شاید تنها دو کتاب من در جست‌وجو‌ها بیاید و این به خاطر مظلومیت نویسنده‌های شهرستانی است که کارهایشان دیده نمی‌شود. البته «برای زِین اَب»، دوازدهمین اثری است که نوشته‌ام و هنوز چهار کتاب منتشر نشده‌است.
چطور با شهید بلباسی آشنا شدید؟
من از پیش از شهادت محمد بلباسی به واسطه اینکه ایشان کار جهادی می‌کردند و مسئول اردو‌های جهادی بودند و خودم نیز نیروی جهادی بودم، آشنایی داشتم، ولی اینکه با خانواده ایشان از قبل آشنایی داشته باشم، اینطور نبود.
کتاب با حمایت لشکر ۲۵ کربلا تولید شده است، این حمایت چطور شکل گرفت؟
سال ۹۵ بعد از اتفاق تلخ خان طومان، سردار حمیدرضا رستمیان فرمانده لشکر ۲۵ کربلا که در کنار شخصیت نظامی یک نیروی فرهنگی است، خواستار این شد که معرفی شهدای خان طومان در دستور کار قرار گیرد. می‌دانید که لشکر یک نیروی نظامی است و کار فرهنگی قاعدتاً جزو مأموریت‌های آن نیست، اما نگاه سردار رستمیان باعث شد که این مسئله پیگیری شود. در همان سال جلسه‌ای با نویسندگان گذاشتند و یادم هست که سه تیم شدیم و هر تیم مسئولیت پرداختن به زندگی دو شهید را برعهده گرفت که تیم ما شهید بلباسی و شهید رحیم کابلی را برعهده گرفت. متن‌ها هم در سال ۹۶ آماده شد.
الان کتاب شهید کابلی به چاپ رسیده‌است؟!
کار شهید کابلی به اتمام رسیده‌است، اما از آنجایی که ایشان پیش از شهادت خاطرات خود را از دوران دفاع مقدس بیان کرده و قرار بود آن خاطرات در قالب کتاب منتشر شود، خانواده شهید گفتند ابتدا آن خاطرات و بعد این کتاب منتشر شود. فکر می‌کنم ان‌شاءالله امسال هر دو کتاب درباره شهید کابلی منتشر شود.
برخورد خانواده شهید بلباسی با موضوع نگارش خاطرات شهید چطور بود؟!
همه‌چیز خیلی خوب بود، چون علاوه بر اینکه شهید شخصیت فرهنگی داشت، همسرشان نیز نگاه و ذهنیت فرهنگی دارند، اما کتاب سختی‌هایی هم داشت، اینکه شهید بلباسی در سطح کشور شناخته شده‌بود و آدم‌های زیادی با وی در ارتباط بودند، برای همین تصمیم گرفتیم که شهید بلباسی را از ابعاد مختلف شخصیتی مورد بررسی قرار دهیم. در مرحله تحقیق کتاب بیش از ۱۶۰ ساعت مصاحبه انجام شده‌است. یعنی ما حدود ۱۶۰ نفر را برای مصاحبه انتخاب و در نهایت با ۸۷ نفر مصاحبه کردیم و حجم کتاب در نهایت نزدیک به ۴۰۰ صفحه شد. مراحل حروفچینی، ویراستاری، صفحه آرایی و چاپ دو سال زمان برد. نمی‌گویم کتاب بی‌نقص است، قطعاً در محافل کارشناسی می‌توان آن را نقد کرد و ممکن است از نظر سلیقه‌ای هم بعضی‌ها ایراداتی بگیرند، اما تلاش من این بود که شخصیت محمد بلباسی را در این کتاب معرفی کنم.
اگر قرار باشد عصاره کتاب را در یک جمله جمع و در آن جمله شهید بلباسی را معرفی کنید، چه می‌گویید؟
شهید بلباسی در نظر عامه بیشتر به عنوان شخصیتی جهادی شناخته می‌شود، اما از نظر من که به دلیل مصاحبه‌ها، آشنایی با خانواده‌اش برایم میسر شد می‌تواند تکمیل‌تر از دیگران باشد و اینکه جدای از جهادی بودن، شاخصه اصلی شهید بلباسی این است که به مقتضای زمانه‌اش آتش به اختیار عمل می‌کرد. او به خوبی اقتضا‌های زمانه را شناخته و بر اساس آن آتش به اختیار بود.
احتمالاً با بازگشت پیکر شهدا، افرادی که هنوز شهید بلباسی را نمی‌شناسند برای شناخت وی سراغ کتاب شما بیایند، چقدر این استقبال برایتان اهمیت دارد؟!
صادقانه بگویم که اصلاً به این موضوع فکر نکرده‌ام. نویسنده‌های کتاب زندگی شهدا را دیده‌ام که در اینستاگرام «استوری» می‌گذارند و جلد کتابشان را منتشر می‌کنند. دیروز مدیر مسئول انتشارات می‌گفت کتاب شهید بلباسی را برای چاپ بعدی فرستاده‌اند، ولی به نظر من الان ما هشت شهید داریم که باید درباره آن حرف بزنیم و نه فقط شهید بلباسی! الان گفتن از خان طومان و مظلومیت شهدا مهم است. اگر کتاب «برای زِین اَب» را برای خدا نوشته باشم و نیتم خالصانه باشد، خود خدا کمک می‌کند و دیده می‌شود.
این روز‌ها برای شهدای مدافع حرم و به خصوص خان طومان چه کار باید کرد؟!
خودم سعی کردم در فضای مجازی بیشتر از شهدای خان طومان بنویسم، شاید کمکی کند تا این شهدا از مهجوریت و مظلومیتی که دارند بیرون بیایند. دولت نه در زمانی که آن‌ها در خان طومان به شهادت رسیدند و نه اکنون که پیکرشان به ایران بازگشته حتی یک پیام تسلیت نداد. الان هم می‌گویند به دلیل خطر کرونا، اجازه برگزاری مراسم تشییع پیکر شهدا را نمی‌دهند. من برای مرحوم استاد شجریان خیلی احترام قائلم، ولی چطور مراسم تشییع و خاکسپاری برای استاد برگزار شد و کسی نگفت چرا مراسم می‌گیرید، اما برای شهدای خان طومان می‌گویند نمی‌شود؟!
