در گذشته بخش عمدهاي از فقرا را بيكاران شامل ميشدند، ولي در سالهاي اخير شاهد ظهور پديده جديدي به نام «شاغلان فقير» هم هستيم. كارشناسان دليل ظهور اين پديده را كاهش قدرت خريد مردم و افزايش قيمت كالاها و رشد تورم ميدانند اما نكته قابل توجه اين است كه دولت نه تنها رشد نرخ تورم را نميپذيرد، بلكه گراني دو رقمي كالاها تا ۶۰ درصد را نیز انكار ميكند.
چندی پیش مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیسجمهور مدعی شد در میان شاغلان و بازنشستگان به دنبال فقیر بگردید. بدین ترتیب به نظر میرسد حداقل دستمزد نیروی کار با خط فقر چنان فاصلهای دارد که شاغلان هم از منظر اقتصادی فقیر به شمار میروند.
تاكنون در تمامي جلسات و همايشهاي مختلف كه با حضور مسئولان برگزار شده، سخن از بهبود اوضاع اقتصادي كشور و آمارهاي مثبت مسرتبخش، به ميان آمده است، در حالي كه هر روز شاهد افزايش قيمت كالاها و خدمات مختلف در زندگي روزمره مردم هستيم. افزايش حاملهاي انرژي، اقلام مصرفي مردم، انواع خدمات رسمي كه از سوي نهادهاي دولتی ارائه ميشود، كرايهها، اجاره مسكن تا خورد و خوراك روزانه مردم، همگي در مسیر افزایش قیمت هستند.
طي ماههاي گذشته روند افزايش قيمتها با آمارهايي كه مسئولان مدام آن را مثبت اعلام ميكنند در تناقض است. چطور ميشود كه قيمتها مدام افزايش پيدا كنند اما آمار تورم مدام درحال كاهش باشد؟!
دكتر آلبرت بغضيان، كارشناس اقتصادي ميگويد: مسئولان بايد اين واقعيت را به مردم بگويند كه اين كاهش تورمي كه مدام از آن به عنوان دستاورد اقتصادي ياد ميكنند، درحقيقت ركودي است كه گرد آن روي كسب و كار و توليد كشور نشسته است.
75درصد هزینهها مربوط به 5قلم کالاست
همچنين آل اسحاق كارشناس اقتصادي نيز با اشاره اينكه هر گاه هزينههاي زندگي به دلايل مختلف در معيشت مردم افزايش يابد، قدرت خريد روز به روز كاهش مييابد، ميگويد: گروههاي متوسط به پايين يعني دهك پنج به پايين هزينههاي بيشتري نسبت به طبقه ديگر دارند.
اين كارشناس اقتصادي ميافزايد: 75 درصد هزينهها مربوط به پنج قلم كالاست. هزينههاي يك خانوار مربوط به مسكن، خوراك، پوشاك، آموزش و بهداشت است. هزينههاي اين پنج گروه طي يكي دوسال گذشته نه تنها كاهش نداشته، بلكه افزايش يافته است. مسكن از جمله مواردي است كه هزينههاي زيادي از جيب مردم ميگيرد. با وجود اينكه خريد و فروش مسكن در ركود است اما اجارهبها افزايش داشته است و طبقات متوسط به پايين كه عمدتاً اجارهنشين هستند، درصد بالايي از درآمد خود را بايد صرف مسكن كنند.
وي تأكيد ميكند:قيمت گوشت، روغن و برنج از سال گذشته تا كنون افزايش چشمگيري داشته است كه در هزينه سبد معيشت خانوار نقش مؤثري دارد. هزينه تحصيل بخش ديگري از درآمد خانوارها را ميگيرد. اگر خانوارهاي متوسط بخواهند از مدارس غير دولتي استفاده كنند بدون شك بخش زيادي از درآمد خود را بايد براي تحصيل فرزندانشان صرف كنند كه در اكثر موارد حقوق و دستمزدها كفاف هزينههاي اينچنيني را نميدهد.
آل اسحاق با بيان اينكه هزينههاي درمان و بهداشت بخش ديگري از هزينههاي خانوار است، ميگويد: شايد برخي بيان كنند كه « طرح ملي سلامت» كمك حال خانوادهها در زمينه درمان بوده است، اما واقعيت اين است كه تمام هزينهها را پوشش نميدهد.
وي با تأكيد بر ضرورت توجه هر چه بيشتر دولت به بهبود معيشت مردم ميافزايد: به رغم اعلام آمارها از سوي دولت كه حكايت از رشد بسياري از بخشهاي اقتصادي دارد، اما معيشت مردم وضعيت نگران كنندهاي دارد و فشار زندگي با كاهش قدرت خريد بيشتر شده است. در حالي درآمدهاي خانوارهاي متوسط رو به پايين ثابت است كه هزينههاي خانوارها افزايش يافته است و همين موضوع باعث بروز پديده شاغلان فقير شده است.
اين كارشناس اقتصادي تأكيد ميكند: بعد از بيكاري، معيشت عمدهترين مشكل مردم است. متأسفانه قدرت خريد مردم پايين آمده و طبقات متوسط رو به پايين قدرت خريدشان با توجه به ركود و نبود حقوق و دستمزد واقعي كم شده است و تأمين كالاي مورد نياز معيشت قابل تطبيق با درآمد نيست.
گراني دورقمي تا ۶۲ درصد در ۳۰ كالاي اساسي
در حالي گزارشهاي رسمي بانك مركزي و مركز آمار از تورم تك رقمي حكايت دارد كه وزارت صنعت گزارش جديدي از تغيير قيمت ۵۷ كالاي اساسي مردم را منتشر كرد. اين گزارش؛ از گراني دو رقمي تا ۶۲ درصد در ۳۰ كالاي اساسي حكايت دارد. به گزارش تسنيم، وزارت صنعت، معدن و تجارت گزارش جديدي از ميزان تغيير قيمت كالاهاي اساسي در يكساله منتهي به آذر 95 منتشر كرد كه نشان ميدهد اكثر كالاها طي يك سال گذشته دچار تورم دو رقمي شدند. از بين 57 كالايي كه وزارت صنعت گزارش داده، 30 كالاي اساسي طي يك سال اخير تورم دو رقمي داشتند. در اين بين تنها 9 كالا هستند كه با كاهش قيمت مواجه شدند.
بر اساس اين گزارش، طي يكسال اخير بيشترين افزايش قيمت را جوجه يكروزه با رشد 3/62 درصدي داشته و پس از آن خرما با رشد 3/36 درصد، برنج طارم با رشد 2/34 درصد، نخود 3/34 درصد، گوشت مرغ تازه 4/26 درصد، لپه 25 درصد و موز 23 درصد قرار دارند. در بخش كالاهاي صنعتي هم ميلگرد ساده با رشد 20 درصدي و سيمان خاكستري تيپ دو فله با افزايش 9/13 درصدي قيمت در بازار مواجه بود.