رئيسجمهور در مراسم آغاز سال تحصيلي دانشگاهها در جملاتي كه رنگ و بوي سياسي داشت، با اظهار اين جمله كه «ظاهراً يك جناحي از ابتدا ديوارش كوتاه ساخته شده است»، گفت: «متأسفانه يك جناح هميشه تشويق ميشود و جناح ديگر نيز همواره مورد تنبيه قرار ميگيرد و بايد اين مسير را رها كرد.» در نگاه اول ميتوان اين اظهارات را به حساب اقتضاي فضاي هيجاني دانشگاه گذاشت و به راحتي از كنار آن عبور كرد. اما اگر بخواهيم از جايگاه گوينده اين جملات به اين نوع اظهارات نگاه كنيم، ماجرا تفاوتهايي دارد. رئيسجمهور، رئيس شوراي عالي امنيت ملي است و طبيعتاً بايد در اظهارات خود –آنگونه كه خود نيز بدان تأكيد ميكند ـ فراتر از رقابتهاي جناحي به مسئله نگاه كند.
اينگونه از جملات اقاي روحاني استنباط ميشود كه مقصود وي آن است كه جناح خاص – كه احتمال زياد مقصودش جريان حامي دولت فعلي است ـ از ابتدا مورد بي مهري و حتي برخورد بوده و در مقابل جريان رقيب مورد حمايت و تشويق بوده است. در اين خصوص، اما چند نكته در خور تأمل است:
1 ـ جناحي كه آقاي روحاني گويا ديوارش را كوتاهتر ميخواند جرياني است كه در دولتهاي سازندگي، دوم خرداد و دولت موسوم به اعتدالگرا، سكان اجرايي كشور را در اختيار داشته است. به عبارت ديگر از سال 1368 تا 1384 و از سال 1392 تا كنون ثقل قدرت حاكميتي كه قوه مجريه است در سيطره اين جريان است. چگونه دولتي از 28 سال دوره عمر نظام پس از ارتحال امام(ره)، 20 سال جهتگيري و گفتمان عمومي دولتها را تعيين ميكرده و اكثريت سمتهاي مديريتي كشور را اشغال كرده و آنگاه ميتوان گفت ديوار وي كوتاهتر بوده است؟ اگر واقعاً ارادهاي براي حذف يا مهار اين جريان بود، قطعاً بايد مانع قدرتيابي آن ميشد.
2 ـ حتي اگر 20 سال سلطه اين جريان بر مقدرات كشور را ناديده بگيريم و ادعاي آقاي روحاني را بپذيريم، باز اين سوال پيش ميآيد اگر واقعاً ديوار جريان مورد ادعاي شما كوتاه بود شما در اين خصوص چه كردهايد؟ در 16 سال از اين 30 سال ايشان دبير شوراي عالي امنيت ملي بوده و هشت سال ديگر نيز عضو اين شورا و چهار سال است كه رياست اين شورا را بر عهده دارد. به بيان ديگر اگر بر فرض محال ظلمي هم واقع شده باشد در تحت مديريت خود آقاي روحاني اين اتفاق افتاده و وي بايد قبل از ديگران خود را در اين خصوص استيضاح نمايد.
3 ـ از اينها گذشته، مرور كارنامه جرياني كه عطوفت جناب روحاني را برانگيخته، نشان ميدهد كه چندان هم ديوار اين جريان كوتاه نيست. پس از خرداد 1376، توپخانه روزنامههاي زنجيرهاي وابسته به اين طيف همه مقدسات وارزشهاي اسلام و انقلاب را مورد هجمه خود قرار داد و حتي ساختار امنيتي اطلاعاتي كشور را مورد تهاجم رسانهاي و دخالت مديريتي قرار داد كه تأثير رخنههاي آن تا سالها كشور را آسيبپذير نمود. همين جريان بود كه فتنه تير 78 را برپا و اغتشاشگران ضدانقلاب را به كف خيابانهاي تهران هدايت كرد. يك دهه بعد همين جا بار ديگر حيثيت نظام اسلامي را هتك و نظام را متهم به تقلب كرده و هشت ماه در خيابانهاي تهران جولان ميدادند. اين سابقه سياه كوچكترين ترديدي باقي نميگذارد كه نه با يك جناح سياسي كه با جرياني ضدامنيتي و برانداز محفلي مواجهيم كه اگر فرصت بيابد نيت اصلي خود را كه ثباتزدايي از كشور است، به مرحله اجرا خواهد گذارد. با اين حال در تمام اين سالها اين طيف با مداراي نظام مواجه شد، دولت موسوم به دوم خرداد با همه نامروتي برخي مديرانش در حق قانون اساسي و حاكميت كشور، 8 سال پابرجا بود، رئوس فتنه 88، 20 ماه در كشور آزادانه فعاليت داشتند و اكنون نيز در حالي كه حكم بغي عليه نظام اسلامي روشن است، تنها با حصر و محدوديت مواجهند، آنهم حصري كه با وجود همه امكانات رفاهي و تفريحي دلخواهشان است. اينجا بايد پرسيد ديوار چه جرياني واقعاً كوتاهتر است؟
4 ـ به رغم سابقه تلخ و سياه فتنه، نظام همچنان به اصلاح طلباني كه معتقد به اساس نظام و قانون اساسي بوده و به چارچوبهاي آن احترام ميگذارند، نه تنها فرصت فعاليت و تحرك سياسي ميدهد، بلكه آنها را در حاكميت مشاركت ميدهد. اين تنها محدود به فرصتي كه به چهرههاي اين طيف در انتخابات مختلف رياست جمهوري داده ميشود نيست. نگاهي گذرا به تركيب دوره جديد مجمع تشخيص مصلحت نظام به خوبي نشان ميدهد كه نظام در برخورد با طيفها و جناحهاي سياسي سليقهاي عمل نميكند. اين را مقايسه كنيد با مديريت داس وار در دولت يازدهم كه همه مديران دولت قبل را – به جز معدود مديراني كه ژنهاي مشترك با ساكنان جديد پاستور داشتند ـ كنار زد يا وزيري كه چنان صراحتاً ميگويد «در وزارتخانه من منتقدان دولت جايي ندارند!» گويي پست وزارتخانه را ميراث پدري خود ميداند!
به هر روي بايد گفت نه تنها آنگونه كه اقاي روحاني مدعي است، ديوار جريان دوم خرداد در كشور كوتاه نيست، بلكه در مورد اين طيف سياسي تا حد زيادي اغماض نيز شده است. اگر قرار بر برخورد حقوقي يا حتي «مديريت داس وار اعتدالي» (!) بود، قطعا شاهد فضايي ديگر بوديم.