نويسنده: فرهاد همتي *
در ادامه
صف‌آرائی‌های نظامی در شبه جزیره کره، ۱۳ تیر ماه ۹۶ کره شمالي جدیدترین موشک خود را
آزمایش کرد.این موشک که از آن به عنوان سیزدهمین موشک پیونگ یانگ در سال 2017 یاد
می شود ، اولین موشک قاره پیمای کره شما لی محسوب می شود که در سالگرد استقلال آمريکا
آزمایش شد. با آزمایش مو شک قاره پیمای
پیونگ یانگ ، آمریکا با چه سناریوهایی در منطقه روبرو است ؟ اولین آزمایش قاره
پیمای پیونگ یانگ چه تاثیری در فرایند بحران شبه جزیره کره به همراه خواهد داشت؟
*سناریوهای آمریکا در قبال بحرا ن شبه جزیره کره
1-برخورد سخت يا نظامي با کره شمالي:
به
اعتقاد اغلب کارشناسان سیاسی اگر چه آمريکا از توان نظامي لازم براي حمله به کره شمالي
برخوردار است اما از اراده سياسي لازم برخوردار نيست چراکه اعمال این گزینه در شبه
جزیره کره از سوی مقامات امریکا یی با
پیامدهای غیر قابل جبرانی روبرو است. از این منظر گزینه نظامی امریکا دربحران شبه
جزیره کره به دلایل زیر با شک و تردید همراه است:
الف- در حال
حاضر ،جامعه جهاني با سياستهاي تهاجمي و جنگ افروزانه آمريکا ضد کره شمالي همراه نيست.روسيه
و چين دو ابرقدرت منطقه از کره شمالي حمايت مي کنند.
ب- نکته دیگر اینکه ، هزينه جاني و مالي جنگ آمريکا در شبه جزيره کره بسيار بالا خواهد
بود. حمله احتمالي آمريکا به کره شمالي
ممکن است پيامدي جز اتحاد دوکره نداشته باشد که ژاپن و کره جنوبي مخالف آن هستند. کره جنوبي و ژاپن دو متحد آمريکا به شدت در برابر هرگونه جنگ آسيب
پذيرند.حدود يکصد هزار
نيروي آمريکايي مستقر در ژاپن و کره جنوبي، توان جنگ در شبه جزيره کره را ندارند.سئول پايتخت کره جنوبي که در 40
کیلومتری مرز کره شمالی قراردارد در تير رس
توپخانه کره شمالي قرار دارد. در این بین توکيو پايتخت ژاپن هم در تيررس کامل موشک هاي کره شمالي
قرار دارد، در این صورت هر گونه تحرک نظامی آمریکا در شبه جزیره کره ، این دو کشور
به عنوان خاکریز اول مورد تهاجم نظامی و موشکی کره شمالی قرار خواهد گرفت و به
همین دلیل پیامدآن برای آمریکاو متحدان منطقه اش با هزینه های سیاسی – امنیتی روبرو است.
2-افزايش فشارهاي اقتصادي:
کره شمالی
سه‌شنبه ۱۳ تیر ماه ۹۶ موشک قاره‌پیمای خود را با موفقیت آزمایش کرد و اکنون خاک آمریکا
نیز در تیررس مستقیم این کشور قرار گرفته است. آمریکا مدت‌ها بود که با تحریم و تهدید
قصد توقف برنامه موشکی کره را داشت اما اکنون قوای بازدارنده کره شمالی، کار مهار این
کشور را بسیار دشوارتر کرده است.البته مریکا پیش نویس قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان
ملل را به چین ارائه داده است که خواستار اعمال تحریم های بیشتر علیه کره شمالی است.در
واقع مقام های آمریکایی در تلاش هستند تا میلیون ها دلار منابع مالی 8 بانک بزرگ بین
المللی را به اتهام همکاری با شرکت های وابسته به کره شمالی توقیف کنند.بریل هاول قاضی
ارشد دادگاه فدرال واشنگتن خواستار توقیف اموال و دارایی های چند بانک بزرگ بین المللی
از جمله "بانک آمریکا بی ای سی، بانک ملون کورپ نیویورک، سیتی گروپ، دویچه بانک
ای جی، اچ اس بی سی، جی پی مورگان، استاندارد چارترد و ولس فارگو شده است.این
تلاشهای دولت امریکا در حالی است که.روسیه بارها اعلام کرده است که اعمال تحریم های
بیشتر کمکی به حل مساله کره شمالی نخواهد کرد. .و در عین حال فشارهاي اقتصادي سخت و بي‌رحمانه حتي با كمك چين
نيز بعيد است تلاش پيونگ‌يانگ را محدود كند.
3-از سرگيري مذاکرات دوجانبه يا چند جانبه براي حل بحران شبه جزيره
کره:
آنچه
روشن است اینکه چين و روسيه قدرت تعيين کننده
در منطقه و سطح بين المللي هستند از ديدگاه آمريکا تنها چين وروسیه مي تواند هرگونه
اقدام جنون آميز کره شمالي را کنترل کند. در این میان پکن و مسکو اعلام کرده اند که راه حل سياسي تنها راه
حل بحران شبه جزيره کره است و در ازاء توقف رزمايش آمريکا در منطقه کره شمالي هم، برنامه
موشکي و هسته اي اش را متوقف کند.البته روشن است که مساله کره شمالي بهانه آمريکا براي اعمال فشار
بر چين است و به راحتي آنرا پايان نمي دهد. کره شمالي هم اعلام کرده
است که ظرفيت هسته اي و موشکي اين کشور قابل
معامله نيست.البته این خط
قرمز کره شمالی بدان معنا است که کره شمالي براي تضمين امنيت خود چاره اي جز افزايش
قدرت خود ندارد،از ديدگاه پيون يانگ ازمايش هاي موشکي وهسته اي کره شمالي عامل بازدارندگي
دربرابرآمريکا است. به همین دلیل پيونگ يانگ حاضر به معامله بر سر برنامه هاي هسته
اي و موشکيش نيست. البته چين اين توان را دارد که از آمريکا براي کره شمالي تضمين امنيتي
بگيرد .ودر این بین کره شمالي هم به
دنبال کسب امتياز امنيتي است. اگر چه در شش ماه گذشته کا خ سفید به میز مذاکرات دو جانبه و شش جانبه نیامده است
اما تغییر شرایط منطقه با عث خواهد شد تا آمريکا در نهايت
اين فرمول را بپذيرد.مو ضو عی که مطبوعات امریکایی نیز به آن اذعان دارند . نشريه امريكايي
«آتلانتيك» در مطلبي تحت عنوان «نحوه كنار آمدن با جنگ‌افزارهاي اتمي كره‌شمالي»
با اشاره به چهار گزينه راهبردي فراروي دولت امريكا براي مقابله با برنامه اتمي
پيونگ يانگ در نهایت می نویسد: گزينه چهارم «پذيرش» است. اين گزينه‌اي است كه كنار
آمدن با آن از همه دشوارتر است. [در اين گزينه] با اينكه كيم تسليحاتي را كه مي‌خواهد
بسازد، كنار مي‌آييم و در عين حال به تلاش‌ها براي مهار جاه‌طلبي‌هاي وي ادامه مي‌‌دهيم.
هيچ كس قصد ندارد اين سياست را اعلام كند. هيچ رئيس‌جمهوري نيز به طور علني و
آشكار برابر كيم مجهز و مالك يك بمب اتمي تسليم نمي‌شود اما دقيقاً همانطور كه
«جورج دبليو بوش» [رئيس‌جمهور اسبق امريكا] كه بي‌سر و صدا با آزمايش اتمي پيونگ
يانگ كنار آمد و دقيقاً همچون «باراك اوباما» رئيس‌جمهور قبلي امريكا كه با صبري
راهبردي با آزمايش‌هاي بعدي و پرتاب‌هاي موشكي كره‌شمالي برخورد كرد، «دونالد
ترامپ» نيز احتمالاً خود را در وضعيتي مشابه خواهد ديد.، اگر گزينه جايگزين قابل
تحمل وجودي داشت، از مدت‌ها پيش از آن استفاده مي‌شد.
جمع
بندی
1-کره شمالی
سه‌شنبه ۱۳ تیر ماه ۹۶ موشک قاره‌پیمای خود را با موفقیت آزمایش کرد و اکنون خاک آمریکا
نیز در تیررس مستقیم این کشور قرار گرفته است. آمریکا مدت‌ها بود که با تحریم و تهدید
قصد توقف برنامه موشکی کره را داشت اما اکنون قوای بازدارنده کره شمالی، کار مهار این
کشور را بسیار دشوارتر کرده است.
2-
سیزدهمین آزمایش موشکی کره شمالی در حالی با واکنشهای متفاوت بازیگران منطقه روبرو گشته که در این میان برخی از کارشناسان
آزمایش موشک قاره پیمای کره شمالی را به"
تغییر پارادایمی "در شبه جزیره کره تعبیر کردند . به باور این کارشناسان " تغییر پارادایمی
" به این معنی است که در حال حاضر پیونگ یانگ از نظر فناوری موشکی و هسته به
مرحله ای رسیده است که باید کاخ سفید بعد
از چندین دهه سیاستهای حذف وانکار پیونگ
یانگ آنرا بپذیرد و درخط مشی سیاست خارجی
خود در قبال کره شمالی تجدید نظر نماید .
3-به
اعتقاد ناظزان سیاسی دولت امریکا برای مواجه با بحران کره شمالی ،سه گزینه بیشتر
ندارد :الف)رویکرد نظامی ب)افزایش فشارهای اقتصادی و تحریم های مالی ج)و مذاکره دو
جانبه یا چند جانبه با کره شمالی.آنچه
اکنون روشن است اینکه کاخ سفید برای حل بحران کره شمالی گزینه مناسب تر از"
مذاکره" با کره شمالی ندارد . چرا که اتخاذ رویکرد سخت در قبال کره شمالی با
محدودیت ها وپیامدهای غیر قابل پیش بینی
در منطقه رو برو است .گزینه افزایش فشارهای اقتصادی و تجاری پیونگ یانگ نیز
به مجوز شورای امنیت و همکاری همه اعضای
شورای امنیت میسر است .این در حالی است که چین و روسیه به عنوان دو عضو دائم شورای
امنیت با صدور قطعنامه های ضد پیونگ یانگ مخالف هستند و گزینه مذاکرات را بهترین راه حل اصلی شبه جزیره کره می دانند .
4-
ونکته پایانی در این باره اینکه ، به اعتقاد اغلب کارشناسان سیاسی ،آزمایشهای مکرر
کره شمالی در ماههای اخیر- بخصوص آزمایش اخیر- به اصطلاح "آتش تهیه " برای مذاکرات
آینده است .به بیان دیگر ،اگر در هفته های آینده موضوع مذاکرات در دستور کار طرفین
قرارگیرد،پیونگ یانگ به دلیل توانمندیهای هسته ای وموشکی در منطقه، از قدر چانه
زنی بیشتری در مذاکرات برخوردار خواهد بود .
*کارشناس مسائل شرق آسیا
