نويسنده: ميترا شهبازي
13.7 درصد از جمعيت 4 ميليون و 700 نفري خوزستان سواد خواندن و نوشتن ندارند و متوليان آن را طبيعي ميدانند. بنابراين همواره تلاشي براي رفع اين معضل از سوي مسئولان نميشود و بيسوادي به خودي خود در خوزستان باقي ميماند و روز به روز افزايش مييابد. معضلي که در جوامع روستايي و عشايري به نسبت مناطق شهري چند برابر ميشود و کارشناسان دلايل عمده آن را محروميت از خدمات آموزشي ميدانند. در حال حاضر به رغم اينکه داوود آقایی، معاون سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان از وجود چنين آماري در خصوص بيسوادي خوزستانيها اظهار نگراني ميکند، اما استاندار خوزستان در گفتگو با خبرنگار «جوان» وجود اين جمعيت بيسواد در استان را طبيعي ميداند. غلامرضا شریعتی در اين خصوص ميگويد:« آمار بيسوادي خوزستانيها به نسبت ديگر مناطق کشور پايين و طبيعي است، از اين رو جاي نگرانياي وجود ندارد.»
فقر و بيکاري از دلايل عمده بيسوادي
با اين شرايط گويي مسئولان استاني نميخواهند معضل پيش رو را بپذيرند و در راستاي رفع آن اقدام کنند. به نظر ميرسد، عدم پذيرش اين واقعيت براي متوليان هزينه و زحمت کمتري ميخواهد. چرا که نرخ 14 درصدي بيکاري به عنوان يکي از دلايل اصلي کاهش تمايل خوزستانيها به تحصيل شناخته ميشود که متوليان براي رفع آن بايد با برنامه ريزيهاي فراواني تلاش کنند. علاوه بر اين زندگي بيش از 750 هزار نفر در حواشي شهرها و در مناطقي که از حداقل زيرساختهاي رفاهي هم محروم است، به عنوان دليل ديگري شناخته ميشود که مسئولان با چشمپوشي از آنها به درد بيسوادي دامن ميزنند. در اين خصوص مدیرکل امور اجتماعی استانداری خوزستان ميگويد:« رابطه مستقيم وجود۷۵۰ هزار حاشیه نشین را به هیچ عنوان نمی توان از مسئله بی سوادی جدا دانست و تا زماني که اين جمعيت از امکانات آموزشي محروم باشند، نميتوان اميدي به رفع معضل هم داشت.»
محمدصادق کریمی نیا با اشاره به اينکه در حال حاضر ۱۱هزار کودک بازمانده از تحصیل در استان حضور دارند، ميافزايد:« خوزستان در این زمینه جذب کودکان بازمانده از تحصيل به کلاس درس و مشق جايگاه خوبي ندارد و برای رفع این معضل عزم جدی نیاز است که اکنون در متوليان ديده نميشود.» وی با ابراز نگرانی از اینکه در صورت تداوم این روند نمی توان امیدی به کاهش آمار بی سوادی در استان داشت، ادامه ميدهد: «از همه دستگاههای اجرایی استان برای ارتقای شاخص سواد آموزی در استان خواستار همکاری و تعامل هستیم.»
بزرگسالان رغبتي به تحصيل ندارند
البته معضل بيسوادي درخوزستان فقط به کودکان باز مانده از تحصيلي ختم نميشود و بزرگسالان هم با اين مشکل دست و پنجه نرم ميکنند. به طوري که اکنون هشت درصد از جمعیت۱۰ تا ۴۹ سال استان در بی سوادی مطلق به سر می برند و بخش زيادي از جمعيت هم دچار کم سوادی هستند و مهمتر از آن اينکه اين جمعيت حتي تمايلي هم به سوادآموزي ندارند. در حال حاضر به گفته مدیرآموزش و پرورش شهرستان شادگان، آمار بيسوادي زنان شادگان بيش از مردان و بسيار نگران کننده است. سید صالح فاضلى به وضعیت بیسواد شهرستان براساس سرشماری سال ۹۵ اشاره ميکند و ميافزايد:« 11 هزار زن و بیش از 5 هزار مرد در سطح این شهرستان بیسواد هستند.»
همچنين در شهرستان دزفول هم به گفته مدیر آموزش و پرورش اين منطقه، بیشترین آمار بی سوادی مربوط به مردان است. عبدالمحمد جرجانی با اشاره به وسعت و پراکندگی مناطق شهرستان دزفول ميافزايد:« بیشترین مشکل ما در بحث سوادآموزی مقاومت گروه مردان برای سوادآموزی است در حالیکه که اشتیاق زنان برای کسب سواد موجب شده تا آمار بی سوادی زنان در شهرستان بسیار کمتر از مردان شود.»
البته اين 2 نمونه کوچک از وضعيت بحراني خوزستان را نشان ميدهد و شهرستانهاي ديگر استان هم هرکدام با درصدهاي متفاوتي درگير اين مشکل هستند. معضلي که به گفته کارشناسان در اثر مشکلاتي اجتماعي و اقتصادي همچون بيکاري، فقر، اشتغال کودکان و عدم تمايل بزرگسالان به تحصيل رقم خورده است.
درحال حاضر بر اساس آمار رسمي و اعلام شده از سوي استانداري خوزستان، تعداد ۵۰۰ هزار بیسواد که از جمله آنها، ۲۳۸ هزار بی سواد بین ۱۰ تا ۴۹ سال هستند، در استان شناسايي شدهاند. از اين رو آموزش و پرورش قصد دارد طی سال جاری، تعداد ۶۷ هزار نفر از این تعداد را تحت پوشش برنامههای سواد آموزی قرار دهد تا در یک برنامه چهار ساله نرخ ۹۲درصدی باسوادی در استان به ۹۷درصد افزایش یابد. علاوه بر اين قرار است طبق گفته علی ربیعی، وزیر کار و رفاه اجتماعی نيز ۸۰۰ میلیارد تومان برای بازگشت به تحصیل بازماندگان از تحصیل اختصاص داده شود که اگر اين وعده مسئولان محقق شود، بخش زيادي از معضل بيسوادي چه در خوزستان و چه در استانهاي ديگر رفع ميشود.