وزیر خارجه روسیه گزارشهـــای غیررسمی درباره توافق رؤسای جمهور امریکا و روسیه در حاشیه اجلاس اپك برای خروج ایران از سوریه را تكذیب كرد.
به گزارش «جوان» یكشنبه همین هفته «محمد المؤمنی» سخنگوی دولت اردن گفته بود كه امریکا و روسیه به «توافقی موقت» برای ایجاد منطقه کاهش تنش در جنوب سوریه دست پیدا كردهاند كه امضای اردن نیز پای آن وجود دارد. این توافق كه حاصل چند هفته مذاكره بین دیپلماتهای روس و امریکایی است، منجر به این شد كه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا در حاشیه اجلاس اپك در ویتنام یك بیانیه مشترك درباره سوریه صادر كنند. یک مقام وزارت خارجه امریکا در تفسیر تفاهم سهجانبه بین روسیه، اردن و امریکا که در تاریخ 8 نوامبر به امضای طرفین رسیده، گفته بود كه طرف روسی موظف شده به خارج شدن نظامیان ایرانی و نیروهای طرفدار تهران از مناطق جنوب غربی سوریه کمک کند. این تفسیر امریکا، واكنش دیمیتری پسکوف، دبیر مطبوعاتی رئیسجمهور روسیه را در پی داشت. او روز دوشنبه حاضر نشد به طور جزئی درباره خروج نیروهای ایرانی اظهارنظر كند و در پاسخ به این سؤال روزنامهنگاران كه آیا این توافق مستلزم خروج نیروهای تحت حمایت ایران از سوریه است، گفت: «در مورد بیانیه لازم نیست که نظر داده شود، زیرا متن آن وجود دارد.» وی افزود:« میتوان آن را مطالعه کرد و هیچ تفسیر دوگانهای در این مورد وجود ندارد.» تشدید گمانهزنیها درباره محتوای توافق روسیه با امریکا، سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه را مجبور به واكنش آشكار كرد.
بر اساس گزارش اینترفكس، لاوروف در توصیف حضور ایران در سوریه تعبیر«مشروع» را به كار گرفته و گفته كه روسیه بر اساس توافقی كه اخیراً بین پوتین و ترامپ اعلام شده، تضمینی برای خروج ایران از سوریه نداده است. لاوروف گفته است:« به طور خاص، ما با امریکاییها درباره مكانیسمی برای مناطق كاهش تنش در جنوب غربی سوریه بحث كردیم. این یك توافق آشكار است و متن آن نیز در دسترس است.» لاوروف گفته كه نمایندگان دولت اردن نیز در جریان دستیابی به این توافق حاضر بودهاند و با لحاظ اینكه این منطقه به طور مستقیم در مجاورت بلندیهای جولان است، مشورتهای غیر رسمی هم درباره آن با اسرائیلی شده بود.
وزیر خارجه روسیه گفته كه روسیه و امریکا« به شكلی ویژه و جزئی» تحولات سوریه را مورد بحث قرار ندادهاند. دیپلمات ارشد روس گفته است:«ما واقعیت حضور مشروع خودمان و ایرانیها در سوریه را بنابه دعوت یك حكومت مشروع اعلام میكنیم. ما همچنین واقعیت حضور نامشروع ائتلافی را كه امریکا آن را ایجاد كرده و (در سوریه) عملیات نظامی میكند، اعلام میكنیم.» لاوروف كمك امریکا به اپوزیسیون سوری را مبنای استدلال نامشروع دانستن حضور ائتلاف امریکا خوانده است. او میگوید:« نه درباره ایران و نه درباره واحدهای حامی ایران (در مذاكره با امریکا) بحث نشد. اگر ما درباره نیروهای حامی ایران گفتوگو كنیم، ممكن است برخی بگویند كه(اصلاً) كل ارتش سوریه حامی ایران است. آیا باید این بحث را پذیرفت؟ من معتقدم كه این بحثی است كه آنها آرزومندانه به آن فكر میكنند.»
لاوروف با انتقاد تند از امریکا گفت: « اگر كسی به این بنگرد كه چه كسی بزرگترین تهدید است، این اتهام متوجه امریکا و به خصوص تروریستهای خارجی و شبهنظامیانی است كه به معارضان مسلح مورد حمایت امریکا متصل هستند.» لاوروف به بحثهایی كه درباره حمایت امریکا از تروریستهای داعش در جریان آزادسازی رقه و البوكمال مطرح است اشاره كرد و گفت: « سؤالهای زیادی هست كه میتوان درباره اهداف امریکا در سوریه پرسید، در حالی كه ركس تیلرسون بارها به من گفته است كه هدف نابودی داعش است.»
سفر هیئت امریکایی به تل آویو
همزمان با بحثهایی كه درباره توافق امریکا و روسیه مطرح است، هیئتی از شورای امنیت امریکا برای گفتوگو در مورد ایران و وضعیت سوریه با همتایان صهیونیستی خود به اسرائیل سفر کرده است. به گزارش ایسنا به نقل از هاآرتص، قرار است در این گفتوگوها نمایندگانی از دیگر بخشهای دولت اسرائیل نیز حضور داشته باشند. پنجشنبه گذشته هم رئیس ستاد ارتش اسرائیل برای گفتوگو با فرماندهی ارتش امریکا در اروپا در مورد رفتارهای ایران در سوریه به بروکسل سفر کرد. مقامات اسرائیل با توجه به اینکه ابرقدرتها تمایل زیادی برای خارج کردن فعالیتهای ایران از سوریه نشان ندادهاند، نگران هستند. بنیامن نتانیاهو در تازهترین موضعگیری خود، یك هفته قبل در صفحه توئیتر خود نوشت: «داعش که بیرون میرود ایران وارد میشود. ایران به دنبال استقرار خودش به عنوان نیروی نظامی در سوریه است و ما اجازه این کار را نمیدهیم.» اواسط تیرماه 1396 نشنالنیوز نوشته بود: «اسرائیل خواستار ایجاد منطقه حائل برای محافظت از خود در مقابل حزبالله و ایران است، اما نمیخواهد این منطقه تحت كنترل روسیه باشد.»